Η Αργώ της Καλύμνου - Καθημερινή ηλεκτρονική ενημέρωση για την Κάλυμνο και τα γύρω νησιά

Switch to desktop Register Login

Δανιήλ Α. Ζερβος: Για την απώλεια ενός υποζυγίου το 1886

Σε έναν από τους κώδικες της Δημογεροντίας, που φωτογράφισα το καλοκαίρι, υπάρχει το αντίγραφο μιας επιστολής του 1886 των Δημογερόντων προς τον Καϊμακάμη,

η οποία νομίζω ότι έχει αρκετό ενδιαφέρον, διότι μέσα από τις γραμμές της διακρίνονται κάποιες πτυχές της καθημερινότητας των προγόνων μας, καθώς και κάποιες πληροφορίες για τον τρόπο απονομής της Δικαιοσύνης και την κατανομή των εξουσιών ανάμεσα στην Δημογεροντία και την Οθωμανική Διοίκηση στην Κάλυμνο της τελευταίας περιόδου της Τουρκοκρατίας.

Κάποια Καλυμνιά φαίνεται ότι δανείστηκε (ίσως και να ενοικίασε) ένα γαϊδούρι, που έτυχε να είναι θηλυκό και σε κατάσταση εγκυμοσύνης, για να κάμει μια μεταφορά. Όμως για κακή τύχη το φορτίο ήταν ασβέστης, προφανώς άσβηστος, και ο καιρός βροχερός. Έτσι κατά τη διάρκεια της μεταφοράς έπιασε βροχή, με το νερό της οποίας ο ασβέστης έσβησε στην πλάτη του ζώου, του προκάλεσε εγκαύματα και αυτό ψόφησε.

Ο ιδιοκτήτης του ζώου ζήτησε αποζημίωση, που προφανώς δεν πήρε, και προσέφυγε στη Δημογεροντία, η οποία είχε την αρμοδιότητα να δικάζει ιδιωτικές διαφορές.

Οι Δημογέροντες αφού εξέτασαν μάρτυρες, κάλεσαν και την υπεύθυνη, «ἐγγράφως» και «πολλάκις» όπως γράφουν στην επιστολή, να παρουσιαστεί και να εκθέσει την άποψή της. Αυτή όμως δεν πήγε. Έτσι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πραγματοποίησε την μεταφορά «έν πλήρῃ γνώσει» του κινδύνου, αλλά αδιαφορώντας για το αποτέλεσμα, και την καταδίκασαν να αποζημιώσει τον ιδιοκτήτη του ζώου. Ως τρόπο αποζημίωσης όρισαν ή την αγορά και απόδοση όμοιου ζώου, ή την καταβολή χρηματικού ποσού 300 γροσιών, που «κατά συγκατάβασιν» όρισαν ως τιμή της εγκύου γαϊδούρας. Η «συγκατάβαση» μάλλον θα σήμαινε αποδοχή από τον ιδιοκτήτη ύστερα από διαπραγμάτευση.

Η υπεύθυνη δεν πειθάρχησε στην απόφαση των Δημογερόντων και δεν κατέβαλε την αποζημίωση. Έτσι οι Δημογέροντες ζήτησαν από τον Καϊμακάμη να υποχρεώσει την υπεύθυνη να καταβάλει την αποζημίωση. Προφανώς ενώ η Δημογεροντία είχε την αρμοδιότητα να δικάζει ιδιωτικές διαφορές, δεν διέθετε την ισχύ να επιβάλει την εκτέλεση των αποφάσεων και ζητούσε από τον Καϊμακάμη να την επιβάλει. Παλιότερα η Αστυνομία στελεχωνόταν από Καλύμνιους και ήταν υπό τον έλεγχο της Δημογεροντίας. Μετά το 1869 ήταν υπό Οθωμανικό έλεγχο και διοικείτο από άτομο που όριζε ό Αρχιαστυνόμος του Αρχιπελάγους που έδρευε στη Χίο.

Φαίνεται ότι το 1869 μετά την επιδρομή του Αχμέτ πασά για την κατάργηση των προνομίων, την αντίσταση και τον αγώνα των προγόνων μας για την διατήρησή τους, αποφεύχθηκε μεν η πλήρης κατάργηση των προνομίων, έγινε όμως κάποιος συμβιβασμός στην κατανομή των εξουσιών. Έτσι τοποθετήθηκε Υποδιοικητής (Καϊμακάμης) αντιπρόσωπος του Διοικητή της Ρόδου, στον οποίο περιήλθαν οι Αστυνομικές αρμοδιότητες, ενώ στην αιρετή Δημογεροντία έμειναν οι προβλεπόμενες από τα προνόμια οικονομικές, διοικητικές και δικαστικές αρμοδιότητες και εξουσίες, ασκούμενες σε αρκετές περιπτώσεις σε συνεργασία με τον Καϊμακάμη.

Το έγγραφο

Ἐξοχώτατε(1)

Ἡ Εἰρήνη Μιχαὴλ (. . . . . .)(2) Ζουμπουλιοῦ(3), τὸ γένος Γεωργίου (. . . . . .) ἐγένετο πρόξενος καταστροφῆς μιᾶς έγκύου ὄνου(4), ἀνηκούσης εἰς τὸ ὀρφανόν Ἰωάννου Θεοφ. Τσάππου, φορτώσασα ἐπ᾿ αὐτῆς ἐν καιρῷ βροχῆς ἀσβέστην ἐν πλήρῃ γνώσει τῆς πράξεώς της καὶ τοῦτο ἄνευ τῆς ἀδείας τοῦ ἰδιοκτήτου Ἰωάννου Θ. Τσάππου(5).

Ἐπειδή δὲ ἐκ τῶν μαρτυριῶν τῆς Ἑλένης Σκαρούλλη καὶ τῆς Νομικούδαινας Στεφάνου Μουζουράκη καταδεικνύεται, ὅτι αὕτη διέπραξε τὴν σκληρὰν ταύτην πρᾶξιν, καὶ ἐπειδή, καίπερ πολλάκις προσκληθεῖσα ἐγγράφως ἐνώπιόν μας ἀπηξίωσε νὰ ἐμφανισθῇ, ἐξαιτούμεθα νὰ τὴν ὑποχρεώσηται ἢ νὰ ἀγοράσῃ παρομοίαν ὄνον καὶ παραδώσῃ εἰς τὸ ὀρφανὸν Ἰωάννου Θεοφ. Τσάππου ἢ νὰ πληρώσῃ πρὸς αὐτὸν τὴν κατά συγκατάβασιν ὁρισθεῖσαν τιμὴν τῆς ὄνου ἐγκύου οὔσης εἰς γρόσια τριακόσια 300.-

Πεπειθότες, ἐξοχώτατε, ὅτι ἐν τῇ ἐξιδιασμένῃ εὐθυδικίᾳ Σας καὶ πατρικῇ Σας μερίμνῃ διὰ τὰ ὀρφανὰ θά ἐνεργήσητε δραστικῶς πρὸς ἱκανοποίησιν τοῦ ὀρφανοῦ βρέφους(6) τοῦ Ἰωάννου Θ. Τσάππου, διατελοῦμεν μετὰ σεβασμοῦ.

τὴν 21ην Μαΐου 1886 ἐν Καλύμνῳ

Οἰ Δημογέροντες    Θέμελις Ὀλυμπίτης,   Ἀναγνώστης Σπύρτος

Παρατηρήσεις και σχόλια

1. Το έγγραφο απευθύνεται στον Οθωμανό Υποδιοικητή Καλύμνου, τον Καϊμακάμη, ο οποίος την εποχή εκείνη ήταν Έλληνας, ονόματι Θ. Παπαδόπουλος και η θυγατέρα του παρακολουθούσε ιδιαίτερα μαθήματα Ελληνικών από τον σχολάρχη Νικόλαο Καλαβρό.

2. Το επώνυμο της πρωταγωνίστριας παραλείπεται για ευνόητους λόγους.

3. Το «Ζουμπούλι» είναι προφανώς παρατσούκλι. Παλιά συνήθεια τα παρατσούκλια στην Κάλυμνο!

4. Στον πίνακα περιεχομένων που υπάρχει στο τέλος αυτού του Κώδικα η επιστολή αυτή περιγράφεται ως ‘‘Μήνυσις κατὰ τῆς Εἰρήνης . . . . . διὰ τὴν ὑπ᾿ αὐτῆς φονευθεῖσαν ὄνον τοῦ . . . . . .’’ Δηλαδή η «καταστροφή» ήταν πρόκληση θανάτου. Το γεγονός ότι το ζώο ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης έκανε προφανώς μεγαλύτερη τη ζημιά από την απώλειά του.

5. Πιο πάνω γράφει ότι το ζώο ανήκει στο «ὀρφανόν Ἰωάννου Θεοφ. Τσάππου», ενώ εδώ αναφέρει ως ιδιοκτήτη τον Ιωάννη Θεοφ. Τσάππο. Προφανώς το «ορφανό» θα κληρονόμησε από την μητέρα του το ζώο και επιτροπεύεται από τον πατέρα του.

6. Η κατ’ επανάληψη αναφορά του ορφανού παιδιού ως ζημιωθέντος ιδιοκτήτη, στοχεύει προφανώς στην πρόκληση συμπόνιας και ευνοϊκής διάθεσης.

 

Δανιήλ Ζερβός

Δανιήλ Ζερβός

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

2 σχόλια

  • Σύνδεσμος σχολίου Δανιήλ Ζερβός δημοσιεύθηκε από Δανιήλ Ζερβός

    Χαίρετε Κυρία Μπούζου
    Σήμερα μόλις είδα το περσινό σχόλιό σας σε ένα παλιό μου άρθρο και σας ζητώ συγνώμη που για ένα ολόκληρο έτος δεν είχατε απάντηση.
    Οι πληροφορίες που μου ζητάτε είναι οι εξής:
    Ο Θέμελης Ολυμπίτης ήταν αδελφός του Εμμανουήλ Ολυμπίτου και η Ειρήνη Ολυμπίτου που παντρεύτηκε τον William R.Paton ήταν κόρη τού Εμμανουήλ Ολυμπίτου από τον δεύτερο γάμο του με την Σεβαστή Ταυλαρίου.
    Ελπίζω έστω και τόσο καθυστερημένα να σας είναι χρήσιμο αυτό μου το σημείωμα.
    Αν κάποια άλλη σχετική πληροφορία σας χρειάζεται γράψτε μου στο email γιατί τα παλιά άρθρα πολύ σπάνια τα ξαναβλέπω.
    Σας χαιρετώ
    Δανιήλ Α. Ζερβός

  • Σύνδεσμος σχολίου Ελευθερία Μπούζου δημοσιεύθηκε από Ελευθερία Μπούζου

    Χαιρετε κυριε Ζερβε,
    διαβασα αρκετα απο τα αρθρα σας και πιστευω οτι μπορειτε να με βοηθησετε σε κατι που αναζητω τις τελευταιες ημερες.
    Το 1885 ο William R.Paton (ενας Αγγλος) ζουσε στη Καλυμνο και παντρευτηκε την κορη(ή αδελφη?) ενος δημογεροντα με το ονομα Εμμανουηλ Ολυμπιτης.
    Στο παραπανω αρθρο σας παρατηρησα τις υπογραφες δυο δημογεροντων του 1886 ενας εκ των οποιων ειναι ο Θεμελης Ολυμπιτης.
    Ποια η συγγενικη σχεση μεταξυ Εμμανουηλ και Θεμελη Ολυμπιτη?καθως επισης και ποια τελικως ενυμφευθει ο κυριος Paton?

    Ευχαριστω εκ των προτερων,
    Ελευθερία Μπούζου (Dobson)

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι έχετε συμπληρώσει όλα τα πεδία με το (*). Η Αργώ της Καλύμνου διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων πριν την ανάρτησή τους. Τα ανάρμοστα και προσβλητικά σχόλια δεν θα δημοσιεύονται.

Argo Kalymnos

Top Desktop version