(29/8/1824) τιμήθηκε την Κυριακή, 30/8/15, με επίσημη Δοξολογία στον ι. μητρ. ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού.
Χοροστάτησε ο εφημέριος αιδ. Π. Κρούσκος με συνιερουργό τον αιδ. Σ. Μουζουράκη, ενώ τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο δάσκαλος κ. Απ. Τηλιακός.
Παρέστησαν οι έπαρχοι Καλύμνου και Κω, ο δήμαρχος, δημ. σ/λοι, εκπρόσωποι των στρατιωτικών και λιμενικών Αρχών και αξιωματικοί πολεμικού πλοίου που είχε ελλιμενιστεί την ημέρα αυτή στο λιμάνι της Καλύμνου.
Μετά τη Δοξολογία εψάλη Τρισάγιο στο Ηρώο και έγινε κατάθεση στεφάνων.
Η ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
- · Από γενεά σε γενεά μεταβιβάζεται η τοπική ιστορική «αφήγηση» ότι ο ναύαρχος Μιαούλης μετά την ναυμαχία του Γέροντα μπήκε στο λιμάνι της Καλύμνου, για διάλειμμα ξεκούρασης (δεν υπήρχε παρά ένα μουράγιο μικρό από ογκόλιθους και «σκάλα» αποβίβασης στις ακτές του Αγ. Νικολάου). Ότι ο ναύαρχος ανέβηκε στη Χώρα, όπου εψάλη Δοξολογία στον ι. ναό της Κεχαριτωμένης και στη συνέχεια ακολούθησε τρικούβερτο γλέντι σε καφενείο (στα μισά του στενού που κατεβαίνει από την Παναγία προς τον κεντρικό δρόμο και το Μαζί – σήμερα είναι κέντρο νεότητας-αποθήκη… του Δήμου). Οι τοπικοί άρχοντες, λέει η παράδοση, είχαν σφάξει μοσχάρια και τραπέζωσαν τον Μιαούλη και τα παλικάρια του. Ξημερώθηκαν στο φαΐ, το πιοτό και το τραγούδι. Στα ξημερώματα συνέχισαν περιφερόμενοι και τραγουδώντας στα στενά της Χώρας. Μετά κατέβηκαν στην Πόθια, μπήκαν στα πλοία τους και έφυγαν. Αυτή είναι η «αφήγηση» της Χώρας, γραμμένη και σε βιβλία τοπικής Ιστορίας.
- · Παραλλαγή της «αφήγησης» αυτής είναι η άλλη της Πόθιας (την περιέγραψε συνταξ. δασκάλα), που θέλει τον Μιαούλη να έχει κοιμηθεί εκείνο το βράδυ στο σπίτι δημογέροντα της οικογένειας της αφηγήτριάς μου, στο Θεολόγο.
- · Μια άλλη παραλλαγή της «αφήγησης» (μου την γνώρισε Βαθιώτης εκπαιδευτικός) θέλει τον Μιαούλη να είχε πάει στο Βαθύ, όχι στην Πόθια και Χώρα. Εκεί, λέει, του έκαναν φημολογούμενο το τραπέζι και ότι ο Μιαούλης κοιμήθηκε στον κρέβατο της γιαγιάς του αφηγητή μου.
Ιστορικές λεπτομέρειες
1) Οι τρεις παραλλαγές της τοπικής παράδοσης αδυνατίζουν την ιστορική βάση της αφήγησης περί ερχομού του Μιαούλη στην Κάλυμνο – αν και το «αφήγημα» περί Χώρας έχει κερδίσει μεγαλύτερο έδαφος.
2) Η ναυμαχία στον κόλπο του Γέροντα τελείωσε νύχτα και γεννιέται η απορία… πώς και πότε ο Μιαούλης, μετά από μια τόσο συγκλονιστική ναυμαχία, ήρθε στην Κάλυμνο για ξεκούραση… και ακολούθησε η Δοξολογία, το σφάξιμο μοσχαριών το ψήσιμο των κρεάτων, το τραπέζωμα στο καφενείο και το επινίκιο τραγούδι στα στενά της Χώρας (μάλιστα το τραγούδι αυτό το έχει ο Γ. Ζερβός στο βιβλίο του «Ιστορικά Σημειώματα»). Ο Μιαούλης ένιωθε τόσο ασφαλής μετά τη ναυμαχία, ώστε να αφήσει το πλοίο και να το ρίξει στο φαΐ, πιοτό και τραγούδι μέχρι τα ξημερώματα; Παρένθεση: Γίνεται λόγος ότι οι τοπικοί άρχοντες στη συνέχεια ζήτησαν εγγράφως από την ελληνική κυβέρνηση τα… έξοδα του τραπεζιού. Αν θελήσουμε να υποθέσουμε κάτι άλλο σχετικό για το γλέντι, ότι δηλ. έγινε μια κάποια άλλη μέρα, μας εμποδίζουν οι ιστορικές πηγές:
3) Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές (βιβλία Ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης του ’21, το ειδικό βιβλίο «Οι ναυμαχίες του 1821», Αντωνίου Ανδρέα Μιαούλη, τα Απομνημονεύματα μεγάλων αγωνιστών του ’21, κ.α. ) ο Ανδρέας Μιαούλης μετά τη ναυμαχία του Γέροντα συνέχισε να καταδιώκει επί δύο μήνες (μέχρι το τέλος Οκτωβρίου του 1824) τμήματα του εχθρικού στόλου από Κω ίσαμε Κρήτη. Πουθενά δεν αναφέρεται διάλειμμα των ναυτικών του επιχειρήσεων με ελλιμενισμό μες στην Κάλυμνο. Αντίθετα, διαβάζουμε ότι σε κάποια φάση του ναυτικού αγώνα στα νερά Καλύμνου-Κω κ.λπ έριξε άγκυρες στο πέρασμα Ψερίμου – Πλάτης. Ήταν πάντα ετοιμοπόλεμος, όρθιος στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Δύσκολα θα διακινδύνευε να το ρίξει ένα βράδυ στο γλέντι και μάλιστα μακριά από το στόλο του.
(Σημ.: Ο προαναφερόμενος Αντ. Μιαούλης είναι γιος του Ανδρέα Μιαούλη, δισέγγονου του μεγάλου Ανδρέα Μιαούλη)
Μετά από τα ανωτέρω γεννιέται η απορία πώς δημιουργήθηκε (και μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά μέχρι σήμερα) αυτό το «αφήγημα» της τοπικής ιστορικής παράδοσης. Υπάρχει η απάντηση: Η Ιστορία συχνά συνυφαίνεται με το μύθο. Και αυτό γίνεται γιατί έτσι… το θέλει ο λαός. Αυτή η πλοκή τον εμψυχώνει εθνικά.
