Του δρ Μιχαήλ Π. Ζαΐρη
χειρουργού π. Δημάρχου Καλυμνίων
Η μελέτη της αυτοβιογραφίας προσώπων , που με τη δράση τους συνέβαλαν καθοριστικά στην αισθητή βελτίωση και πρόοδο της ζωής των ανθρώπων αφήνοντας έτσι την προσωπική τους σφραγίδα, είναι πολλαπλά επωφελής:
Γνωρίζεις την προσωπικότητά τους, καθώς αυτή σκιαγραφείται μέσα από την πάλη τους για να φθάσουν τους στόχους που έθεσαν.
Συνειδητοποιείς ότι τα αγαθά της κοινωνικής προόδου που απολαμβάνουν οι άνθρωποι στην εκάστοτε εποχή δεν είναι τυχαία εξέλιξη, αλλά προέρχεται μέσα από τον αγώνα, τη διαρκή πάλη, το πείσμα, την επιμονή και τη θέληση κάποιων ατόμων με ιδανικά και οράματα. Μέσα από τη συνειδητοποίηση αυτή γίνεσαι συνάμα γνώστης της ιστορικής πορείας του κάθε τομέα: κοινωνικού, επιστημονικού, πολιτικού, πολιτιστικού, κ. ά είτε αφορά την ιδιαίτερή σου πατρίδα είτε το έθνος σου.
<<ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΣΑΕΤΙΑΣ>> του χειρουργού δρ Μιχαήλ Ζαΐρη, τον οποίο ευχαριστούμε για την τιμητική προσφορά με τα θερμά του λόγια, προσφέρουν στον αναγνώστη τις προαναφερθείσες πολλαπλές ωφέλειες.
Το βιβλίο του, 176 σελίδων, τυπωμένο σε καλαίσθητο τόμο, περιλαμβάνει δύο μεγάλες κύριες ενότητες μέσα από τις οποίες γνωρίζουμε τα προβλήματα και την προοδευτική εξέλιξη της υγειονομικής περίθαλψης μιας ολόκληρης νησιωτικής Επαρχίας , που εξυπηρέτησε η Κάλυμνος κατά την εικοσαετία 1969- 1991.
Στην πρώτη ενότητα, που αναφέρεται στο χρονικό διάστημα 1969- 1977, οπότε υπηρετούσε ως Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Βουβάλειου Νοσοκομείου Καλύμνου, τα συναισθήματα στον αναγνώστη Καλύμνιο εναλλάσσονται : έκπληξη από την πληροφόρηση και συνειδητοποίηση της επικίνδυνα υποβαθμισμένης λειτουργίας του τοπικού μας Βουβάλειου Θεραπευτηρίου μέχρι το 1969 (σελ 24) , ανακούφιση δε ικανοποίηση και θαυμασμός στη συνέχεια από την ταχεία (μόνο σε μια επταετία )ανατροπή του αρνητικού σκηνικού χάρη στην πυρετώδη δραστηριότητα του συγγραφέα χειρουργού.
Η επιμόρφωση και κατάρτιση από τον ίδιο προσωπικά των πρακτικών νοσοκόμων οι οποίες ήσαν τελείως ανεπαρκείς ,η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κόσμου με δικές του διαλέξεις και εκδηλώσεις για εθελοντική προσφορά αίματος , η βελτίωση του εξοπλισμού και γενικά της υποδομής του νοσοκομείου, η πρόσληψη νέων ειδικευμένων γιατρών ,γυναικολόγου -μαιευτήρα και ΩΡΛ, που προστέθηκαν στις προϋπάρχουσες ειδικότητες, οι επιτυχείς χειρουργικές επεμβάσεις του Δρ Μιχαήλ Ζαΐρη , ακόμη και σε πολύ δύσκολα περιστατικά , έδωσαν τέτοια ώθηση στο νοσοκομείο, ώστε ο ενθουσιασμός και η εμπιστοσύνη των Καλύμνιων και των κατοίκων των άλλων νησιών ξεπέρασε κάθε προσδοκία ( βλ σελ 29, 31, 32, 46- 48) .
Στη δεύτερη ενότητα του βιβλίου του συμμεριζόμαστε τη βαθιά ικανοποίηση ενός ανθρώπου που είδε να δικαιώνονται οι επίμονές του προσπάθειες και να γίνεται πραγματικότητα το όραμα του. Γινόμαστε κοινωνοί των ιατρικών και κυρίως των χειρουργικών δρώμενων στη Μικτή Ιδιωτική Κλινική << ΆΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ >>, όπου από το 1977 ανέλαβε αποκλειστικά υπεύθυνος του χειρουργικού τμήματος.
Η ανωτέρω Κλινική με τη φήμη του γενικού χειρουργού της, με τον άριστο εξοπλισμό , <<που δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από μία οργανωμένη κλινική του κέντρου>> ( σελ 73 ) ,κέρδισε πολύ γρήγορα την εμπιστοσύνη του κόσμου, αφού πέτυχε να συγκεντρώσει σχεδόν το σύνολο των χειρουργικών ,μαιευτικών- γυναικολογικών και ορθοπεδικών περιστατικών της Επαρχίας Καλύμνου.
Η καθολική της αποδοχή τεκμηριώνεται με στατιστικά στοιχεία στις σελίδες 150- 154.
Μέσα από το βιβλίο του εν γένει , ο συγγραφέας κάνει μια εκ βαθέων εξομολόγηση και πετυχαίνει τους στόχους που έθεσε (σελ 168- 170):
-Να περιγράψει τις δυσκολίες ενός γιατρού και ιδιαίτερα ενός χειρουργού στην Επαρχία και όχι να αναδείξει μια ιδιωτική επιχείρηση ανωτέρα του Κρατικού Νοσοκομείου.
- Να εκφράσει προσωπικές απόψεις, όσον αφορά το ιατρικό επάγγελμα και τους λειτουργούς του σε σύγκριση πάντοτε με το τι γίνεται στις ευρωπαϊκές χώρες, να αναδείξει προβλήματα και αιτίες υποβάθμισης της υγείας ,ώστε αυτή να βελτιωθεί πάνω στα δεδομένα άλλων χωρών μέσα στα πλαίσια ενός υγιούς πολιτικού συστήματος.
Ενώ όμως εκφράζει τις προσωπικές του απόψεις << έτσι ανάκατα >> ,όπως ο ίδιος γράφει στη σελίδα 168, πετυχαίνει να τις συνυφαίνει αριστοτεχνικά στις δύο κύριες ενότητες, έτσι ώστε να ενσωματώνονται και να συναποτελούν μία ενιαία ολότητα. Ενώ διατυπώνει με << ωμή την αλήθεια >>( σελ 170 )έντονα συναισθήματα περί δικαίου ή αδίκου, περί κοινωνικών προβλημάτων και επειγόντων παρεμβάσεων στο ιατρικό και κοινωνικό γίγνεσθαι ,εν τούτοις ο λόγος του είναι λιτός, συγκρατημένος και διακριτικός.
Μέσα από την προαναφερθείσα εικοσαετή δράση του συγγραφέα για την εν Καλύμνω αναβάθμιση της ιατρικής χειρουργικής περίθαλψης, ο αναγνώστης μπορεί επίσης να επισημάνει ,όπως ήδη τονίσαμε στο εισαγωγικό μέρος της κριτικής μας ,και βασικά γνωρίσματα της προσωπικότητας του, όπως:
Υψηλό αίσθημα ευθύνης και αυτοσεβασμού, ευαισθησία και ήθος όταν παραιτείται αυθημερόν από αγροτικός γιατρός Πυθίου Έβρου, γεμάτος οδύνη και οργή σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πλήρη έλλειψη και των στοιχειωδών υποδομών υγειονομικής περίθαλψης που στάθηκαν εμπόδιο να σωθεί η ζωή ενός δεκάχρονου αγοριού (σελ13).
Υπομονή ,επιμονή, αξιοπιστία, ισχυρή θέληση ,όραμα και πάθος για την πραγματοποίηση του οράματός του. Αρετές που τον οδήγησαν να βρει παρακαμπτήριες λύσεις μπροστά στα αξεπέραστα οικονομικά αδιέξοδα για να στήσει μια Μικτή Ιδιωτική Κλινική με σύγχρονο εξοπλισμό. Οι Ιδιοκτήτες του ΑΡΕΤΑΙΕΙΟΥ, καταστήματος στην Αθήνα ιατρικών ειδών και ιατρικού εξοπλισμού, εκτίμησαν την αξιοπιστία και φερεγγυότητα του χειρουργού κι εξόπλισαν άριστα την Κλινική του χωρίς κανένα όρο ή κάποια ιδιωτική συμφωνία , αλλά με δόσεις την καταβολή των οποίων θα ρύθμιζε ο ίδιος ανάλογα με τις οικονομικές του δυνατότητες (σελ 72, 73).
Αγάπη και μεράκι για τη χειρουργική, που διαπερνούν σαν κόκκινο νήμα όλη την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Στη σελίδα 121 γράφει: <<......εξ'αιτίας ενός σοβαρού προβλήματος της υγείας μου (έμφραγμα του μυοκαρδίου), αναγκάστηκα να διακόψω να χειρουργώ επί ένα δίμηνο περίπου ... ένιωσα πολύ άσχημα γιατί για μένα η χειρουργική ήταν, όχι μόνο επάγγελμα, αλλά τρόπος ζωής ,ένα αθεράπευτο χόμπυ και κυρίως ένα λειτούργημα. ..>>
Φλέγον ενδιαφέρον για κοινωνική προσφορά με συμμετοχή του και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η αγάπη κι εκτίμηση της Καλυμνιακής κοινωνίας προς το πρόσωπό του ,ως ανθρώπου και ως χειρουργού ,συνετέλεσαν ώστε να εκλεγεί επί σειρά ετών από το 1978 έως το 1994 ως Δημοτικός Σύμβουλος ,Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου , Αντιδήμαρχος και Δήμαρχος επί 11 χρόνια ,1983- 1994 (σελ120).
Αυτοπεποίθηση, ψυχραιμία ,αποφασιστικότητα, γρήγορη συνδυαστική σκέψη και επινοητικότητα που του έδιναν τη δυνατότητα να ξεπερνά ανυπέρβλητα εμπόδια και να δίνει άμεσες λύσεις σε επείγοντα χειρουργικά προβλήματα ,όπως αυτά της «αναισθησίας» λόγω έλλειψης αναισθησιολόγου τόσο στο Νοσοκομείο όσο και στην Ιδιωτική Κλινική.
Στις σελίδες 79-80 γράφει:<< ...Αναγκαστήκαμε σε ένα επείγον περιστατικό ,που δεν μπορούσε να διακομιστεί ,να το χειρουργήσουμε με ενδοφλέβια έγχυση καθαρού οινοπνεύματος ,μέθοδο που μου σύστησε για ''ώρα ανάγκης'' ο καθηγητής αναισθησιολογίας Μακρής...>> (βλέπε επίσης άλλα σχετικά αποσπάσματα στις σελίδες 42- 43).
Ο αυτοσχεδιασμός και η πρωτοτυπία του συγγραφέα- χειρουργού σε τέτοια κατεπείγοντα περιστατικά, που έσωσαν κυριολεκτικά ανθρώπινες ζωές , επιβεβαιώνουν ότι η επινόηση δεν είναι ''ξαφνική''. Οφείλεται σε νοητικούς συνδυασμούς που είναι προϊόν γνώσεων και προηγούμενων εμπειριών .Είναι << μια αυθόρμητη αναδιοργάνωση των προγενέστερων γνωστικών σχημάτων, τα οποία έπειτα από αμοιβαία αφομοίωση συμμορφώνονται από μόνα τους και απότομα στη νέα κατάσταση>>. (J. Piajet)
Βέβαια ο αείμνηστος Αλέξανδρος Μάνος , Διευθυντής του Δρ Μιχαήλ Ζαΐρη στον ''Ευαγγελισμό '', πληροφορηθείς σε κάποια στιχομυθία τους την άγνωστη για εκείνον μέθοδο <<αναισθησίας>> με καθαρό οινόπνευμα ,του είπε χαριτολογώντας :<< πρέπει να είσαι τρελός>> (σελ 106). Αλλά η φράση του αυτή μας παραπέμπει στη ρήση (αν δεν με απατά η μνήμη μου) του Ιρλανδού νομπελίστα θεατρικού συγγραφέα Μπέρναρντ Σω: << Υπάρχουν κάποιοι τρελοί που αποκαλούνται ''ωραίοι τρελοί'' γιατί πάνε αντίθετα στο ρεύμα. Σε αυτούς τους ''ωραίους τρελούς'' οφείλεται η πρόοδος της ανθρωπότητας>> .
Είναι γνωστή στην καλυμνιακή κοινωνία η συμβολή του χειρουργού Δρ Μιχαήλ Ζαΐρη στην πρόοδο και στην αναβάθμιση της υγειονομικής περίθαλψης της Επαρχίας Καλύμνου και όχι μόνο, αφού κράτησε και το τιμόνι του Δήμου Καλυμνίων επί 11 χρόνια.
Το βιβλίο του <<ΤΑ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΣΑΕΤΙΑΣ>> καταγράφει τη συμβολή του αυτή και καλώς γίνεται για τις νέες γενιές και για την ιστορία.
Η οποιαδήποτε πικρία του στον ανηφορικό και δύσβατο δρόμο του αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό. Γιατί ωκεανός ευτυχίας είναι το συναίσθημα της επιστημονικής και επαγγελματικής αυτοπραγμάτωσης που νιώθει και της κοινωνικής καταξίωσης που απολαμβάνει ως συνταξιούχος στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Ωκεανός ευτυχίας είναι η χαρά που νιώθει ως πατέρας και ως παππούς λαμπρών επιστημόνων.
Θεσσαλονίκη 25 Νοεμβρίου 2017.
