Δεν ξέρω πόσοι πέρασαν φέτος ένα ξέγνοιαστο καλοκαίρι...

   Δεν είμαι καν σίγουρη αν υπάρχουν ακόμα εκείνα τα καλοκαίρια, όπου το μόνο που μας απασχολούσε ήταν ο ήλιος, η θάλασσα άντε και τα παγωτά… Ίσως και τότε να ζούσαμε σε μια ψευδαίσθηση ξεγνοιασιάς και ασφάλειας, που απλά διαλύθηκε με τη μετάβασή μας στον θαυμαστό κόσμο της ενήλικης πραγματικότητας.

   Εν πάσει περιπτώσει, το καλοκαίρι  έτσι όπως ήρθε έφυγε κιόλας. Με ένταση σε όλα τα μέτωπα, με αναστάτωση σε όλα τα επίπεδα, με κινητικότητες και διαθεσιμότητες, με απολύσεις και περικοπές. Μόνο χαλαρό και ξέγνοιαστο που δεν ήταν πάντως.

   Η τράπουλα ξαναμοιράζεται σε όλα τα επίπεδα, το σκηνικό αλλάζει παντού, τα δεδομένα αλλάζουν σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής μας και καθένας προσπαθεί από κάπου να κρατηθεί και να επαναπροσδιορίσει τη θέση και την υπόστασή του.

   Θεωρητικά, κάθε αλλαγή είναι –συνήθως- καλή. Δίνει στα πράγματα και τις καταστάσεις μια νέα δημιουργική ώθηση, ταράζει τα λιμνάζοντα ύδατα  και οδηγεί στην κατάκτηση νέων κορυφών, φέρνοντας έναν πολύτιμο αέρα ανανέωσης. Συνήθως…

   Δεν είμαι σίγουρη όμως κατά πόσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό, όταν επιβάλλεται μέσω της νέας γνώριμης μεθόδου του «ξαφνικού θανάτου». Όταν η όποια αλλαγή που αφορά ολόκληρες κοινωνικές ομάδες εξαγγέλλεται και εφαρμόζεται μέσα σε μια νύχτα, χωρίς κανένα υπόβαθρο, χωρίς εναλλακτικές, χωρίς δεύτερη κουβέντα και –πολύ φοβάμαι- χωρίς ιδιαίτερο σχεδιασμό. Εδώ απλά, δεν υπάρχει πια χρόνος και γι αυτό δεν υπάρχουν  και Plan- B. Απλά φεύγεις κι όπου σε βγάλει.

   Κι έρχεται ένας Σεπτέμβρης όπου συνήθως ξαναζεσταίνεται η κρατική μηχανή, και τα σχολεία ανοίγουν. Μόνο που φέτος η κρατική μηχανή βρίσκεται σε στάδιο παράλυσης, τα σχολεία άνοιξαν απλά και μόνο για να κλείσουν και όλες οι επαγγελματικές τάξεις είναι στον δρόμο διεκδικώντας μια χαμένη αξιοπρέπεια αν μη τι άλλο… Μια αναταραχή σε όλα τα μέτωπα της εργασίας και της εκπαίδευσης, που δεν ξέρω πια κατά πόσο συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του όποιου μνημονίου, στην ανάπτυξη και πάνω απ΄όλα στο .…πρωτογενές πλεόνασμα.

   Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι ο εξορθολογισμός ήταν και είναι απολύτως απαραίτητος  σε όλο το φάσμα της δημόσιας διοίκησης, όπως ακριβώς και στην εκπαίδευση, σε αυτή τη χώρα που επί δεκαετίες ολόκληρες λειτουργεί με τριτοκοσμικές διαδικασίες και δήθεν ευρωπαϊκό περίβλημα. Πώς όμως μπορείς να μεταλλάξεις από τη μια στιγμή στην άλλη μια χώρα και να την μετατρέψεις από μπανανία σε Ελβετία; Μακάρι να ήταν τόσο απλό ! Οι βεβιασμένες κινήσεις δημιουργούν μοιραία έντονες αντιδράσεις και πυροδοτούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη , όχι άδικα πάντως.

   Κι αναρωτιέμαι αφελώς…Όταν διαλύεις την εκπαίδευση μιας χώρας με το όποιο σκεπτικό, τις όποιες αιτίες ή αφορμές ίσως καλύτερα, πού ακριβώς την οδηγείς; Σε ποια πρόοδο και ποια ανάπτυξη; Σε ποια άνθιση και ποια ανταγωνιστικότητα;  Τι θέση της αναγνωρίζεις και της επιφυλάσσεις στη νέα πραγματικότητα ;

   Δεν θα προχωρήσω σε υπερβολικά σενάρια και θεωρίες συνομωσίας από αυτές που δήθεν «απεργάζονται τα ξένα κέντρα» για τον αφελληνισμό της χώρας και άλλα ρομαντικά. Όχι γιατί δεν τα απεργάζονται, αλλά γιατί μια χαρά τα έχουμε καταφέρει και μόνοι μας να απαξιώσουμε τη χώρα και τους εαυτούς μας, να υποβαθμίσουμε την παρεχόμενη εκπαίδευση, να συρρικνώσουμε ένα σπουδαίο πολιτισμό και να καταλήξουμε εν τέλει θλιβερό απολίθωμα μιας άλλοτε ηγεμονικής παρουσίας. Τι άλλο έχει μείνει να κάνουν τα «ξένα κέντρα» δηλαδή, εκτός από το να εκμεταλλευτούν την κατάσταση προς όφελος τους. Και αυτό κάνουν.

   Παρόλα αυτά, αν πιστέψω τον Ηράκλειτο, ο Πόλεμος είναι πατέρας όλων. Που σημαίνει απλά ότι αυτή η αναταραχή, η σύγκρουση, η πάλη του παλιού με το νέο, μπορεί τελικά να οδηγήσει σε άλλες ισορροπίες και σε μια νέα βελτιωμένη εκδοχή της πραγματικότητας. Όσο αυτό είναι δυνατό να γίνει. Με πόνο και θυσίες βέβαια, αυτό νομίζω το έχουμε εμπεδώσει ήδη.

  Οι μεταβατικές περίοδοι στην ιστορία, δεν αφήνουν πίσω τους ίχνη και συνήθως προετοιμάζουν το έδαφος για κάτι καλύτερο που ακολουθεί.

  Με λίγα λόγια, αν την βγάλουμε καθαρή μέσα από αυτή την μετάβαση, μπορεί και να τα καταφέρουμε .

   Είναι τέτοια η πραγματικότητα κάποιες φορές που τα σχόλια περιττεύουν. Σωπαίνεις και προσπαθείς να την ξορκίσεις, να την διακωμωδήσεις ακόμα και να αδιαφορήσεις αφήνοντάς την να γλιστρήσει από πάνω σου και  να εξατμιστεί σαν το νερό… 

  Δεν είναι όμως πάντα εύκολο και κάποιες φορές δεν είναι ούτε καν αποτελεσματικό. Κι αυτό γιατί είτε το θέλουμε είτε όχι, η πραγματικότητα βρίσκεται πάντα εκεί-εδώ-παντού, παρούσα και ανελέητη, έτοιμη να καταρρακώσει κάθε φιλότιμη προσπάθεια αισιοδοξίας και θετικής σκέψης.

  Δεν ξέρω για ποιο –άραγε- λόγο τον τελευταίο καιρό επανέρχεται συχνά και έντονα στο μυαλό μου μια χαρακτηριστική σκηνή από την κωμωδία του Αριστοφάνη «Ειρήνη». Είναι κι αυτή η κλασική παιδεία που σε στοιχειώνει καμιά φορά θες δεν θες…

  Είναι η σκηνή όπου ο Πόλεμος -προσωποποιημένος και φοβερός- έχει μαζέψει μέσα σ' ένα τεράστιο γουδί όλες τις πόλεις-κράτη της Ελλάδας και τις κοπανάει με το γουδοχέρι για να τις λιώσει. Ο Πόλεμος σημειωτέον, έχει αιχμαλωτίσει την Ειρήνη στη σπηλιά ενός βουνού. Τοποθέτησε, μάλιστα, μπροστά στην είσοδο της σπηλιάς, ένα μεγάλο βράχο κι έτσι η Ειρήνη δεν μπορεί να βγει και να είναι μαζί με τους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα: ο πόλεμος είναι ο κύριος και αφέντης όλης της γης! Οι άνθρωποι πολεμούν συνεχώς. Οι πόλεις-κράτη της Ελλάδας χτυπιούνται μεταξύ τους ασταμάτητα και κάθε προσπάθεια για ειρήνη είναι χαμένη, αφού η Ειρήνη βρίσκεται  αιχμάλωτη του πολέμου.

  Με τη σκηνή αυτή ο Αριστοφάνης κάνει ένα καυστικό αντιπολεμικό σχόλιο, καταδικάζοντας τον πολεμοχαρή χαραχτήρα των ανθρώπων, τη δίψα τους για εξουσία και επιβολή, καταδεικνύοντας με άμεσο και παραστατικό τρόπο τις ολέθριες συνέπειες του κάθε είδους πολέμου.

  Έχω την αμυδρά εντύπωση λοιπόν, ότι αυτή η σκηνή διαδραματίζεται πλέον καθημερινά και επαναλαμβανόμενα σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής και πολιτικής μας ζωής, εντός και εκτός συνόρων. Είτε πρόκειται για νομισματικά ταμεία που αποφασίζουν από τη μια στιγμή στην άλλη να εξαφανίσουν μια χώρα από το χάρτη, συνθλίβοντας με τον πλέον σκαιό τρόπο κάθε νευραλγικό τομέα της οικονομικο-κοινωνικής της υπόστασης, είτε πρόκειται για στατιστικές υπηρεσίες που εν μια νυκτί εξαφανίζουν ιστορικούς οικισμούς, το έργο επαναλαμβάνεται με ελάχιστες παραλλαγές. 

  Φαίνεται πως ζούμε πια στο έλεος κάποιων υπαλλήλων, κάποιων επιτροπών και επιτρόπων, που συνεδριάζουν κάπως–κάπου-κάποτε και ανακατεύουν πόλεις, κράτη, και ανθρώπινες ζωές στο τεράστιο γουδί των δικών τους συμφερόντων. Και το χειρότερο είναι πως δε γνωρίζουμε ποια κέντρα βρίσκονται πίσω απ΄ όλα αυτά. Προφανώς αυτά θα τα δείξει η πορεία των πραγμάτων και θα τα γράψει η ιστορία. Μόνο που τότε θα είναι αργά για δάκρυα.

  Εκείνο όμως που με ανησυχεί ακόμα περισσότερο ίσως και από το κοινωνικο-πολιτικό ανακάτεμα στο γουδί του πολέμου, είναι ότι αυτή η τάση και η ατμόσφαιρα του κοινωνικού κανιβαλισμού, έχει εξαπλωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και στις καθημερινές «ανθρώπινες» όπως έχουμε συνηθίσει να τις αποκαλούμε, αλλά προσφάτως και εσχάτως μάλλον απάνθρωπες κοινωνικές μας σχέσεις.

  Επιθετικότητα και μισαλλοδοξία είναι συνολάκι που φοριέται πολύ τελευταία και παίζει παντού, σε κάθε ευκαιρία. Κανείς δεν ανέχεται την ύπαρξη κανενός… Μηδενική κοινωνική ανεκτικότητα, μηδενικός σεβασμός . Όλοι είναι για κάποιο λόγο έτοιμοι να κατασπαράξουν όλους. Απαγορεύεται να έχει κανείς άποψη για όσα συμβαίνουν και διώκεται «ποινικά» αν τολμήσει να την εκφράσει . Αν τολμήσει να αναπνεύσει ελεύθερα.

  Βία λεκτική, βία ψυχολογική, βία στη βία, εξαπολύεται ανά πάσα ώρα και στιγμή από παντού, με επουσιώδεις αφορμές και για ανούσιους λόγους. Εκφασισμός στην καθημερινή μας ζωή, ολοκληρωτισμός στη σκέψη και στη νοοτροπία, χειραγώγηση στον τρόπο έκφρασης και δράσης.

  Είναι γνωστό πως οι πάσης φύσεως «κρίσεις» ευνοούν την ανάπτυξη ακραίων φαινομένων, καταστάσεων και δυνάμεων, όμως αυτό δεν αποτελεί λόγο ούτε και καλή αφορμή, για να κατακλύσουν αυτού του είδους οι τάσεις και να δηλητηριάσουν κάθε πτυχή της ζωής και της υπόστασής μας.  

 Αν το θέλουμε, είμαστε απολύτως σε θέση να διαφυλάξουμε εμείς οι ίδιοι ένα επίπεδο στην επικοινωνία μας με τους άλλους, σεβόμενοι πρώτα απ΄όλα τον ίδιο μας τον εαυτό. Μπορούμε και πρέπει να μην τα ισοπεδώσουμε όλα μιμούμενοι σαν άβουλα όντα το παράδειγμα όσων έχουν κάνει τέτοιες θλιβερές τακτικές, επάγγελμα και τρόπο ζωής.Δεν αξίζει τον κόπο άλλωστε.

Προσωπικά, μένω Εκτός και … εδώ είναι πολύ καλύτερα !