και απογοήτευση για τις ιεροψαλτικές σχέσεις μες στην Κάλυμνο. Στον τίτλο του δημοσιεύματός μου αυτού έβαλα και ερωτηματικό σε παρένθεση, θέλοντας έτσι να πω ότι προτιμώ να κρατάω μια επιφύλαξη ευγένειας.
Πληροφορήθηκα λοιπόν ότι ο ιεροψάλτης και συνάδελφος-φίλος μου, από τα εφηβικά μας χρόνια Γιώργος Χατζηθεοδώρου, πρωτοψάλτης της Παναγίας Χώρας, στον αγιασμό της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως Καλύμνου, στον αγιασμό της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως Καλύμνου (δεν με κάλεσαν, όπως δεν με καλούν πάντα…), την Κυριακή 11/10/15, ώρα 11π.μ., εξαπέλυσε επίθεση εναντίον των ισοκρατών, που χρησιμοποιούνται σε μερικές εκκλησίες της Καλύμνου. Και βέβαια όταν τα βάζει με τον ισοκράτη δεν εννοεί το ηλεκτρονικό μηχάνημα που προσφέρει ισοκράτημα (ηχογραφημένο από φωνές δέκα ιεροψαλτών παρακαλώ), αλλά προφανέστατα τον ίδιο τον ψάλτη που χρησιμοποιεί τον ισοκράτη. Το πήρα το μήνυμα. Δε θέλει και πολλή φαντασία… για να καταλάβω ότι η επίθεση αυτή του φίλου μου Γιώργου διανύει μια «άγονη γραμμή» (πολύ άγονη!!!), για να στραφεί εναντίον μου. Άντε και σε δυο-τρεις άλλους συναδέλφους.
Δεν βρήκε ο φίλος Γιώργος κάτι καλύτερο για την παραγωγικότητα της Σχολής την οποία διευθύνει ο ίδιος από της ιδρύσεώς της έως σήμερα. Είδε τη χρήση του ισοκράτη ως μέγα πρόβλημα για τη Βυζαντινή Μουσική, για τη λειτουργική τάξη στις εκκλησίες, για το ήθος και ύφος το βυζαντινό, για τη μουσική παιδεία στην Κάλυμνο κ.λπ.; Ποτέ, τόσο χρόνια που γνωριζόμαστε και συζητάμε περιστασιακά για ιεροψαλτικά θέματα και προβλήματα, ποτέ ο φίλος μου Γιώργος δεν ανέφερε τη λέξη ισοκράτης.
Έχω βέβαια πλήρη και πλατιά γνώση της συκοφαντίας που υφίσταμαι από «συναδέλφους» ιεροψάλτες και είναι γνωστοί και «σεσημασμένοι» οι ψυχοπαθητικοί πολέμιοι εναντίον του ισοκράτη αλλά και εναντίον μου προσωπικά – κακό σινάφι! Δεν έδινα σημασία.
Στην υπόθεση όμως αυτή της επίθεσης του Γιώργου, κατά τον αγιασμό της Σχολής Βυζαντινής μουσικής της Μητρόπολης σημειώνεται ακραία έξαρση πάθους, γιατί αν πούμε ότι η «συζήτηση» έγινε σε κλειστό κύκλο, υπάρχει η απαίτηση του φίλου μου προς το μητροπολίτη να εκδώσει εγκύκλιο με την οποία να απαγορεύει τη χρήση του Ισοκράτη στις εκκλησίες. Έτσι για να δημοσιοποιηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το θέμα και πετύχει το στόχο του. Τέτοιο πάθος λοιπόν;
Όμως δεν μπορώ παρά να ρωτήσω: με ποια ιδιότητα και αρμοδιότητα ο φίλος μου ο Γιώργος απαιτεί από το μητροπολίτη μια τέτοια εγκύκλιο; Έτσι λειτουργεί εις το εμφανές και εις το αφανές; Αξίζει τόσο εύκολα να χαλάμε μια φιλική σχέση και ιεροψαλτική αλληλοεκτίμηση, που μετράει πάνω από 60 χρόνια ζωής.
Σημείωση: ο Γιώργος (τρία χρόνια μεγαλύτερός μου στην ηλικία) έχει 61 χρόνια ψαλτικής, εγώ 58 χρόνια, τα 50 δεξιός στο Χριστό (από 23 ετών) και οι δύο έχουμε τουλάχιστον 4 χρόνια ευδόκιμης θητείας στο στασίδι ως κανονάρχοι και ισοκράτες.
*
Για επίλογο θα πω δυο λόγια, για την ενημέρωση των αναγνωστών, αλλά και για την κατάθεση της δικής μου γνώμης, αφού ο αγαπητός φίλος και συνάδελφός θέλει να την ακούσει. Ο Ισοκράτης, εφόσον βέβαια διαθέτει μόνιτορ κοντά του και ο ψάλτης ξέρει να τον χειρίζεται σωστά, προσφέρει τα εξής:
1) Κρατάει σταθερή τη βάση και συγκρατεί τα φάλτσα.
2) Καθοδηγεί τους ισοκράτες στις ακριβείς αλλαγές του ισοκρατήματος.
3) Διαθέτει κλίμακες περισσότερες των οκτώ βασικών ήχων.
4) Ανεβαίνει-κατεβαίνει, ανά ένα ή περισσότερα μόρια του τόνου και όχι με τόνους-ημιτόνια όπως γίνεται με το πιάνο και τα αρμόνια (που χρησιμοποιούν στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής Μητροπόλεως Καλύμνου και στα ωδεία, με συνέπεια να διδάσκονται στραβά-θεόστραβα τα διαστήματα).
5) Ο ψάλτης ορίζει τη βάση με απόλυτη ακρίβεια.
6) Οταν ο ψάλτης δεν έχει βοηθούς για ισοκράτημα (ή τον απογυμνώνουν οι "συνάδελφοι" από βοηθούς), ο ισοκράτης-μηχάνημα είναι σωτηρία, γιατί στο κάτω-κάτω της γραφής προσφέρει ισοκράτημα απο 10 αθρώπινες φωνές ηχογραφημένες. Δεν είναι αρμόνιο, είναι κάτι πολύ ανώτερο στον τομέα της ψαλτικής.
Για κατακλείδα θα προσθέσω:
Α) Μήπως η ψαλτική είναι (α) φωνή-φωνή-φωνή; (β) γερά θεμέλια με τη μελέτη των κλασσικών της Βυζαντινής Μουσικής και με «ιερή μανία» στο διάβασμα από εφηβικής ηλικίας και διά βίου; (γ) βυζαντινή μουσική παιδεία; (δ) ερμηνεία με εκκλησιαστικό ήθος; (ε) με καθαρό βυζαντινό ύφος; (στ) με γνώση του τελετουργικού, και (ζ) με εκκλησιαστική κουλτούρα και θητεία στο στασίδι από παιδικής ηλικίας;
Β) Μήπως έργο μιας Σχολής Βυζαντινής Μουσικής δεν είναι οι επιθέσεις «ιεροψαλτικής ορθοδοξίας», αλλά κάποιες άλλες επιδόσεις… μετρίσιμες; Η επίθεση στους ισοκράτες (ψαλτάδες) δεν αλλάζει το κεντρικό θέμα για μια Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.
Γ) Μήπως η προσφορά ενός παλιού ψάλτη είναι να ενεργεί ενωτικά και όχι διχαστικά;
Πραγματικά λυπάμαι πάρα πολύ. Γνωρίζω καλά τα ιεροψαλτικά της Καλύμνου, αλλά αυτή τη φορά απογοητεύτηκα.
