Αγγελική Τρικοίλη
URL Ιστότοπου: E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Καθώς με κομμένη την ανάσα εδώ και καιρό περιμένουμε να βγει από τον Τύμβο ο Μέγας Αλέξανδρος με όλο του το μεγαλείο και να μας χαιρετήσει, καθώς όλο αυτό το καλοστημένο επικοινωνιακά σίριαλ εθνικής υπερηφάνειας και ανάτασης παίζει καθημερινά και αδιαλείπτως στα δελτία των οκτώ… πιάνω τον εαυτό μου ασυναίσθητα να ψάχνει να εντοπίσει το πολιτιστικό αποτύπωμα του νεοέλληνα.
Πουλάμε τα καλοκαίρια ήλιο και θάλασσα χωρίς καν να μας ανήκουν, επειδή απλώς έτυχε να τα βρούμε άφθονα σε αυτό τον τόπο. Χαιρόμαστε να είμαστε τα «γκαρσόνια της Ευρώπης», κάτι που μερικά χρόνια πριν ακουγόταν ως εφιαλτικό σενάριο για την κατεύθυνση της οικονομικής μας ανάπτυξης. Προσπαθούμε τα τελευταία χρόνια απλώς και μόνο να τη βολέψουμε… Να πληρώσουμε λογαριασμούς, φόρους, έξτρα χαράτσια που κανείς μας δεν καταλαβαίνει από πού και γιατί προέκυψαν, να αντεπεξέλθουμε σε αμέτρητες υποχρεώσεις-υποχρεώσεις-υποχρεώσεις.
Αν θέλαμε να διατηρήσουμε κάτι σε μια κάψουλα του χρόνου για τις επόμενες γενιές, αναρωτιέμαι τι θα ήταν άραγε αυτό… Ίσως μια λίστα με επιφανείς φοροφυγάδες που εδώ και δεκαετίες επιτελούν συστηματικά και ανενόχλητα το έργο τους. Μια ποικιλία από ανίκανους και ανερμάτιστους πολιτικούς κάθε χρώματος και απόχρωσης, που δούλεψαν πολύ σκληρά προκειμένου να αφανίσουν αυτή τη χώρα από το χάρτη, εξυπηρετώντας αναμφίβολα συμφέροντα απολύτως δικά τους. Ίσως ένα μνημόνιο, δείγμα του πόσο εύκολα μπορεί να φτάσει στο οικονομικό τέλμα και την κοινωνική αποσάθρωση μια χώρα, μπορεί μια επαναστατική ρύθμιση για κόκκινα δάνεια ή ακόμα και ένα λογαριασμό του περιβόητου ενφια, ως μνημείο απροκάλυπτης και ληστρικής επιδρομής στις περιουσίες των πολύπαθων μικρομεσαίων. Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο…
Και δυστυχώς, δεν μπορώ να βρω πού αλλού χτυπά η καρδιά του νεοέλληνα πλέον, εκτός από τα γκισέ των τραπεζών. Άνθρωποι που δούλεψαν και δουλεύουν σκληρά μια ζωή, μαζεύουν ό,τι έχει απομείνει από τις πενιχρές οικονομίες τους και συνωστίζονται με αγωνία στις ουρές προκειμένου να ξε-πληρώσουν την αθλιότητα στην οποία μας έφεραν οι εμπνευσμένοι πολιτικοί ηγέτες που πέρασαν από αυτή τη χώρα.
Αυτοί που τη λεηλάτησαν και ακόμα ξεσκίζουν τις σάρκες της προσπαθώντας να ικανοποιήσουν με κάθε τρόπο, τον αδηφάγο κανιβαλισμό των συνεταίρων δανειστών. Αυτούς που έχουμε τοποθετήσει ως δήθεν θεματοφύλακες των εθνικών μας συμφερόντων κι οι οποίοι απλά περιορίζονται στο να μας μεταφέρουν –ως απλοί υποτακτικοί- τις απαιτήσεις των «εταίρων» μας, στα αμέτρητα τους ταξίδια με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος.
Δεν βλέπω πραγματικά πού μπορεί λοιπόν κανείς να εντοπίσει σήμερα το μεγαλείο της ελληνικής ψυχής. Πού βρίσκει την απαράμιλλη καλλιτεχνική έκφραση, όπως αυτή αποτυπώνεται σε ένα αρχαίο ψηφιδωτό ή στην αισθητική τελειότητα μιας καρυάτιδας. Πού βρίσκεται τελικά θαμμένη η δημιουργική πνοή του νεοέλληνα και ποια αρχαιολογική σκαπάνη θα μπορέσει να την ανασύρει από τα βάθη του τέλματος, δίνοντάς της την ευκαιρία να μεγαλουργήσει…
Ειλικρινά με ανησυχεί που δεν μπορώ να εντοπίσω απαντήσεις σε όλα αυτά. Γι αυτό και η αποκάλυψη των θαμμένων πολιτιστικών θησαυρών του παρελθόντος, μου προκαλεί περισσότερο μελαγχολία από οτιδήποτε άλλο. Για τα περασμένα μεγαλεία που καταναλώνουμε επικοινωνιακά, ως παθητικοί δέκτες, προκειμένου να αντέξουμε την αδυσώπητη φτώχεια που μας περιβάλλει.
Έμεινα συνειδητά μακριά από το προεκλογικό πανηγύρι και το παρακολούθησα από απόσταση ασφαλείας. Προτίμησα να έχω έναν καθαρό απόηχο στα αυτιά μου παρά τον εκκωφαντικό βόμβο της πρώτης γραμμής και τον πυρετό των επιτελείων. Προσπάθησα να ουδετεροποιήσω όσο γίνεται τα μηνύματα, τις πηγές τους και τις προφανείς ή μη σκοπιμότητες που συνήθως εξυπηρετούν.
Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, όμως τώρα που το σώου έχει τελειώσει πιστεύω πως μπορώ με βεβαιότητα να διακρίνω τα highlights του αγώνα, τα οποία έδωσαν και το στίγμα σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση .
Οι στρατηγικές. Η Επικοινωνία, αναμφίβολα είναι επιστήμη. Έχει αναχθεί σε τέτοια τουλάχιστον και αυτό σίγουρα αποτελεί άλλο ένα σημείο των καιρών. Αυτό σημαίνει, πως ως επιστήμη διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες και από ένα μίνιμουμ τακτ, για να μην χρησιμοποιήσω την πολυφορεμένη τελευταία «ηθική». Κατά βάση, επιδιώκει την προβολή των δυνατών σημείων του υποψήφιου, τη σκιαγράφηση μιας ελκυστικής κοινωνικής-πολιτικής εικόνας και την μεγαλύτερη δυνατή διείσδυση του μηνύματος αυτού, σε όσο το δυνατόν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, τα γνωστά target groups.
Ωστόσο ελλείψει επικοινωνιολόγων, η δική μας επαρχιώτικη μετάφραση του προεκλογικού σχεδιασμού, συμπυκνώθηκε σε πολλές περιπτώσεις στο σχήμα: διασπείρω φήμες και ανακρίβειες για τον αντίπαλο και περιμένω να αντλήσω πολιτικό όφελος, μέχρις ότου με διαψεύσει η πραγματικότητα . Μια τόσο κοντόφθαλμη και αυτό-καταστροφική τακτική, όχι μόνο δεν μπορεί να αντέξει στην όποια κριτική, αλλά δεν μπορεί και να απαιτεί να την αντιμετωπίσει κανείς με σοβαρότητα.
Η επίκληση του Νέου . Όλοι το διεκδίκησαν μανιωδώς. Πρώην, επόμενοι, ανώνυμοι κι επώνυμοι γενικά...Και είναι λογικό αφού η έννοια του νέου φέρνει μαζί της μια ιδεολογική φρεσκάδα, έναν δυναμισμό, την πηγαία θέληση για δουλειά, για αλλαγή ή και για όλα αυτά μαζί. Τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι. Όμως ορισμένοι έδιναν την εντύπωση παντελούς άγνοιας του όρου, κάτι που σε κάποιες περιπτώσεις κατέληγε σχεδόν κωμικό, καθώς επικαλούνταν την ανανέωση αναπαράγοντας ταυτόχρονα παρωχημένα κλισέ και πρότυπα του τύπου «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια».
Εννοείται πως δεν έχω καμία διάθεση να απαξιώσω κανέναν από τους τρεις αυτούς θεσμούς. Άλλωστε έχουμε όλοι μια πατρίδα, πιστεύουμε σε κάποιο Θεό και προερχόμαστε από μια οικογένεια. Είναι τόσο απλό. Γι αυτό και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ορισμένοι θεώρησαν ότι κατέχουν αυτό το μοναδικό προνόμιο και το προέβαλαν μετά μανίας ως συγκριτικό τους πλεονέκτημα.
Τις εντυπώσεις ωστόσο έκλεψε σε αυτές τις εκλογές η Συναλλαγή . Εξαγορά ψήφων ή συνειδήσεων, επηρεασμός των ψηφοφόρων με κάθε πρόσφορο μέσο, έπαιξαν πολύ στα μέσα με εκατέρωθεν -θολές-καταγγελίες κυρίως μετεκλογικά. Δεν ξέρω κατά πόσο μπορούν όλα αυτά να αποδειχθούν με βεβαιότητα ή αν ανήκουν στη σφαίρα των αστικών μύθων. Δεν ξέρω αν συνέβησαν πρώτη φορά, εάν αφορούν αποκλειστικά και μόνο μια παράταξη ή όλες ανεξαιρέτως και στην τελική δεν μπορώ να ξέρω κατά πόσο επηρέασαν το αποτέλεσμα των εκλογών.
Ένα είναι βέβαιο, ότι η όποια συναλλαγή για να γίνει, θέλει δύο συναλλασσόμενες πλευρές. Κι αν όσα κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα έχουν έστω ψήγματα αλήθειας, τότε αυτό σημαίνει ότι ως κοινωνία είμαστε δυστυχώς πολύ πίσω. Κι αυτό αν μη τι άλλο προκαλεί θλίψη. Κανείς δεν λύνει το βιοποριστικό του πρόβλημα απεμπολώντας την ελεύθερη συνείδησή του και εξυπηρετώντας με τόσο φθηνό τρόπο τα συμφέροντα του όποιου καιροσκόπου.
Εν πάσει περιπτώσει όμως, η αποτίμηση του αποτελέσματος και η εξαγωγή των όποιων συμπερασμάτων, ανήκει σαφώς στα επιτελεία και τις task forces τους. Ωστόσο η αλλαγή νοοτροπίας είναι κάτι που μας αφορά όλους. Έχει να κάνει συνολικά με τον τρόπο που σκεφτόμαστε και λειτουργούμε σε καθημερινή βάση. Είναι απόλυτα συνυφασμένη με τον σεβασμό που επιφυλάσσουμε τόσο στους άλλους όσο και για τον ίδιο μας τον εαυτό και την ευθύνη που αισθανόμαστε ως ενεργές προσωπικότητες για τα όσα συμβαίνουν γύρω μας. Εάν εμείς δεν γίνουμε πρώτα η αλλαγή που θέλουμε να δούμε, κανείς δεν πρόκειται να το κάνει για εμάς.
Μια νέα δημοτική αρχή θα αποτελεί πραγματικότητα από τον Σεπτέμβρη. Όμως όσο αφοσιωμένη κι αν είναι στην εξυπηρέτηση του «κοινού καλού», όσο αποτελεσματική κι αν αποδειχθεί στην προώθηση των σχεδιασμών και των προγραμμάτων της, κάτι που όλοι το θέλουμε και το ευχόμαστε, δεν διαθέτει σε καμία περίπτωση το μαγικό ραβδάκι του θαυματοποιού.
Και το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους, είναι να την φορτώσουμε με υπερβολικές προσδοκίες και να την περιμένουμε στη γωνία…..
Κάποιος είπε ότι η σιωπή είναι χρυσός. Ομολογώ ότι καλώς ή κακώς το έχω εφαρμόσει στο έπακρο τελευταία.
Kάτι με πιάνει τέτοιες μέρες και σκέφτομαι, ένα κουσούρι που έχω από παλιά και δεν λέει να με εγκαταλείψει, όπως ο πόνος επανέρχεται στο γνώριμο του σημείο κάθε φορά που αλλάζει ο καιρός.
Κι όπως αλλάζει ο καιρός, αλλάζει κι ο Χρόνος κι αλλάζουμε μαζί του κι εμείς λίγο –πολύ είτε το θέλουμε είτε όχι. Νέοι στόχοι, νέα όνειρα, ή και παλιά ανακυκλωμένα, πολλές ελπίδες, ακόμα πιο πολλές ευχές και πάει λέγοντας. Πόσες από αυτές τις ευχές που απλόχερα μοιράζουμε τέτοιες μέρες, πραγματοποιούνται τελικά, δεν ξέρω. Πόσο εξαρτάται από εμάς τους ίδιους αν θα πραγματοποιηθούν τελικά , αυτό κι αν δεν το ξέρω !
Άλλωστε για άλλη μια φορά έχω την υποψία ότι όσο κι αν το ευχηθούμε και φέτος, ο νέος χρόνος δεν θα είναι μόνο καλός, όπως κι αυτός που έφυγε δεν ήταν μόνο κακός, να μην τον αδικήσω τελείως... Κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα έρθει η αγάπη και η ειρήνη σε όλο τον κόσμο και δυστυχώς θα συνεχίσουν να υπάρχουν ακόμα παιδάκια που θα πεινάνε και θα κρυώνουν, ενώ δεν φταίνε σε τίποτα.
Όχι δεν έχω καμία πρόθεση να χαλάσω «τη γιορτή» μέρες που είναι, ούτε υποφέρω από αθεράπευτη κρίση απαισιοδοξίας. Κρίση ρεαλισμού θα την έλεγα μάλλον, από αυτές που –σπανίως- μου συμβαίνουν όταν αναρωτιέμαι για παράδειγμα, γιατί αφού είμαστε τόσο καλοπροαίρετοι κι ευχόμαστε όλοι με τόσο ζήλο τέτοιες μέρες, αυτά που ευχόμαστε…μένουν σχεδόν πάντα ευχές. Οπότε λέω δεν μπορεί, κάτι άλλο θα πρέπει να συμβαίνει και μας το κρύβουν. Μια αλήθεια πιο βαθιά, κρυμμένη ίσως στα βάθη των αιώνων...
Κι αν θυμηθώ τους αρχαίους τραγικούς, με τους οποίους είμαστε φίλοι από παλιά, το ερώτημα παραμένει πάντα το ίδιο βαρύ, διαχρονικό κι αναπάντητο για το ποιος αποφασίζει τελικά για την πορεία της ζωής. Είναι άραγε ο ίδιος ο άνθρωπος με τη λογική, τις δυνάμεις και την ισχυρή του βούλησή που καθορίζει το μέλλον του, ή μήπως υπάρχει μια ανώτερη δύναμη που τον καθοδηγεί σε μια πορεία ήδη προδιαγεγραμμένη, στην οποία ο ίδιος φαίνεται να έχει πολύ λίγα περιθώρια παρέμβασης τελικά;
Είναι αρκετές οι προσωπικές μας δυνάμεις για να διαμορφώσουν τη ζωή μας όπως ακριβώς την ονειρευόμαστε και την σχεδιάζουμε, ή είμαστε απλώς «όργανα» μιας πανάρχαιας νομοτέλειας, καταδικασμένοι να ακολουθούμε τα βήματα που ορίζει για μας ένας Θεός, μια μοίρα, ένα κισμέτ... Αρκεί πάντα η λογική μας και ένα master plan, για να μεγαλουργήσουμε ή μήπως υπάρχουν άλλες δυνάμεις που παρεμβαίνουν στην πορεία και μπορεί να μας χαλάσουν τη συνταγή;
Ή αλλιώς, όπως το θέτει ο ιδιοφυής κι αγαπημένος μου Γούντι Άλλεν στη γνωστή ταινία –από όπου και ο τίτλος δανεισμένος από την ορολογία του τένις- υπάρχει εκείνη η στιγμή στο παιχνίδι όπου η μπάλα μπορεί να περάσει το δίχτυ και να κερδίσεις, ή να μην το περάσει κι απλά να χάσεις... Όσο κι αν το θέλησες, όσο κι αν το προσπάθησες, όσο καλός παίχτης κι αν είσαι τελικά…. Εδώ μάλλον κρύβεται ο θρίαμβος του τυχαίου. Κι όσο ενοχλητικό κι αν είναι, το μόνο που σου μένει εκείνη τη στιγμή, είναι απλά να το δεχτείς. Ένας παράγοντας που κάποιες φορές υποτιμούμε πόσο καθοριστικός μπορεί να αποδειχθεί για την πορεία ενός παιχνιδιού, όπως αυτού της ζωής μας .
Τέλος πάντων, δεν θα επιχειρήσω τώρα φυσικά σε καμία περίπτωση να δώσω απαντήσεις στα αμείλικτα και πανάρχαια υπαρξιακά ερωτήματα, τέτοια ευθύνη δεν αναλαμβάνω εν όψει 2014.
Απλά μου έρχεται στο μυαλό κάτι που διάβασα πολύ πρόσφατα κι αποτελεί ούτως ή άλλως την καλύτερη απάντηση που θα μπορούσε να υπάρξει κι ίσως το καλύτερο όπλο για να αποδεχθεί κανείς και να απαντήσει ισάξια στις προκλήσεις μιας νέας χρονιάς που μας περιμένει και -κυρίως- στους αστάθμητους παράγοντες που ενίοτε μας χαλάνε τα σχέδια και παίζουν θρασύτατα με τα νεύρα μας : «Μην καταδέχεσαι να ρωτήσεις αν θα νικήσουμε, ή αν θα νικηθούμε. Απλά πολέμα…» Ο Καζαντζάκης σε όλο του το μεγαλείο, πάντα ανυπέρβλητα διαχρονικός και επίκαιρος.
Καλή Χρονιά σε όλους και καλές αντοχές.