(έξω από το περιβόλι του Γεράκη), το βράδυ της 23ης Ιουνίου, παραμονή των Γενεθλίων του Προδρόμου
Ο πιστοί του εθίμου με «αρχηγό» το Θόδωρα Σεργίου - πατέρα 7(!) παιδιών - κρατάνε ζωντανό έθιμο και κάθε χρόνο τραβάνε πολύ κόσμο στην περιοχή της Σαβόγιας, λίγο πριν το Καντούνι.
Το φετινό «τ’ άι Γιαννιού τ’ ατσάλι» ήταν υπόθεση κυρίως των παιδιών που περνούσαν αδιάκοπα, άλλα μέσα από τη φωτιά και άλλα πλάγιά της, ανάλογα με το μπόι και τις δυνατότητες της κάθε ηλικίας. Σε κάθε πήδημα της σειράς των φανών φώναζαν το παλιό (σουρεαλιστικό) «τ’ άι Γιαννιού τ’ ατσάλι / της παλιάς το ποντικάλι» - απέφευγαν για λόγους σεμνοτυπίας το αληθινό «της παλιάς το πορνικάλι» (πορνικάλι είναι το παιδί από σχέση πορνείας – η φράση μάλλον εννοεί ότι με το ατσάλωμα μέχρι και οι γριές "ξυπνάνε" ερωτικά και σωματικά, μέχρι που «πιάνουν» παιδί μέσα από παράνομη σχέση, γιατί προφανώς τη νόμιμη σχέση δεν τους την αναγνωρίζει κανένας).
Ευκαιρία βρήκαν και μερικοί μπαμπάδες και παππούδες να χαρούν το έθιμο και να «ατσαλωθούν» μέσα από τις φλόγες των φανών και να ανακτήσουν δυνάμεις. Οι γυναίκες φέτος ήταν απούσες. Τις… αναπλήρωσαν μικρά κοριτσάκια.
Οι διοργανωτές της βραδιάς πήραν και φέτος «άριστα».
Από πολιτικά πρόσωπα είδαμε τον αντιδήμαρχο κ. Μικέ Ρήγα, που έκανε και το μεγαλύτερο άλμα, και τον πρόεδρο της ΑΝΕΚ κ. Γιάννη Διαμαντή, που έκανε το τολμηρό του πήδημα μέσα από τη φωτιά.
Και οι δύο αυτοί πολιτικοί, καθ’ όλο το χρόνο, τους υποχρεώνει το δύσκολο πόστο που έχουν ως στελέχη της δημοτικής Αρχής, να «πηδάνε φωτιές» (σπάνια «την κάνουνε» πλαγίως), σε αντίθεση με άλλους που περιμένουν να σβήσουν οι φωτιές για να προβούν στο «ρητορικό πήδημα» χωρίς «φωτιά στα μπατζάκια» τους.
Στις φωτιές τ’ άι Γιάννη κάψανε και φέτος, σύμφωνα με το έθιμο, στεφάνια της Πρωτομαγιάς - ενώ παλιότερα οι νεαροί έριχναν στο φανό βότσαλα να μαυρίσουν και την επομένη τα παίρνανε στο μπάνιο τους για να τα πετάξουν σε μικρό βάθος και να τα πιάσουν τρεις φορές, κι έτσι να ξεκινήσουν τις πρώτες τους καταδύσεις, με τη μαγική δύναμη που πίστευαν, κατά τη λαϊκή παράδοση, ότι τους έδινε το βότσαλο-«ατσάλι», να «ατσαλωθούν» και ως βουτηχτάδες.
*
Σημείωση: Η 24η Ιουνίου είναι η κορυφή του θερινού ηλιοστασίου, καθώς από δω και πέρα αρχίζει να μικραίνει και πάλι η ημέρα. Το έθιμο των φανών είναι πανάρχαιο και στη λαϊκή παράδοση συνδέεται με τις μαντείες του Κλήδονα, με τις οποίες οι άνθρωποι έψαχναν τα μελλούμενα. Σήμερα οι φανοί στη συνείδηση των εορταστών της φωτιάς είναι ένα απλό πήδημα χαράς και μικρού ηρωισμού.
