Η Αργώ της Καλύμνου - Καθημερινή ηλεκτρονική ενημέρωση για την Κάλυμνο και τα γύρω νησιά

Switch to desktop Register Login

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(4 ψήφοι)

Με την Ειρ. Π. Βούρου, Λογοθ/τρια- Ειδ. Παιδαγωγό Κύριο

ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ανάπτυξη της ομιλίας

τόσο για το παιδί όσο και για την οικογένειά του, αφού το βοηθά να εκφράζει ανάγκες, επιθυμίες, φόβους και συναισθήματα, αλλά και να αναπτύσσει κοινωνικές σχέσεις.

 Ωστόσο μερικές φορές το παιδί παρουσιάζει δυσκολία ή και καθυστέρηση στη γλωσσική του ανάπτυξη και χρήζει άμεσης βοήθειας ενός ειδικού για τη βελτίωση και αποκατάσταση του προβλήματος.

 Ερχόμενη σε επαφή καθημερινά με οικογένειες που έχουν παιδιά στην προσχολική ηλικία, αντιλαμβάνομαι πως οι γονείς έχουν πολλές απορίες, ανησυχίες και αναπάντητα ερωτηματικά σχετικά με τη γλωσσική αλλά και την ευρύτερη ανάπτυξη των παιδιών τους.

Απευθύνθηκα λοιπόν στην κα. Ειρήνη Βούρου, Λογοθεραπεύτρια – Ειδική Παιδαγωγό, η οποία απάντησε εκτεταμένα και διεξοδικά στις ακόλουθες ερωτήσεις:

           

1.   Τι είναι η λογοθεραπεία και με τι ασχολείται;

         Η Λογοθεραπεία, πλέον πολύ διαδεδομένη στις μέρες μας, είναι ο επιστημονικός κλάδος (παραϊατρικός) που ασχολείται με την παθολογία του προφορικού και γραπτού λόγου. Ασχολείται με τις διαταραχές επικοινωνίας , ομιλίας, φωνής, λόγου, μάσησης και κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες και με την ερευνά των διαταραχών αυτών, όποια κι αν είναι τα αίτια που προκάλεσαν την διαταραχή, όπως: αναπτυξιακή, λειτουργική, σύνδρομα, εξελικτική, νευρολογική, ψυχιατρική και εκφυλιστική.
        Σκοπός της λογοθεραπείας είναι η πρόληψη, η διάγνωση, η πρόγνωση και η αποκατάσταση των διαταραχών του λόγου, ομιλίας, φωνής και επικοινωνίας. Ο Λογοθεραπευτής ακολουθεί μια σειρά δοκιμασιών, για να αναλύσει και να αξιολογήσει τον λόγο, την ομιλία και την επικοινωνία του παιδιού / ενήλικα. Καταρτίζει και εκτελεί εξατομικευμένο πρόγραμμα παρακολούθησης συνεδριών λογοθεραπείας για τη βελτίωση και αποκατάσταση των διαταραχών.   Απαραίτητη είναι η συνεργασία και η παραπομπή σε ειδικούς άλλων ειδικοτήτων, όπως γιατροί, ψυχολόγοι, φυσιοθεραπευτές, ειδικοί παιδαγωγοί και εργοθεραπευτές, για την καλύτερη αντιμετώπιση των διαταραχών και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του ατόμου.

2.  Από ποια ηλικία μπορεί να ξεκινήσει ένα παιδί λογοθεραπεία; 

         Ο χρόνος έναρξης εξαρτάται από το είδος της διαταραχής και τους παράγοντες που εμπλέκονται. Για παράδειγμα, σε ένα παιδί με κάποιο σύνδρομο ή με εγκεφαλική παράλυση, η παρέμβαση μπορεί να αρχίσει από τους πρώτους μήνες της ζωής με συμβουλευτική των γονέων και στη συνέχεια με συμμετοχή τους στις συνεδρίες του παιδιού. Ένα παιδί που δεν λέει κάποιο φώνημα δεν είναι σκόπιμο να αρχίσει θεραπεία πριν από την ηλικία σχηματισμού του συγκεκριμένου φωνήματος εφόσον δεν συντρέχουν άλλοι λόγοι τους οποίους αποκλείει μία σωστή εκτίμηση. Οπότε οι γονείς θα πρέπει να ελέγχουν την γλωσσική εξέλιξη του παιδιού τους και όταν βλέπουν ότι δεν συμβαδίζει με την ηλικία τους να συμβουλεύονται έναν ειδικό .

3.   Πώς οργανώνεται ένα οροθεραπευτικό πρόγραμμα;

           Τα προγράμματα αποκατάστασης λόγου και ομιλίας, φωνής και κατάποσης είναι εξατομικευμένα. Ο θεραπευτής, βασιζόμενος στα αποτελέσματα της αξιολόγησης, θέτει στόχους και προσαρμόζει το θεραπευτικό πρόγραμμα ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου.

4.   Πόσο διαρκεί η λογοθεραπευτική αποκατάσταση και με ποια συχνότητα;

         Η διάρκεια και η συχνότητα της λογοθεραπείας ποικίλλει και εξαρτάται από έναν μεγάλο αριθμό παραγόντων. Μεταξύ άλλων, ένας βασικός παράγοντας είναι το είδος και ο βαθμός των δυσκολιών που αντιμετωπίζει ένα άτομο. Επίσης, εξαρτάται από την προσωπική ή/και οικογενειακή προσπάθεια που καταβάλλεται για την αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών.

5.    Τι είναι η γλωσσική ανάπτυξη και πότε αρχίζουν να επικοινωνούν τα παιδιά;

Η ανάπτυξη της ομιλίας και τη επικοινωνίας είναι πολύ σημαντική τόσο για το παιδί, όσο και για την οικογένειά του. Βοηθά στην ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων, την βελτίωση της αυτοεκτίμησης, την διευκόλυνση στο παιχνίδι και τις επαφές με τους συνομήλικους, αλλά ακόμη και στην καθημερνή ζωή, μέσω της αυτοεξυπηρέτησης, αφού το παιδί θα μπορέσει να εκφράσει τις επιθυμίες του, τις ανάγκες του, τους φόβους του, τον πόνο του και τα συναισθήματά του.
           Η επικοινωνία με τα παιδιά ξεκινά από πολύ νωρίς, αρχικά, με μη λεκτικούς τρόπους, όπως ένα βλέμμα, ένα χάδι, το κλάμα, το γέλιο, η αγκαλιά. Τα μωρά αντιδρούν στην ήχο της φωνής των γονιών τους, δίνοντας έτσι ένα σημάδι επικοινωνίας. Αργότερα, αρχίζουν τα «βαβουλίσματα» και σιγά – σιγά, περνώντας από τα διάφορα αναπτυξιακά στάδια και χρησιμοποιώντας την μίμηση, καταφέρνουν να χρησιμοποιήσουν λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας.

Το κάθε παιδάκι έχει τον δικό του, μοναδικό τρόπο ανάπτυξης. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποια ορόσημα στην ανάπτυξη του παιδιού, που μας βοηθούν να ελέγχουμε την εξέλιξή του και να το βοηθάμε όπου χρειάζεται. 

Παρακάτω αναφέρονται τα τυπικά στάδια της γλωσσικής εξέλιξης σε κάθε ηλικία.

 0 – 3 μηνών

  • Γελά, κλαίει
  • Παράγει διάφορους ανάμικτους ήχους (κυρίως φωνήεντα) 
  • Το μωρό τους αντιδρά τους ήχους, κοιτάει ή στρέφει το κεφάλι του τους την πηγή τους 

3 – 6 μηνών

  • Κλαίει διαφορετικά για διάφορες ανάγκες,
  • Επαναλαμβάνει συχνά τον ίδιο ήχο

 6 – 9 μηνών

  • Καταλαβαίνει απλές οδηγίες
  • Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομά του
  • Καταλαβαίνει ναι/όχι
  • Αντιδράει στους ήχους (γυρίζει το κεφάλι για να εντοπίσει την πηγή τους)
  • Παράγει ήχους που μοιάζουν με λέξεις
  • Αρχίζει να μιμείται ήχους από το περιβάλλον του
  • Έχει βλεμματική επαφή

9 – 12 μηνών 

  • Χρησιμοποιεί κινήσεις για να εκφραστεί όπως «γεια», «παλαμάκια»
  • Αρχίζει να χρησιμοποιεί λέξεις (2-3)  
  • Λέει «μαμά» και «μπαμπά»
  • Μιμείται τους ήχους των ζώων

1 – 2 χρόνων

  • Ονομάζει οικεία αντικείμενα και πρόσωπα
  • Λέει το όνομα του
  • Χρησιμοποιεί προτάσεις με 2-3 λέξεις
  • Καταλαβαίνει προτάσεις
  • Καταλαβαίνει σύνθετες οδηγίες (π.χ. Πάρε το βιβλίο και βάλτο στο τραπέζι.)
  • Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομά του/της
  • Κουνάει το χέρι για να χαιρετήσει
  • Χρησιμοποιεί 5 – 20 λέξεις (18 μηνών)
  • Χρησιμοποιεί 20 -50 λέξεις (2 χρονών)
  • Κάνει ερωτήσεις με δύο λέξεις μαζί
  • Αναγνωρίζει τα μέρη του σώματος
  • Ακούει ιστορίες από βιβλία με εικόνες
  • Συμμετέχει σε παιδικά τραγούδια που έχουν κίνηση. 

2 – 3 χρόνων

  • Λέει προτάσεις µε 4 - 5 λέξεις
  • Κάνει ερωτήσεις
  • Χρησιμοποιεί τον πληθυντικό και προθέσεις
  • Καταλαβαίνει απλές ιστορίες
  • Καταλαβαίνει απλές ερωτήσεις
  • Κατονομάζει τα μέρη του σώματος
  • Φτιάχνει προτάσεις με άρνηση (π.χ.: όχι πάω)
  • Χρησιμοποιεί μέχρι και 300 λέξεις,
  • Κάνει πολλές ερωτήσεις χρησιμοποιώντας το «τι», «που», «γιατί»

 3 – 4 χρόνων

  • Έχει καθαρή άρθρωση (αν και κάποια παιδάκια δεν μιλάνε ακόμα καθαρά .)
  • Η ομιλία του παιδιού σας πλησιάζει περισσότερο αυτήν των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό
  • Αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα
  • Ρωτάει συχνά «τι;»
  • Μπορεί να πει μια ιστορία ή να μεταφέρει μια ιδέα
  • Έχει λεξιλόγιο περίπου 1000 λέξεων
  • Τραγουδάει τραγούδια
  • Καταλαβαίνει τις έννοιες «νύχτα», «μέρα»
  • Χρησιμοποιεί μέχρι και 500 λέξεις,
  • Χρησιμοποιεί πιο ολοκληρωμένες προτάσεις
  • Διηγείται μέρος μιας ιστορίας. 

 4 – 5  χρόνων

  • Αναγνωρίζει βασικά σχήματα
  • Ρωτάει «ποιος;», «γιατί;»
  • Χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις
  • Προφέρει σωστά σχεδόν όλα τα σύμφωνα εκτός από /ρ/σ /ζ/ξ/ψ/τσ/τζ
  • Μιλάει χωρίς σοβαρά γραμματικά και συντακτικά λάθη
  • Χρησιμοποιεί προτάσεις 5- 6λέξεων
  • Περιμένει τη σειρά του
  • Μπορεί να κάνει ερώτηση, να προστάξει, να εκφράσει άρνηση. 

5 – 6  χρόνων

  • Προφέρει όλα τα σύμφωνα και τα συμπλέγματά τους καθαρά (ξ/ψ/σ/τσ/στ)
  • Γνωρίζει βασικές αντίθετες έννοιες («μεγάλο» / «μικρό», «μαλακό» / «σκληρό»)
  • Αναπαράγει μια ιστορία με τη βασική της πλοκή
  • Κατανοεί τις έννοιες «ίδιο» / «διαφορετικό»
  • Χρησιμοποιεί σύνθετες προτάσεις
  • Κάνει ερωτήσεις για να αποκομίσει πληροφορίες
  • Χρησιμοποιεί τους γραμματικούς χρόνους μέλλοντα, αόριστο, ενεστώτα
  • Μπορεί να κατανοήσει και να χρησιμοποιήσει χρονικές έννοιες, όπως «σήμερα», «αύριο», «χθες»
  • Χρησιμοποιεί γύρω στις 2200 λέξεις
  • Μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία δίνοντας την αρχή – μέση - τέλος 

 7 – 11 χρόνων

  • Αποκτά λογική σκέψη
  • Εκφράζεται διαφορετικά στο γραπτό από το προφορικό λόγο. 
  • Μπορεί να προσαρμόσει τον τρόπο που μιλάει με βάση την ηλικία, το επίπεδο, τις γνώσεις, τη σχέση του με το συνομιλητή.    

6.   Πότε πρέπει να ανησυχήσουν οι γονείς και να αναζητήσουν βοήθεια;

         Παρότι το κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης, δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε στο ότι το παιδί μας είναι μικρό και θα μιλήσει αργότερα. Αν υπάρχει υποψία για κάποια διαταραχή στην επικοινωνία και τον λόγο του παιδιού, θα ήταν πολύ χρήσιμο να λάβει μια λογοθεραπευτική αξιολόγηση, για να διαπιστωθούν τυχόν διαταραχές.

       Η έγκαιρη παρέμβαση σε καθυστέρηση του λόγου ή διαταραχή, θα βοηθήσει το παιδί να αποφύγει τις δευτερογενείς συνέπειες, όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη κοινωνική δραστηριότητα, φόβο για επικοινωνία και έκφραση και σε μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, μαθησιακές δυσκολίες, που σχετίζονται με την εξέλιξη του λόγου τους. 

Αναζητήστε βοήθεια, αν στην ηλικία των…  

18 μηνών

  • Παρατηρήστε αν το μωρό σας αντιδρά στους ήχους. Αν όχι ελέγξτε την ακοή του
  • Αναζητήστε βοήθεια αν το μωρό σας, στην προσπάθειά του να επικοινωνήσει, δεν κάνει βλεμματική επαφή.
  • Αν το παιδί σας σταματήσει να μιλάει ή αν η ομιλία του παραμένει στάσιμη ή παρουσιάζει ενδείξεις ότι χειροτερεύει 
  • Λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα.
  • Χρησιμοποιεί 2-3 λέξεις δυσκατάληπτες ή λέει 2-3 λέξεις αλλά δεν τις χρησιμοποιεί πάντα για να δηλώσει το ίδιο πράγμα, π.χ. βλέποντας τη μαμά λέει "μαμά", αλλά το λέει κι όταν βλέπει τον μπαμπά τον αδελφό κ.λπ.   

2 χρόνων

  •  Όταν το λεξιλόγιο του αποτελείται από λίγες λέξεις (8 – 10 λέξεις)
  • Αν δεν συνδυάζει 2 λέξεις για να σχηματίσει σύντομες φράσεις και προτάσεις
  • Η ομιλία του παραμένει δυσκατάληπτη
  • Δεν έχει βλεμματική επαφή
  • Δεν εκτελεί απλές εντολές
  • Δεν κατανοεί άρνηση, ερώτηση
  • Δεν ανταποκρίνεται σε απλές ερωτήσεις
  • Όταν νιώθετε ότι το παιδί σας δεν σας ακούει ή ότι δεν σας καταλαβαίνει.

 3 χρόνων

  •  Όταν η ομιλία του εξακολουθεί να είναι δυσκατάληπτη, το λεξιλόγιο του περιορισμένο σε ουσιαστικά και λίγα ή καθόλου ρήματα, δεν χρησιμοποιεί άρθρα, επίθετα, επιρρήματα, προθέσεις, δεν έχει την έννοια του πληθυντικού και δεν σχηματίζει απλές προτάσεις π.χ. "η Άννα πίνει γάλα".
  •  Δυσκολεύεται να αρχίσει μια πρόταση ή αν επαναλαμβάνει συλλαβές ή λέξεις
  • Χρησιμοποιεί μικρές και όχι σωστά οργανωμένες προτάσεις
  • Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα δεν σχηματίζει προτάσεις 

   4 χρόνων

  • Όταν οι προτάσεις του είναι μικρές και όχι σωστά οργανωμένες, π.χ. λέει «όχι φάω», αντί να λέει «δεν θέλω να φάω», ή λέει «θέλω να πάω τι κούνιες», αντί να λέει «θέλω να πάω στις κούνιες» 
  • Η ομιλία του δεν είναι πάντα κατανοητή π.χ. αφαιρεί συλλαβές από πολυσύλλαβες λέξεις, δεν λέει απλά συμπλέγματα συμφώνων όπως "κλαίω", "πλένω".
  •  Δεν μπορεί να διηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα.
  • Δυσκολεύεται να προφέρει όλα τα σύμφωνα
  • Κάνει συντακτικά λάθη, μπερδεύει γνωστές και εύκολες λέξεις (π.χ. «λάλα», αντί για «.γάλα») 

5 χρόνων

  •  Όταν το λεξιλόγιο του είναι περιορισμένο, και οι προτάσεις του μικρές και φτωχές σε περιεχόμενο. Σ' αυτή την ηλικία το παιδί πρέπει να χρησιμοποιεί προτάσεις με 10-11 λέξεις. 
  •  Όταν δεν μπορεί άνετα να διηγηθεί ένα γεγονός και στην ομιλία του κάνει πολλά σφάλματα.

Όποια ηλικία και αν έχει το παιδί, καλό είναι να συμβουλευτείτε έναν ειδικό αν:

  • Αν ξαφνικά και απότομα σταματήσει να μιλάει ή η ομιλία και ο λόγος του αντί να βελτιώνονται, χειροτερεύουν.
  • Δεν κατανοεί πάντα αυτό που του λέτε, δεν αντιδρά κατάλληλα στις οδηγίες που του δίνετε ή δεν ανταποκρίνεται στις προσπάθειες που κάνετε να επικοινωνήσετε μαζί του.
  • Μιλά «μωρουδίστικα» και η ομιλία του δεν έχει «καθαρίσει». Πρόσωπα που δεν το βλέπουν συχνά δεν το καταλαβαίνουν. 
  • Δεν έχει λεξιλόγιο το ίδιο πλούσιο με άλλα παιδιά της ηλικίας του.
  • Δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον. Δεν αντιδρά σε ήχους.
  • Κάνει στερεοτυπικές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις του σώματος, των άκρων ή του κεφαλιού.
  • Δεν εδραιώνει βλεμματική επαφή με πρόσωπα ή αντικείμενα.
  • Το παιχνίδι του είναι μηχανικό και δεν έχει συμβολισμό.
  • Ασχολείται με ιδιόρρυθμο τρόπο με τα αντικείμενα και τα παιχνίδια του και έχει εμμονές.
  • Η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του κάνετε. 
  • Δυσκολεύεται να ξεκινήσει να μιλά, κολλάει στον πρώτο ήχο της λέξης ή επαναλαμβάνει πολλές φορές την πρώτη συλλαβή.
  • Ένα παιδί µε κάποιο σύνδρομο (π.χ. αυτισµό)
  • Δυσκολεύεται να μάθει πράγματα καθημερινής ρουτίνας ακόμα και μετά από πολλές προσπάθειες.
  • Δεν διατηρεί αυτή τη γνώση και το ίδιο πράγμα δεν μπορεί να το ξανακάνει την επόμενη μέρα.
  • 7.   Τι μπορεί να συμβαίνει με ένα παιδί που δείχνει να μην ενδιαφέρεται να επικοινωνήσει;

           Τα παιδιά που μοιάζουν αδιάφορα να επικοινωνήσουν και ασχολούνται επιλεκτικά και συχνά στερεοτυπικά με ό, τι τους ενδιαφέρει, δυσκολεύονται να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και επικοινωνούν μόνο όταν οι ίδιοι το επιθυμούν, εκδηλώνουν διαταραχή στον τομέα της πραγματολογίας, δηλαδή στην κοινωνική χρήση του λόγου. 
Η δυσκολία αυτή χαρακτηρίζει κατά κύριο λόγο παιδιά με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός).
Οποιαδήποτε ιδιαιτερότητα στην συμπεριφορά και επικοινωνία του παιδιού, κρίνεται σκόπιμο να εκτιμάται από ειδικούς.

8.     Πότε μιλάμε για καθυστέρηση λόγου-ομιλίας;

           Μιλάμε για καθυστέρηση λόγου-ομιλίας όταν ένα παιδί πλησιάζει την ηλικία των 2 1/2 ετών και:

  • Επικοινωνεί μόνο με νοήματα (δείχνει αυτό που θέλει)
  • Λέει μόνο συλλαβές ή λέξεις όπως μαμά, μπαμπά, παππού, γιαγιά, νερό (λεξιλόγιο < 10)
  • Δυσκολεύεται να μιμηθεί λεξούλες που του λέμε
  • Ο λόγος του είναι ακατανόητος από το κοινωνικό περιβάλλον
  • Δεν ακολουθεί εντολές ή οδηγίες (π.χ. Φέρε τα παπούτσια σου)
  • Δεν κάνει συνδυασμούς λέξεων (π.χ. φράσεις: μαμά βόλτα, μικρές προτάσεις: μαμά τρώει μήλο)
  • Βέβαια μπορεί να γνωρίζει και να δείχνει μέρη του σώματός του, τα ρούχα του, κάποια φρούτα και παιχνίδια, αλλά μην τα κατονομάζει.
 
 
  1. 9.     Κάποιοι γονείς ενθαρρύνονται στο ότι το παιδί θα μιλήσει αργότερα και ότι θα ξεπεράσει μόνο του με την πάροδο του χρόνου. Ισχύει αυτή η γνώμη;

         Πάρα πολλοί είναι αυτοί που επαναπαύονται στο ότι το παιδί είναι μικρό και ότι θα μιλήσει αργότερα ή στο ότι και αυτοί καθυστέρησαν να μιλήσουν όταν ήταν μικροί.

Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου το παιδί από μόνο του αναπληρώνει τα κενά .Όμως το 83 % των παιδιών που έχουν μια καθυστέρηση στην ομιλία η μια γλωσσική διαταραχή , θα συνεχίσουν να έχουν δυσκολίες και αργότερα. Οπότε μεγαλώνουν τα κενά και έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος .Αξίζει να σημειωθεί ότι η αργή εξέλιξη στον λόγο αρκετές φορές είναι προμήνυμα μαθησιακής δυσκολίας.

10.     Γιατί έχει σημασία η παρέμβαση να είναι πρώιμη;

          Η σπουδαιότητα της πρώιμης παρέμβασης πρέπει να υπογραμμιστεί καθώς με το πέρασμα του χρόνου οι δυσκολίες του παιδιού εδραιώνονται αφού συνηθίζει να λειτουργεί στο λανθασμένο πρότυπο μάθησης, λόγου ή συμπεριφοράς και καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη η αρμονική ένταξη του στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

         Επίσης τόσο ο ρυθμός μάθησης του ανθρώπου όσο και η ταχύτητα της ανάπτυξής του βρίσκονται στο αποκορύφωμά τους στα προσχολικά του χρόνια, σύμφωνα με τα πορίσματα επιστημονικών ερευνών.

         Τέλος επιστημονικές μελέτες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι μόνο με πρώιμη αναγνώριση και κατάλληλα δομημένο πρόγραμμα καταφέρνουν τα παιδιά να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.

 
  1. 11.    Ποιές είναι οι διαταραχές που μετατρέπουν τα παιδιά σε «δύσκολα» παιδιά και ποιά είναι τα σημάδια που χρειάζονται προσοχή;

«Δύσκολα» παιδιά θεωρούνται εκείνα που εμφανίζουν αναπτυξιακές διαταραχές, μαθησιακές δυσκολίες, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), οριακή νοητική υστέρηση και διαταραχές συναισθήματος και συμπεριφοράς.

Τα σημάδια που θέλουν προσοχή είναι:


Αν συνεχώς δυσκολεύεται να ολοκληρώσει μια εργασία ή ένα παιχνίδι.
Αν γενικά δυσκολεύεται να επικοινωνήσει με τα άλλα παιδιά.
Αν η συμπεριφορά του είναι συχνά ανώριμη ως προς την ηλικία του.
Αν συνεχώς συγχέει τις οδηγίες που εμπεριέχουν κατεύθυνση.
Αν στη βρεφική ηλικία αδιαφορεί σε ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα, είναι πολύ ήρεμο ή πάρα πολύ ανήσυχο και έχει έντονες εναλλαγές στη συμπεριφορά του.
Αν έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση
Αν είναι υπερβολικά παρορμητικό.

12.    Ποιες είναι οι ενδείξεις εμφάνισης των Μαθησιακών Δυσκολιών στην Προσχολική ηλικία;

Δυσκολίες στην αντίληψη ποσοτήτων
Δυσκολίες συγκέντρωσης προσοχής
Γραφοκινητικές δυσκολίες
Δυσκολίες στη μνήμη
Δυσκολίες λεκτικής επικοινωνίας

13.    Ποια παιδιά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν Μαθησιακές Δυσκολίες;

Παιδιά με Υπερκινητικότητα
Παιδιά με δυσκολίες στη συγκέντρωση της προσοχής τους
Παιδιά με διαταραχές στη συμπεριφορά
Παιδιά με δυσκολίες στην προφορά των λέξεων, φθόγγων και συλλαβών

14.     Μπορεί μια διαταραχή στον λόγο να επηρεάσει την σχολική επίδοση ενός παιδιού;

           Παιδιά με διαταραχές στον λόγο είναι πιθανό να εμφανίσουν δυσκολίες στην σχολική τους επίδοση. Μπορεί να δυσκολευτούν με την ανάγνωση, με την κατανόηση ή με την απόδοση κειμένου ή/και νοήματος, με την οργάνωση του γραπτού λόγου ή/και της κριτικής τους σκέψης κ.ά. Οι πιθανότητες εμφάνισης αυτών των δυσκολιών ή/και ο βαθμός δυσκολίας μειώνεται, αν αντιμετωπιστούν εγκαίρως οι διαταραχές λόγου και ομιλίας. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να αναζητείται η γνώμη του ειδικού αν υπάρχει υποψία διαταραχής στο λόγο και στην ομιλίας ενός παιδιού.

15.     Πως γνωρίζουμε εάν ένα παιδί είναι έτοιμο να πάει στην Α΄ Δημοτικού;

   Στην Ελλάδα σήμερα, το μοναδικό κριτήριο για την εγγραφή του παιδιού στην Α΄ τάξη του Δημοτικού σχολείου, είναι η χρονολογική του ηλικία.

   Οι ειδικοί γνωρίζουν ότι η συμπλήρωση της ηλικίας και μόνο δεν αποτελεί το διαβατήριο για την ομαλή εισαγωγή στην Α΄ τάξη.

Η σχολική ετοιμότητα δεν συνδέεται άμεσα με την ηλικία. Είναι μια ικανότητα που αναπτύσσεται από τη στιγμή που γεννιέται το παιδί και ωριμάζει σε διαφορετική χρονική ηλικία για το κάθε ένα. Γενικά, πιστεύεται, ότι ένα παιδάκι 6 ετών είναι έτοιμο γνωστικά, γλωσσικά, κινητικά και συναισθηματικά να αναπτύξει τις αναγνωστικές και γραφικές του δεξιότητες. Όμως υπάρχουν και πολλές εξαιρέσεις και αυτό διαπιστώνεται αργότερα όταν το παιδί προχωρά στις τάξεις του Δημοτικού σχολείου και αντιμετωπίζει σημαντικές μαθησιακές δυσκολίες.

     Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια, η πλήρωση των οποίων μας διασφαλίζει ότι το παιδί έχει αναπτύξει σχολική ετοιμότητα. Αναλυτικότερα:

  • αυτοεξυπηρέτηση: το παιδί τρώει, ντύνεται, πλένεται και χρησιμοποιεί την τουαλέτα μόνο του
  • κίνητρα για μάθηση: το παιδί αμείβεται συναισθηματικά και ψυχολογικά καθώς προχωρά με επιτυχία στην ακαδημαϊκή εξέλιξη
  • συγκέντρωση προσοχής: το παιδί συγκεντρώνει την προσοχή του σε μία δραστηριότητα και την ολοκληρώνει με επιτυχία. Δεν παρουσιάζει διαταραγμένη συγκέντρωση ή σύνδρομο Δ.Ε.Π./Υ. (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και / Υπερκινητικότητα)
  • συναισθηματική ωριμότητα: το παιδί είναι κοινωνικό, κάνει εύκολα φιλίες, προσαρμόζεται ομαλά σε διαφορετικά περιβάλλοντα, υπακούει σε κανόνες (κοινωνικούς ή μη) και εναρμονίζεται με τους κοινωνικούς ρόλους
  • γνωστική επάρκεια: έχει επαρκώς ανεπτυγμένη την κριτική του ικανότητα, το συλλογισμό και μπορεί να εκτελέσει σύνθετες σκέψεις
  • γλωσσική επάρκεια: το παιδί έχει σωστή άρθρωση, πλούσιο λεξιλόγιο, χρησιμοποιεί σωστά τους συντακτικούς κανόνες όταν μιλά και έχει άρτια φωνολογική ενημερότητα
  • φωνολογική ενημερότητα: το παιδί αναγνωρίζει τα γράμματα, αντιστοιχεί σωστά φώνημα με γράφημα
  • οπτικοκινητική αντίληψη: το παιδί συντονίζει το μάτι με την κίνηση του χεριού για την εκτέλεση ορθής φοράς γραφής των γραμμάτων

Υπάρχουν σύντομα και αξιόπιστα Τεστ Σχολικής Ετοιμότητας που ελέγχουν κατά πόσο το παιδί έχει τις απαραίτητες ικανότητες και την ωριμότητα που χρειάζεται για να φοιτήσει με επιτυχία και χωρίς δυσκολίες το Δημοτικό.

            Ευχαριστούμε πολύ την κα. Βούρου για την πολύτιμη βοήθεια της και ελπίζουμε με τη λεπτομερειακή ανάλυσή της να απαντήθηκε κάθε απορία των γονιών.

(Καλλιόπη Σ. Τρικοίλη)

Τελευταία τροποποίηση στις

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι έχετε συμπληρώσει όλα τα πεδία με το (*). Η Αργώ της Καλύμνου διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων πριν την ανάρτησή τους. Τα ανάρμοστα και προσβλητικά σχόλια δεν θα δημοσιεύονται.

Argo Kalymnos

Top Desktop version