Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Λάζ. Βλαδίμηρος: Η Ανατομία της Καλύμνικης ψυχής

Διαβάζοντας το βιβλίο: Η Κάλυμνος του νόστου… και της καρδιάς μας, της Νικητάδαινας Ρεΐση (Κάλυμνος 2009).

 

Δεν υπάρχουν τόποι και ανθρώπινες κοινωνίες χωρίς ιστορία. Κατά τη διάρκεια της ζωής τους οι άνθρωποι με τα έργα τους δημιουργούν την ιστορία του τόπου τους. Την ιδιαίτερη ιστορία των ανθρώπων της Καλύμνου παρουσίασε στο εξαιρετικό της βιβλίο η Καλυμνιά συγγραφέας Νικητάδαινα Ρεΐση.

Η συγγραφέας δεν έγραψε την ιστορία της Καλύμνου, έγραψε για τους ανθρώπους της Καλύμνου, τους γνωστούς και άγνωστους που με τα μεγάλα και σημαντικά ή τα μικρά τους έργα του καθημερινού μόχθου, δημιούργησαν την ιστορία του τόπου τους. Το αποτέλεσμα της δουλειάς της συγγραφέως συναρπάζει και συγκλονίζει τον αναγνώστη.  

Προκειμένου να παρουσιάσει την Κάλυμνο και τους Καλύμνιους η κυρία Ρεΐση, δεν περιορίστηκε μόνον στις γνωστές δημοσιευμένες ιστορίες, αλλά, κατέγραψε μαρτυρίες, αναζήτησε ιδιωτικά αρχεία, συνέλλεξε φωτογραφίες και έγγραφα, συγκέντρωσε έναν μεγάλο όγκο πρωτογενούς ιστορικού υλικού, απαραίτητο και αναγκαίο για την παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής της κοινωνίας του νησιού.

Το πλούσιο υλικό που συγκεντρώθηκε συμπληρώθηκε με κείμενα σύγχρονων Καλύμνιων, ανθρώπων του πνεύματος, που παρουσίασαν διάφορες ιδιαίτερες πτυχές της καθημερινότητας των ανθρώπων του νησιού.

Ξεφυλλίζοντας απλά τις σελίδες του βιβλίου αντιλαμβάνεται κανείς την πολύχρονη, κοπιαστική, συστηματική και ουσιαστική έρευνα που προηγήθηκε, προκειμένου να ολοκληρωθεί η προσπάθεια.

Το βιβλίο όχι μόνον παροτρύνει τους αναγνώστες που θα το πιάσουν στα χέρια τους να το ξεφυλλίσουν με λαχτάρα από την αρχή ως το τέλος, αλλά διεκδικεί την προσοχή τους και προκαλεί το ενδιαφέρον τους ώστε να το διαβάσουν. Σε αυτό βοηθάει η σοφή τοποθέτηση εικόνων και αρχειακού υλικού που υποστηρίζουν τα καλογραμμένα κείμενα. Με μια αρμονική αλληλουχία κειμένων, εικόνων, στίχων, αναμνήσεων, το απλό ξεφύλλισμα γίνεται ανάγνωση και η ανάγνωση μετατρέπεται σε απολαυστική μελέτη. Μελέτη που προσφέρει γνώσεις και φορτίζει συναισθηματικά τον αναγνώστη ώστε να κατανοήσει και να εκτιμήσει την ιστορία των ανθρώπων του νησιού. Το βιβλίο δεν συμπληρώνει απλά τις γνώσεις μας για την Κάλυμνο και τους ανθρώπους της, γεμίζει την ψυχή μας και μας ταξιδεύει ευχάριστα. ‘Ένα προσκύνημα στο χώρο και το χρόνο’, μας ενημερώνει η συγγραφέας ότι αποτελεί η έκδοση του βιβλίου.

Η χαρά της ανάγνωσης αρχίζει με ένα εισαγωγικό-κατατοπιστικό κείμενο για την Κάλυμνο και τους ανθρώπους της, γραμμένο το 1913 από τον Καλύμνιο γιατρό μαιευτήρα γυναικολόγο Αντώνιο Κινδύνη, που διακρίθηκε στην Αθήνα ως υφηγητής στο Πανεπιστήμιο από το 1886, έναν από τους πολλούς και αξιόλογους γιατρούς που ανέδειξε η Κάλυμνος στο πέρασμα του χρόνου. Η Κως είναι το νησί που γεννήθηκε ο Ιπποκράτης, η Κάλυμνος όμως είναι το νησί των γιατρών.

Μικρό σε έκταση νησί, βραχώδες και άγονο, ανάγκασε τους εργατικούς και φιλότιμους κατοίκους του να στραφούν προς τη σπογγαλιεία και τη μετανάστευση για να επιβιώσουν. Και αυτά σε καθεστώς κατοχής του νησιού από ξένους κατακτητές.

 Έτσι, μεγάλο μέρος του βιβλίου παρουσιάζει πτυχές από τη ζωή των ανθρώπων του σφουγγαριού, των Καλύμνιων της διασποράς, καθώς και τους αγώνες των Καλύμνιων για τη λευτεριά του τόπου τους.

Το πανόραμα της καθημερινής ζωής συμπληρώνεται με πληροφορίες για τα λαογραφικά δρώμενα, από τη γλαφυρή πένα της λαογράφου Καλλιόπης Μαύρου, τα ήθη, τα έθιμα, τις παραδόσεις, την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης. Μια αναπόληση των περασμένων, αλλά και μια καταγραφή των συστατικών που κράτησαν σε χαλεπούς καιρούς όρθια την κοινωνία του νησιού. Συστατικά του παρελθόντος, αναντικατάστατα υλικά για να χτιστεί η κοινωνία του αύριο. Στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε ας αντλήσουμε δυνάμεις από τα διδάγματα κοινωνικής αλληλεγγύης των παλαιότερων γενεών. Το εξαιρετικό βιβλίο της Νικητάδαινας Ρεΐση προσφέρεται για το στοχασμό αυτό.    

Το βιβλίο αναφέρεται αποκλειστικά στην Κάλυμνο και στους ανθρώπους της, ωστόσο, το μεγάλο του προσόν είναι ότι διαβάζεται με ενδιαφέρον από κάθε Ελληνίδα και από κάθε Έλληνα όπου γης, γιατί, στις σελίδες του υπάρχουν καταγεγραμμένα τα ήθη, τα έθιμα, οι παραδόσεις, οι καημοί της ξενιτιάς και η νοσταλγία των ξενιτεμένων, η αγάπη για τον γενέθλιο τόπο, οι ιστορίες του καθημερινού μόχθου των απλών ανθρώπων, δηλαδή, βιώματα οικεία και αγαπημένα σε όλους τους Έλληνες.

Πρόσθετα προσόντα του βιβλίου αυτού, ασφαλώς είναι η άψογη και ευρηματική σελιδοποίηση, η επιμελημένη ακριβή βιβλιοδεσία, το πολυτελές χαρτί, οι πολλές έγχρωμες εικόνες, τυποτεχνικές ιδιότητες που καθιστούν τη συγκεκριμένη έκδοση μοναδική, πραγματικό κόσμημα για κάθε βιβλιοθήκη. Βιβλίο χάρμα οφθαλμών και απόλαυση του νου. Βιβλίο κέντημα! Το μεράκι με το οποίο γράφτηκε το βιβλίο, αναδεικνύεται και προβάλλεται σε κάθε σελίδα.  

Ένα συναρπαστικό οδοιπορικό πίσω στον χρόνο της Καλύμνικης ιστορίας αποτελεί το έργο της Νικητάδαινας Ρεΐση. Κατάθεση ψυχής από τη συγγραφέα και τους άξιους συνεργάτες της για την Κάλυμνο και τους ανθρώπους της. Κυρίως όμως, η έκδοση αυτή ανατέμνει με αγάπη την Καλύμνικη ψυχή και περιγράφει τα προτερήματα που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους που γεννήθηκαν και δημιούργησαν την δική τους ‘μικρή πατρίδα’ στην ξενιτιά και στον τραχύ και άγονο, αλλά και τόσο αγαπημένο τόπο τους.

Η συγγραφέας στον πρόλογο του έργου της η αναρωτήθηκε: ‘Πώς να χωρέσει στις σελίδες ενός βιβλίου η καρδιά του νησιού μας, η ψυχή του Καλύμνιου;’. Η έκδοση αυτού του μοναδικού σε συναισθηματική αξία βιβλίου, έδωσε αδιαμφισβήτητα την απάντηση. Ναι. Η ψυχή του Καλύμνιου ΄αποτυπώθηκε’ στο χαρτί, και μάλιστα, αποτυπώθηκε με μεγάλη επιτυχία.

Λ.Ε.Β.   

 

 Λάζαρος Βλαδίμηρος

Μαιευτέρας Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής-Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικός συνεργάτης του εργαστηρίου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Τελευταία τροποποίηση στις
Σακελλάρης Ν. Τρικοίλης  argokalymnou@gmail.com
Argo Kalymnos