Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Τα νυφ(φ)ικάτα - Νυφικά τραγούδια της Καλύμνου

Παρουσίαση από τη Φανή Καπελλά - Κουτούζη

 

Τις τελευταίες μέρες του 2017, κυκλοφόρησε στην Κάλυμνο ,δια χειρός Λυκείου των Ελληνίδων, παρ/μα Καλύμνου, ένα ακόμη cd πολύτιμο για την καλύμνικη μουσική μας παράδοση αλλά και την τοπική δημοτική ποίηση. Είναι θεματικό, με τίτλο «Τα νυφ(φ)ικάτα» και υπότιτλο «Νυφικά Τραγούδια της Καλύμνου».

Πρόκειται λοιπόν για ένα cd που συνοδεύεται από ένα κομψό, καλαίσθητο, ενημερωτικό και επεξηγηματικό βιβλιαράκι .Διαβάζουμε στις τελευταίες σελίδες: Παραγωγή Λύκειον των Ελληνίδων, παρ/μα Καλύμνου. Στις προηγηθείσες « ευχαριστίες» διαβάζουμε επίσης ότι την επιμέλεια της παραγωγής-αφιλοκερδώς- είχε και πάλι ο Μανώλης Καρπάθιος.

Το περιεχόμενο του cd είναι:1.Το μαρσάκι του γάμου (οργανικό) 2.Δώδεκα(12) τραγούδια, σε εννέα νυφικούς σκοπούς 3.Δύο χοροί oργανικοί, ο «Ίσσος» και ένας συρτός, ονομαζόμενος «Άσσος»(ίσως από την μικρασιατική πόλη « η Άσσος» ,απέναντι από τη Λέσβο).

Το βιβλιαράκι, εκτός από τα λόγια των τραγουδιών και τα σχόλια περιέχει ακόμη δεκατέσσερις (14) σελίδες, με στίχους και τσακίσματα, έναν ποιητικό ,επί πλέον, πλούτο αυτής της έκδοσης.

Η θεματικότητα που αναφέραμε πιο πάνω είναι, κατά τη γνώμη μας, ένα από τα θετικά στοιχεία της έκδοσης. Η συλλογή αποκλειστικά νυφικών τραγουδιών (εφόσον υπήρχε υλικό)  θα διευκολύνει μια ενδεχόμενη , θεωρητική μελέτη τους από πολλές πλευρές (π.χ.συγκριτική ματιά με νυφικά τραγούδια άλλων περιοχών) αλλά και θα διευκολύνει οργανοπαίκτες και τραγουδιστάδες.

Αυτά είναι τα τεχνικά ,ας το πούμε έτσι, στοιχεία, τα οποία εύκολα κανείς τα εντοπίζει και τα περιγράφει. Με ποια εργαλεία όμως να πορευτείς και να ανακαλύψεις τις κρυμμένες αρετές αυτής της έκδοσης, τις ευεργετικές άϋλες επιδράσεις στο θυμικό μας, τον εμπλουτισμό του καταγεγραμμένου αρχείου της καλύμνικης μουσικής παράδοσης αλλά και της τοπικής δημοτικής ποίησης; Ενστικτωδώς πιο πολύ θα κινηθούμε μια και δεν έχουμε εξειδικευμένες γνώσεις, έχουμε όμως ένα προσόν. Κυκλοφορούν μέσα στο αίμα μας αυτοί οι ήχοι, αυτοί οι στίχοι, τους αναγνωρίζουμε με την πρώτη νότα και την πρώτη λέξη. Έτσι νοιώθουμε την ευεργεσία τους και την πολυτιμότητά τους .Κι αν σκεφτούμε το πόσα χρόνια τώρα υπάρχουν και επιβιώνουν και μας συγκινούν, να ήδη το πρώτο τους εύσημο.

«Σωστική» καταρχήν θα ονομάσουμε την ενέργεια αυτή που για πολλοστή φορά ανέλαβε  το Λύκειον των Ελληνίδων, παρ/μα Καλύμνου, στα σαράντα(40) χρόνια της ζωής του. Με πρωτεργάτη την εμπνευσμένη και ακάματη πρόεδρο κ. Πόπη Μαύρου ( η οποία παραμέλησε σοβαρά την υγεία της μέχρι την ολοκλήρωση  της δραστηριότητας αυτής) και συμπαραστάτες τις συνεργάτριές της στο δ.σ.  απευθύνθηκαν σε μουσικούς και τραγουδιστές καταξιωμένους, με οικογενειακή διαδρομή και ιστορία  στην παραδοσιακή μουσική και κυριολεκτικά έσω σαν από τη λήθη αυτήν την ξεχωριστή κατηγορία τραγουδιών ,τα νυφ(φ)ικάτα της Καλύμνου.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη προσπάθεια στον τομέα αυτό .Το κεντρικό Λύκειον των Ελληνίδων είχε ήδη παραγάγει το 1982, σε συνεργασία  με το τοπικό παρ/μα Καλύμνου , επί προεδρίας Θεμελίνας Καπελλά, ένα δίσκο βινυλίου ,με διευθυντή παραγωγής τον κ. Λευτέρη Δρανδάκη. Η ίδια παραγωγή μεταφέρθηκε σε διπλό cd το 2001. Όμως η συλλογή αυτή συμπληρώνει τις υπάρχουσες με τρόπο οργανωμένο και συστηματικό .

Μια ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στους εξαιρετικούς στίχους, που όπως μας λέει η πρόεδρος τους ανθολογούσε χρόνια τώρα, κατευθείαν από δροσάτες πηγές έμπνευσης.   Κουβαλούν το συμπυκνωμένο ήθος της εποχής τους, είναι ποτισμένοι με μια απλή ,φυσική αλλά βαθιά θρησκευτικότητα που τους διατρέχει και τους κάνει να μοιάζουν σαν εκκλησιαστικά τροπάρια! Ο φυσικός κόσμος είναι κι αυτός δικός τους ,ήλιος , φεγγάρι, άστρα, πέρδικες, περιστέρια, αϊτοί .Μας μεταφέρουν ακόμη ιστορικές πληροφορίες ,στάζουν λυρισμό και συναίσθημα, κι αν  μας φέρουν δάκρυα, είναι λυτρωτικά .

Τις τελευταίες αυτές αναφορές τις μοιράζουμε ανάμεσα στους «ανθολόγους» αλλά και τους διαχρονικούς ανώνυμους λαϊκούς ποιητές που έγραψαν στίχους σαν αυτούς:

«Ευγενικιάς φωλιάς πουλί/ γλυκιάς πηγής αηδόνι

να σε χαρεί η μανούλα σου/και να σε καμαρώνει»

 «Νύφη μου τούμπλα και φλουρί/από τη Βενετία

χαρά του που θα σε δεχτεί/μέσα στην εκκλησία»

για τους οποίους ο Γ.Σεφέρης έγραψε στο έργο του « Μονόλογος πάνω στην ποίηση»:..

«Τα κείμενα αυτά (δημοτικό τραγούδι) μου έμαθαν πάνω στην ελληνική γραφή πολύ περισσότερα από πολλούς θεολόγους της λογοτεχνίας»…

Φανή Καπελλά Κουτούζη

συντ. εκπαιδευτικός

εκπρόσωπος του παρ/τος Καλύμνου στο κεντρικό

Λύκειον των Ελληνίδων

Αθήνα 25 Ιανουαρίου 2018

Τελευταία τροποποίηση στις
Σακελλάρης Ν. Τρικοίλης  argokalymnou@gmail.com
Argo Kalymnos