Η Αργώ της Καλύμνου - Καθημερινή ηλεκτρονική ενημέρωση για την Κάλυμνο και τα γύρω νησιά

Switch to desktop Register Login

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(1 Ψήφος)

Πολύ ωραία η τιμητική εκδήλωση για το Δρ. Κωλέττη Κύριο

Οι παλιοί μαθητές του αειμνήστου γυμνασιάρχη Δρόσου Κωλέττη σε συνεργασία

με το Αναγνωστήριο «Μια Μούσαι» πραγματοποίησαν, την Παρασκευή 25.7.14, 7:30΄ μμ., την από καιρό εξαγγελθείσα τιμητική εκδήλωση, για το μεγάλο Καλύμνιο φιλόλογο και γυμνασιάρχη του Νικηφορείου Γυμνασίου Καλύμνου, από το 1946 έως το 1963

Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην αίθουσα συνεδρίων του ξενοδοχείο «Ελιές», στον Πάνορμο. Ομιλητές ήταν οι κ.κ. Σταμάτης Κούρος, πρ. σχολ. σύμβουλος Α/θμιας Εκπ/δευσης, και Σακελλάρης Ν. Τρικοίλης, φιλόλογος-συγγραφέας.

Των ομιλητών προηγήθηκαν ο κ. Θεμιστοκλής Καρπάθιος (φωτο), ομ. καθηγητής πανεπιστημίου-παιδίατρος, που είχε την ιδέα και την πρωτοβουλία γι’ αυτή την έκφραση και εκδήλωση τιμής, και ο κ. Παναγιώτης Γιαμαίος, πρόεδρος του Αναγνωστηρίου, εκπ/κός, ο οποίος μίλησε για το σημαντικό έργο των δασκάλων.

Ακολούθησαν οι ομιλητές. Πρώτος ο κ. Κούρος, ο οποίος προσέγγισε με θαυμαστή επιστημονική αρτιότητα και πληρότητα τη λειτουργία του αειμνήστου γυμνασιάρχη πάνω στα μεγάλα ζητήματα της εκπαίδευσης: την τεχνική του Δρόσου Κωλέττη στη διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών, τις σχέσεις που οικοδομούσε με μαθητές-καθηγητές, , και στη ηγετική του φυσιογνωμία ως διευθυντή. 

Στο βήμα μετά ανέβηκε ο κ. Τρικοίλης, οποίος ανέπτυξε το θέμα του σε δύο κεφάλαια: Κεφάλαιο 1ο:   Η διαχείριση των μαθητών και ο χαρακτήρας των ποινών που επέβαλλε, όλα αυτά μέσα στο ιστορικό-παιδαγωγικό περιβάλλον της εποχής του. Κεφάλαιο 2ο: Η επιστημονική και διδακτική οντότητα του Δρ. Κωλέττη, μέσα στα πλαίσια της εποχής που έζησε και τους μορφωτικούς χυμούς με τους οποίους ανέπτυξε την επιστημονική και διδακτική του ποιότητα, εμπλουτίζοντας τη διδακτική πράξη στη διδασκαλία του Πλάτωνα, της αρχαία τραγωδίας και του Επιταφίου του Θουκυδίδη. Και στα δύο αυτά θεμελιώδη κεφάλαια συνύφανε τα βιογραφικά του στοιχεία του γυμνασιάρχη και τον αγώνα της ζωής του.

Μετά τους ομιλητές ο κ. Σακελλάρης Καρπάθιος, καθηγητής πανεπιστημίου-γυναικολόγος μαιευτήρας (αδελφός του Θεμιστοκλή Καρπάθιου), παρουσίασε ένα μικρό πρόγραμμα προβολής φωτογραφιών από τη σχολική και οικογενειακή ζωή του τιμώμενου γυμνασιάρχη.

Σύντομη παρέμβαση έκανε και ο γιατρός-χειρουργός κ. Μιχάλης Π. Ζαΐρης, παλαιός μαθητής και αυτός του Κωλέττη, με την πρότασή του να εκδοθεί ένας τόμος που θα περιέχει όλα τα ονόματα μαθητών, καθηγητών και γυμνασιαρχών του Νικηφορείου, από τότε που ιδρύθηκε (1906) μέχρι σήμερα. Ως πρότυπο επέδειξε τον πολυτελή τόμο που εξέδωσαν στην Κω για την ιστορία του εκεί Ιπποκρατείου Γυμνασίου.

Τέλος, ο κ. Σάκης Ζερβός, αρχιτέκτων και, επίσης, μαθητής του Κωλέττη, αφηγήθηκε με παραστατικότητα ένα ωραίο περιστατικό από τη ζωή του σχολείου, κατά το οποίο, μετά την πρωινή προσευχή ημέρας του Οκτώβρη του 1958,  ο γυμνασιάρχης Κωλέττης επέπληξε τους μαθητές που, κατά την εκτίμησή του, την «κοπάνησαν» πονηρά με το πρόσχημα να συμμετάσχουν σε συλλαλητήριο για την Κύπρο, αλλά στη συνέχεια επέπληξε αυστηρότερα αυτούς που έμειναν στο σχολείο για να παραστήσουν τα «καλά παιδιά».

Την εκδήλωση έκλεισε ο κ. Παν. Γιαμαίος ζητώντας από ακροατήριο, που είχε κατακλύσει την αίθουσα συνεδρίων του ξενοδοχείου, να τηρήσουν ενός λεπτού σιγή εις μνήμη του τιμώμενου γυμνασιάρχη Δρόσου Κωλέττη.

Η εκδήλωση ήταν πλούσια στο περιεχόμενό της και ανέδειξε πλήρως την προσωπικότητα του αειμνήστου γυμνασιάρχη Δρόσου Κωλέττη.

Την παραμονή της εκδήλωσης τελέστηκε Τρισάγιο στο μνήμα του Δρόσου Κωλέττη, από τον ιερέρα (και μαθητή του) Αγαθάγγελο Καραφύλλη, με την παρουσία μελών της οργανωικής επιτροπής και της οικογένειας του.

***

Ομιλία

Σακελλάρη  Ν. Τρικοίλη

Δρόσος Ε. Κωλέττης, Ο γυμνασιάρχης & φιλόλογος

Η ομιλία μου αποτελεί μια σύντομη ιστορική μονογραφία του αείμνηστου φιλολόγου Δρόσου Κωλέττη, γυμνασιάρχη στο εξατάξιο Νικηφόρειο Γυμνάσιο Καλύμνου από το 1946 έως το 1963. Την έχω αναπτύξει σε δύο κεφάλαια: 

Κεφάλαιο 1ο: Η διαχείριση των μαθητών – ιδεολογικό περιβάλλον. 

Κεφάλαιο 2ο: Επιστημονική & διδακτική οντότητα – η εποχή του.  

 

Η διαχείριση των μαθητών – ιστορικό περιβάλλον

Ξεκινώ με τον τρόπο που διαχειριζόταν ο γυμνασιάρχης Κωλέττης τους μαθητές. Είναι ίσως το πιο δύσκολο κεφάλαιο. Όμως θα θέσω «τον δάκτυλον επί τον τύπων των ήλων». 

Αποφοίτησα από το Νικηφόρειο το 1961 και επομένως χρονικά αναφέρομαι στην περίοδο: 1955-1961.  Σ’ αυτή την 6ετία, όπως είναι φυσικό, μετέχουν οι γενιές που προηγούνταν και οι γενιές που έπονταν. Οι μαθητές μεγαλύτερων τάξεων από τη δική μου και οι μαθητές μικρότερων τάξεων. Είναι η διαλεκτική σχέση των γενεών.

Ξεκινώ με την αναφορά μου στην παρουσίαση του αείμνηστου  γυμνασιάρχη μας ως αυστηρού στις ποινές που επέβαλλε στους παραβατικούς μαθητές. Πράγματι υπήρχαν οι αυστηρές ποινές, αλλά πρέπει να δούμε την όλη πραγματικότητα της εποχής, καθώς και το όλον του γυμνασιάρχη και φιλολόγου Κωλέττη. 

Όσοι τον ζήσαμε έξι χρόνια διευθυντή και τον τελευταίο χρόνο καθηγητή-φιλόλογο, στην ΣΤ΄ τάξη, έχουμε, κατά κάποιο τρόπο, άμεση γνώση της προσωπικότητάς του και προπάντων της λειτουργίας του. Όμως συμβαίνει ο καθένας να βλέπει τα πράγματα  με τα δικά του μάτια. Ο καθένας περιγράφει τι είδε από τη δική του οπτική γωνία. Καταθέτω λοιπόν και εγώ τη δική μου εμπειρία. 

Ας πιάσουμε από την πρωινή προσευχή. Όταν ο Κωλέττης εμφανιζόταν στην κεφαλή της σκάλας εισόδου, έπεφτε νεκρική σιγή. Όλοι σε στάση προσοχής. Ευθυτενής εκείνος, στο μέτριο ανάστημά του, σοβαρός, το κεφάλι ίσια εμπρός. Μάτια σπινθηροβόλα, που, μέσα από τα χοντρά γυαλιά οράσεως, ήλεγχαν απόλυτα όλα τα παραταγμένα τμήματα και έναν έναν τους μαθητές. Φωνή μεστή, μεταλλική και επιβλητική. Αν τολμούσε κανείς να ψιθυρίσει κάτι ή να στρίψει το κεφάλι του πλάγια, έπεφταν χαστούκια και, σε σοβαρή περίπτωση, αποβολή. 

Επίσης, κάθε μέρα μετά την προσευχή, ανακοίνωνε τις αποβολές για παραπτώματα της προηγούμενης ημέρας. Κάθε Δευτέρα για τα παραπτώματα της Κυριακής και κάθε αρχή του σχολικού έτους, τον Οκτώβρη, Οκτώβρη, τα παραπτώματα του καλοκαιριού. Αλλά εκτός από τα χαστούκια και τις αποβολές είχε και την ποινή της πλατιάς βέργας που κοκκίνιζε τα χέρια. Κορύφωση των σκληρών μέτρων ήταν, σε σπάνιες περιπτώσεις, και το κούρεμα σταυροειδώς. 

Να προσθέσω στα μέτρα ελέγχου των μαθητών και την αποστολή που ανέθετε ο γυμνασιάρχης μας στο συμπαθή παιδονόμο, τον αείμνηστο Μιχάλη Ζωγραφάκη (στα Ιταλικά: μπιντέλο), να πηγαίνει στις «Επτά Παρθένες» και στη χαρουπιά (20 μέτρα πιο πάνω απ’ το σχολείο), για να ψαρέψει  σκασιάρχες μαθητές. Να θυμηθούμε, επίσης, και τον έλεγχο που έκαναν καθηγητές στους κινηματογράφους, για να τσιμπήσουν κανέναν παραβάτη των κανόνων του σχολείου. Δεν ξεχνάμε και τις εφόδους που έκανε περιοδικά στα δύο μπιλιάρδα του Χωριού ο εκεί εντεταλμένος καθηγητής-φιλόλογος, για να συλλάβει επ’ αυτοφώρω τα «παλιόπαιδα» που έπαιζαν μπιλιάρδο.

Βέβαια υπήρχαν και οι απλές οι συστάσεις και νουθεσίες, κατ’ ιδίαν, στο γραφείο του, όμως η συνολική εικόνα του αείμνηστου Κωλέττη έφερε την ετικέτα του αυστηρού γυμνασιάρχη.

*

Αλλά ας ανοίξουμε το οπτικό μας πεδίο για να δούμε γενικότερα την παιδαγωγική πράξη (όχι τις ωραίες θεωρίες, αλλά την πράξη) της εποχής εκείνης. Μιλάμε για μέσα του 20ου αι. Στην Εκπαίδευση ο αυταρχισμός και η σκληρή επιβολή ήταν η κυρίαρχη παιδαγωγική μέθοδος. Πειθαρχία και τάξη με κάθε μέσο, ανάλογα πάντα με την κουλτούρα της τοπικής κοινωνίας. Αυτό ήταν το  θεμελιώδες δόγμα της παιδαγωγικής, που υπαγόρευε η Κυρίαρχη Ιδεολογία. Ο ξυλοδαρμός του μαθητή και οι αποβολές σκοπό είχαν και να τιμωρήσουν τον παραβάτη, αλλά και να τρομοκρατήσουν όλους τους άλλους, ώστε να υπάρχει ευταξία.

Πρώτα-πρώτα, στα Δημοτικά σχολεία της «Καλύμνου των Γραμμάτων», όπως μας αρέσει να λέμε το νησί μας, την εποχή αυτή υπήρχε βαρβαρότητα από μερικούς δασκάλους και κάποιες δασκάλες.  Απάνθρωπος ξυλοδαρμός και ταπείνωση του παιδιού μες στην τάξη. Και όμως όλα αυτά φαίνονταν. Και με τέτοια σχολική βία σε μερικά δημοτικά, οι μαθητές, όταν πήγαιναν στο Γυμνάσιο δεν πέφτανε κι απ’ τα σύννεφα, βλέποντας τα χαστούκια του Κωλέττη.

Αλλά ας κάνουμε ακόμη ένα βήμα πιο πέρα, εκτός Καλύμνου.

 Γυμνάσιο Χίου:  Ο μαθητής που «συνελήφθη καθήμενος εις καφενείον»: 8 ημέρες αποβολή. «Εκάπνιζεν εντός κουρείου»: 7 ημέρες αποβολή. (υπόψη: οι απουσίες ήταν μία την ημέρα).

Καρδάμυλα Χίου:  Κλοπή μανταρινιών ή κουνελιών: 8 μέρες αποβολή. 

Στην Ικαρία επέβαλλαν έως και βάρβαρες ποινές:  φτύσιμο, μουτζούρωμα, γονυκλισία, φυλάκιση στο υπόγειο του σχολείου. Και η μεγάλη «έμπνευση»: Δένανε τα χέρια και τα πόδια του μαθητή, του περνούσαν ένα δοκάρι και τον κρεμούσαν στο δέντρο, για να περνούν οι άλλοι μαθητές και να τον φτύνουμε, τον βρίζουν και τον δέρνουν. 

Όλα αυτά είναι παρμένα από Πρακτικά των σχολείων, όπως δημοσιεύτηκαν στο τύπο με σχετικά άρθρα για τις ποινές στην εκπαίδευση.

(Θεμιστοκλής Κατσαρός, ιστορικός- αρχαιολόγος, Μάραθο Ικαρίας , Αύγουστος 2009, εκδήλωση: «Η παιδεία ως διαχρονική αξία για την κοινωνία της Ικαρίας»)

*

Έτσι περίπου είχαν τα πράγματα εντός και εκτός Καλύμνου την περίοδο που αναλαμβάνει γυμνασιάρχης ο Δρ. Κωλέττης.

Επιπλέον, είναι επιβάλλεται  να υπογραμμίσουμε ότι το Νικηφόρειο στο ξεκίνημά του μετά τον πόλεμο, είχε  μαθητές μέχρι και 25, 28 ετών!, παρεμποδισθέντες από την περιπέτεια της Κατοχής και την προσφυγιά στην Παλαιστίνη. Και το σπουδαιότερο, το Νικηφόρειο γαλβάνιζε ψυχές δυνατές και ανυπότακτες.  Δύσκολες για πειθαρχία.

Μέσα σε μια τέτοια ιδεολογική ατμόσφαιρα ανέλαβε ο Κωλέττης να διαχειριστεί ένα μαθητικό δυναμικό ανομοιογενές ηλικιακά και εν πολλοίς ατίθασο. Επόμενο ήταν να σφίξει να χαλινάρια, για να φτιάξει σχολείο. Και, όπως είναι φυσικό, οι μέθοδοι πειθαρχίας δεν εφαρμόστηκαν μόνο στο ξεκίνημα, τα πρώτα χρόνια, αλλά έγιναν κύριο δομικό στοιχείο της σχολικής καθημερινότητας. 

 

Και το ερώτημα είναι: η κοινωνία της Καλύμνου δεχόταν τις αυστηρές ποινές; Και βέβαια τις δεχόταν. Τις έκρινε ως κάτι το αναγκαίο, γιατί τα γράμματα και οι σπουδές ήταν το μεγάλο όνειρο. Η πρώτη προτεραιότητα της Καλύμνου. Για να γλιτώσει τα παιδιά της από το σφουγγάρι και τη μετανάστευση. Γράμματα με κάθε μέσο και τρόπο. Ακόμη και με το ξύλο. Και η λαϊκή… συνηγορούσε λέγοντας με απόλυτη βεβαιότητα ότι «το ξύλο βγήκε απ’ τον παράδεισο» και ότι «όπου δεν πίπτει ο λόγος πίπτει η ράβδος». Μάλιστα, μετά την τιμωρία του μαθητή στο σχολείο, συνήθως ακολουθούσε η δεύτερη «δόση» από τους γονείς στο σπίτι. Αυτή η μεταχείριση του παιδιού μας θυμίζει τον πατέρα του συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη που είπε στο δάσκαλο όταν του παρέδωσε το μικρό Νίκο: «Δάσκαλε, το κρέας δικό σου, τα κόκκαλα δικά μου».  

 

Μέσα σε ένα τέτοιο ιδεολογικό περιβάλλον την πρώτη ευθύνη για την ικανοποίηση αυτής της κοινωνικής προσδοκίας και απαίτησης την είχε ο διευθυντής του σχολείου και ένας έκαστος των καθηγητών και δασκάλων. Και ο κάθε γυμνασιάρχης, όπως και ο κάθε καθηγητής, κρίνεται από την τοπική κοινωνία με βάση το έργο που παράγει, την ευσυνειδησία του και την αγάπη προς το λειτούργημα που υπηρετεί. Αν είναι άξιος, κερδίζει την αναγνώριση της κοινωνίας και αποκτά κύρος.

Και αυτό ακριβώς συνέβη με τον Κωλέττη. Παρά την αυστηρότητά του,  μάλλον χάρη στην αυστηρότητά του, καταξιώθηκε στην Καλυμνιακή κοινωνία και από τα πρώτα χρόνια της θητείας του αναγνωρίστηκε ως γυμνασιάρχης- πρότυπο. Ήταν ελπίδα και σιγουριά για τους γονείς των μαθητών. Κρατούσε  σε υποδειγματική λειτουργία ένα σχολείο πολύ δύσκολο από κάθε άποψη, με τάξεις των 60 και 70 μαθητών, στις πρώτες τάξεις. 

Ο κόσμος έβλεπε  ότι Κωλέττης μοχθούσε, ότι εργαζόταν σκληρά και προσέφερε πολλά. Και πράγματι, ο Κωλέττης έδινε όλο του το «είναι» για το σχολείο. Ήταν διευθυντής της ευσυνειδησίας και της βαθειάς συναίσθησης του χρέους του προς την κοινωνία. Γι’ αυτό και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης από την κοινωνία και είχε την αμέριστη στήριξή της. 

Κι αυτό αποδείχτηκε περίτρανα όταν αποφάσισε να ανεγείρει συμπληρωματική πτέρυγα στο σχολείο. Ήταν τότε που ο αριθμός των μαθητών αυξήθηκε πολύ και δεν χωρούσε πια στο παλιό διδακτήριο, το Νικηφόρειο, που είχε 4 αίθουσες διδασκαλίας, μια μεγάλη αίθουσα υποδοχής και τελετών, που λειτουργούσε ως αίθουσα διδασκαλίας κι αυτή, όπως και τα λουτρά για τους μαθητές της Α΄ τάξης, δεν περίμενε από το κράτος ανέγερση συμπληρωματικών αιθουσών. Πήρε επάνω του την ευθύνη και κατόρθωσε να ιδρύσει το νέο διδακτήριο, δίπλα στο Νικηφόρειο, με δαπάνες των απανταχού Καλυμνίων. Και αυτό με 4 μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας, μεγάλο χωλ και δύο γραφεία, ένα για το γυμνασιάρχη και ένα για τους καθηγητές. Το περάτωσε σε εκπληκτικά σύντομο χρόνο. Η τάξη μου έβγαλε την πρώτη χρονιά στην αίθουσα των λουτρών, μετά μπήκε στο νεοκλασικό Νικηφόρειο και τις δύο τελευταίες στο νέο κτήριο.

Η νέα πτέρυγα, μεγαλύτερη σε τετραγωνικά, ήταν ένα αποκλειστικό και μεγάλο επίτευγμα του γυμνασιάρχη μας, ο οποίος ωστόσο το θεωρούσε απλά ως συμπλήρωμα του ιστορικού Νικηφορείου, αφού αυτός ήταν ο τίτλος του γυμνασίου υπηρεσιακά. Μετά από δεκαετίες εμείς οι κατοπινές γενιές καθηγητών το ονομάσαμε «Κωλέττειο Διδακτήριο», για απόδοση τιμής στον ιδρυτή του.

Στο νέο αυτό κτήριο πήραν τις αίθουσες τους οι τέσσερις μεγαλύτερες τάξεις και σ’ αυτό μεταφέρθηκαν το γραφείο του  γυμνασιάρχη και το γραφείο των καθηγητών. Καθημερινά περιερχόταν τις αίθουσες, σε κάθε διάλειμμα, για να ελέγξει αν οι μαθητές προκάλεσαν καμιά ζημία.

Ο Δρόσος Κωλέττης ζούσε για την Εκπαίδευση. Η ζωή του ήταν το Νικηφόρειο. Στο σχολείο εργαζόταν καθημερινά πρωί και απόγευμα μέχρι αργά το βράδυ. Στις λίγες ελεύθερές του ώρες, μετά από τα καθημερινά διαβάσματά του, προτιμούσε την οικογενειακή ζωή με τη σύζυγό του Μαρία και τα παιδιά τους, τη Χαρίκλεια, το Μανόλη (που ο αδόκητος θάνατός του έγινε ο αγιάτρευτός του πόνος), την Πηνελόπη και τη Μαρία. Είχε πάθος με το λειτούργημά του, το οποίο υπηρέτησε με ανιδιοτέλεια και υποδειγματική ευσυνειδησία. Και συμβαίνει οι ευσυνείδητοι καθηγητές να είναι αυτοί που γίνονται αυστηροί. 

*

Επιστημονική & διδακτική οντότητα

Προχωρώ στην άλλη διάσταση του γυμνασιάρχη μας, την επιστημονική και διδακτική.  Από μικρός ο αείμνηστος Κωλλέτης  αναμετρήθηκε με πολύ μεγάλες δυσκολίες της ζωής και βγήκε νικητής. Γεννήθηκε το 1905, από φτωχή οικογένεια. Οι εθνικές περιπέτειες ατέλειωτες. Έζησε την τουρκοκρατία, την ιταλική κατοχή, τον Α΄ &  Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την εθνική συμφορά της μικρασιατικής καταστροφής και τη γερμανική κατοχή ως αντιστασιακός. Πέρασε διά πυρός και σιδήρου, αλλά στάθηκε δυνατός και μαχητικός στον αγώνα για μόρφωση και άριστη φιλολογική κατάρτιση.

Σύντροφοί του, από τα παιδικά του χρόνια, οι συμπατριώτες του Γιώργης Κουκούλης και Νικόλας Δράκος. Σπουδάσανε και οι τρεις τη Φιλολογία στην Αθήνα και είχαν την αγαθή τύχη να τους διδάσκει Φιλοσοφία ο Θεόφ. Βορέας, βαθύς γνώστης και λάτρης του Πλάτωνα.

Μετά το πανεπιστήμιο οι τρεις φίλοι τράβηξαν χωριστούς δρόμους. Ο Δράκος πήγε στην Ισμαηλία, (κοντά στον άλλο μεγάλο Καλύμνιο φιλόλογο Νικόλαο Πιζάνια, από το Χωριό, που ήταν διευθυντής των γυμνασίων της εκεί Ελληνικής Κοινότητας). Ο Κουκούλης, μετά από μικρή θητεία σε γυμνάσια της Β. Ελλάδας, ανέβηκε στη Ρουμανία, στα ελληνικά γυμνάσια της Τιμισοάρα. Ο Κωλέττης κατέβηκε στα Δωδεκάνησα. Υπηρέτησε στη Λέρο, τη Λίνδο της Ρόδου και από το 1930 στην Κάλυμνο.  Όλη αυτή η περιπλάνησή του ήταν η 1η περίοδος της καθηγητικής του σταδιοδρομίας.  Στην Κάλυμνο δίδασκε στο Νικηφόρειο, με γυμνασιάρχη το φιλόλογο Γιάννη Ζερβό. Όμως το 1937, με το εκκλησιαστικό, τον έπαυσαν  οι Ιταλοί, όπως και τους Γ. Ζερβό, Μιχ. Σκαρδάση-φιλόλογο, Αντ. Ζερβό-φυσικό κ.α.  για την αντιστασιακή τους δράση. Αναγκάστηκε να καταφύγει στην Αθήνα.

Εκεί ανοίγει μια νέα περίοδος της ζωής του. Διορίζεται σε γυμνάσια της Αθήνας, του Αργοστολίου και της Πάτρας.  Αλλά στην Αθήνα που επανήλθε μετά από 12 χρόνια (1925 - 1937), έπεσε σε ανώμαλες συνθήκες. Έφυγε από το φασιστικό καθεστώς της ιταλικής κατοχής στα Δωδεκάνησα και βρέθηκε στη δικτατορία του Μεταξά (της 4ης Αυγ. 1936), για να γευτεί τις οδυνηρές συνέπειες που είχε η δικτατορία στην Εκπαίδευση. Αυτή ήταν η σκοτεινή όψη της 2ης αθηναϊκής του περιόδου.

Ευτυχώς όμως στην Αθήνα από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 είχε ξεκινήσει πολύ μεγάλη πνευματική άνθιση, την οποία δεν μπορούσε να ανακόψει η δικτατορία του Μεταξά. Ανθούσε η Λογοτεχνία και το κίνημα του δημοτικισμού, που έφερε μαζί του κοινωνικούς και πολιτικούς  προβληματισμούς. Στο πνευματικό γίγνεσθαι της Αθήνας κυριαρχούσε λεγόμενη «Η γενιά του 30»:  Παλαμάς, Σεφέρης, Ρίτσος, Ελύτης, Μυριβήλης, Βενέζης, Κόντογλου, Αλέξ. Δελμούζος κ.α.  Έτσι, η προσωπικότητά του νεαρού καθηγητή Δρόσου Κωλέττη ενδυναμώθηκε με σπάνιους πνευματικούς χυμούς της εποχής αυτής.

Επίσης, τη διετία του 1941-42, στα μέσα  της Κατοχής, ενώ πάλευε στην πρωτοπορία των εθνικών αγώνων έζησε και το γλωσσικό και πολιτικό εμφύλιο καθαρευουσιάνων- δημοτικιστών, που οι αντιδραστικοί γλωσσαμύντορες κατασκεύασαν την περιβόητη «Δίκη των Τόνων», της οποίας θύμα υπήρξε ο νεαρός καθηγητή της Φιλοσοφικής Αθηνών Γιάννης Κακριδής, τον οποίο κατάγγελνε το αντιδραστικό κατεστημένο του πανεπιστημίου, με δημοσιεύματα στον τύπο, ως εχθρό του έθνους λέγοντας ότι ο Κακριδής υπερασπιζόμενος τη Δημοτική Γλώσσα και το Μονοτονικό προβαίνει σε «ενέργειες εγκληματικές» και «εθνικά επιζήμιες». (Αυτό το σκοταδιστικό ιδεολόγημα  «δημοτικιστής ίσον αριστερός, άρα εχθρός του Έθνους», κράτησε μέχρι το 1964, όταν εγώ έγινα φοιτητής της Φιλοσοφικής Αθηνών, μετά από το πολύ ωραίο ταξίδι μου στο Ωδείο Αθηνών και τη Νομική Αθηνών, της οποίας έβαλα το πρώτο έτος). Για την ιστορία να πούμε ότι τον Ιω. Κακριδή υπερασπίστηκαν κορυφές της πνευματικής και πολιτικής ζωής: Σβώλος, Δελμούζος, Τριανταφυλλίδης, Γεω. Παπανδρέου, Κων. Τσάτσος κ.α.). Ο γλωσσικός αυτός εμφύλιος υπήρξε μια δυνατή εμπειρία για το Δρόσο Κωλέττη, που τον οδήγησε στην επιλογή της «μέσης οδού», της απλής καθαρεύουσας.  

Αυτή την περίοδο ο Κωλέττης θα αναζητήσει νέα πηγή γνώσης στο Διδασκαλείο του Βαρβακείου για μετεκπαίδευση. Εκεί θα έχει στην μετεκπαίδευσή του διευθυντή το διαπρεπή παιδαγωγό Κων. Γεωργούλη, και διευθυντή του Βαρβακείου Εξαταξίου Γυμνασίου τον Καλύμνιο φιλόλογο (από τον Πρόδρομο Χώρας) το Σακελλάρη Γερακιό, που μετά τη μετεκπαίδευσή του στη Γερμανία, επανερχόμενος προσλήφθηκε καθηγητής στο Βαρβάκειο και περίπου 30χρονος, έγινε διευθυντής του μεγαλύτερου αυτού γυμνασίου της Αθήνας. Και διετέλεσε διευθυντής επί 29 ολόκληρα χρόνια, από το 1935 έως το 1964. Ο λογοτέχνης Αντ. Σαμαράκης, μαθητής του Γερακιού, τον περιγράφει ως εξαίρετο επιστήμονα και θαυμάσιο Άνθρωπο. Επομένως ο Κωλέττης στο Βαρβάκειο έπεσε σε «καλά χέρια».

 

Έχοντας λοιπόν ο Δρ. Κωλέττης έναν τεράστιο πλούτο γνώσεων, πλατειά παιδεία και πλούσιες διδακτικές εμπειρίες, ήρθε στην Κάλυμνο το 1946 ως διευθυντής του Νικηφορείου φέρνοντας πνοή αναγέννησης.  Όσοι τον γνωρίσαμε ως καθηγητή της τάξης έχουμε τις καλύτερες εντυπώσεις. Ήταν ο φιλόλογος που σε καθήλωνε τους μαθητές με τον τρόπο της διδασκαλίας του. Μαζί του γνωρίσαμε μιαν άλλη διάσταση των Αρχαίων Ελληνικών και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.

Οφείλω να πω ότι από την Ε΄ τάξη με τον αείμνηστο Γιώργη Λυσίκατο, που κι αυτός μετεκπαιδεύτηκε στο Βαρβάκειο, δίπλα στο Γερακιό, είχαμε κάνει μια ενδιαφέρουσα στροφή στα Ν. Ελληνικά και την Έκθεση, γνωρίζοντας καινούρια πράγματα.

Όμως η δική μας γενιά μαθητών βρήκε το βηματισμό της στην ΣΤ΄ τάξη. Όταν μπήκε στην τάξη μας ο Κωλέττης στα Αρχαία Ελληνικά και διαπίστωσε τα μεγάλα κενά βάσεων, άρχισε τον αγώνα. Ανέπτυξε ταχύτητες, αλλά με ευχάριστες στο μαθητή πρακτικές της  διδακτικής τέχνης και πριν έρθουν τα Χριστούγεννα είχε θεραπεύσει με τον καλύτερο τρόπο όλες τις ελλείψεις της τάξης σε Γραμματική και Συντακτικό. Στα Νέα Ελληνικά προχωρήσαμε στη «νοηματική και ιδεολογική ανάλυση. Αξέχαστη η ανάλυσή του στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διον. Σολωμού. 

Αποτέλεσμα, η τάξη άνοιξε τα φτερά της και ο κάθε μαθητής μπορούσε να πετάει μόνος του. Με τον Κωλέττη δεν είχες ανάγκη από ιδιαίτερο μάθημα στα Αρχαία – αν και τότε τα φροντιστήρια ήταν για λίγες οικογένειες. Όλα άρχιζαν και ολοκληρώνονταν μες στην τάξη και με θαυμαστό τρόπο. Και παρ’ όλο που ελάχιστοι συμμαθητές μου ενδιαφέρονταν για τα θεωρητικά μαθήματα, με τον Κωλέττη όλοι προσηλώνονταν στο μάθημα του με ενδιαφέρον. Τον αποδέχονταν ενσυνείδητα. Και ποτέ δεν έπεσε ποινή για αταξία στην ώρα του μαθήματός του. Είχε τέτοια ποιότητα στη διδασκαλία του, από κάθε άποψη, που χαλάρωνε και το αγρίμι, και το έκανε αρνάκι. Δεν άφηνε περιθώρια ούτε για αταξίες ούτε για ταξίδια της φαντασίας. 

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ επιγραμματικά σε τρία συγκεκριμένα γνωστικά πεδία. Ξεκινώ με τη διδασκαλία της τραγωδίας. Με το ξεκίνημα, η εισαγωγή του στην τραγωδία ήταν εντυπωσιακή. Μας ξεναγούσε νοερά σε χώρους τέλεσης αρχαίων μυστηρίων, σε τελετές για το λαϊκό θεό Διόνυσο, για να φτάσει στις θρησκευτικο-θεατρικές γιορτές με τους διαγωνισμούς  τραγωδιών.

Όταν μπήκαμε στο κείμενο η ερμηνεία του στον Οιδίποδα αναδείκνυε τις ηθικές αρχές του Σοφοκλή, ανέλυε τις αισθητικές και νοηματικές αντιθέσεις, το παιχνίδι των λέξεων που χαρακτηρίζει το Σοφοκλή και την «τραγική ειρωνεία» μες στην οποία ζούσε ο ήρωας του δράματος. Μας ανέλυε τη διαδικασία της «μέθεξης» των θεατών με τους ήρωες του έργου και την «κάθαρση» στην «έξοδο» της τραγωδίας, ώστε να υψωθούν σε νοερή αναμνηστική στήλη, μέσα από τη λύπη και το φόβο, οι απαντήσεις στα μεγάλα και διαχρονικά προβλήματα της ζωής.

Επίσης, απάγγελνε υποδειγματικά μονολόγους σαν τραγωδός, με εναλλαγές του τόνου και της χροιάς της φωνής, με ποικιλία έκφρασης. Γινόταν σκηνοθέτης, μοίραζε ρόλους μες στην τάξη και οι μαθητές έπαιζαν θέατρο, κατά κάποιο τρόπο, την ώρα του μαθήματος, με το βιβλίο στο χέρι και ανάγνωση του αρχαίου κειμένου.  Εν ολίγοις διδασκαλία της τραγωδίας σε πολύ υψηλό επίπεδο.  

Σημείωση: Γι’ αυτή την προσέγγιση των τραγωδιών είναι βέβαιο ότι θα είχε βοηθήματα τις πρωτοποριακές αναλύσεις  της εποχής του και οι κορυφαίες ήταν αυτές που εξέδωσε ο πρώην διευθυντής  του Βαρβακείου Δημ. Γουδής το 1937 – δύο από αυτά τα βιβλία τα είχε ο Ν. Δράκος και όλα επανεκδόθηκαν το 1981.

 

Πάμε σε ένα άλλο διδακτικό πεδίο, στη Φιλοσοφία. Ο Δρόσος Κωλέττης απολάμβανε τη δική του φιλοσοφική ηδονή και μεταρσίωση, όταν έκανε εισαγωγή στον Πλάτωνα και ιδιαίτερα στο Φαίδωνα, καθώς σ’ αυτό το έργο του αρχαίου μεγάλου φιλοσόφου την πρώτη θέση κατέχουν «η επιμέλεια της ψυχής ως κανόνας του βίου» και η αθανασία της ψυχής, που συνδέεται με τον κόσμο των Ιδεών, όπου επανέρχεται η ψυχή μετά τον θάνατο. Μιλούσε για την πραγματική ουσία των πραγμάτων, για τα «όντως όντα», τα «αρχέτυπα» που βρίσκονται στον κόσμο των ιδεών, σε αντίθεση με τα είδωλά τους που βλέπουμε σ’ αυτό τον κόσμο. Περιέγραφε με παραστατικότητα τον πλατωνικό «μύθο του σπηλαίου» και την ελλιπή γνώση που έχει και ο πιο σοφός άνθρωπος για τα πράγματα. Μας εξηγούσε και τον ένθερμο πόθο της ψυχής, τον έρωτα, για τη θέαση της πραγματικής εικόνας των πραγμάτων – ο λεγόμενος «πλατωνικός έρωτας». Πού να βρεις τέτοια επίπεδα σήμερα!

Θέματα μάλλον ακατανόητα για 17ρηδες μαθητές. Και αναρωτιόμασταν γιατί αυτή η επιμονή του καθηγητή μας στις ιδέες του Πλάτωνα. Υπήρχε όμως η ερμηνεία. Η διδασκαλία και το πάθος του στη φιλοσοφική  αφήγηση έκρυβε ένα προσωπικό του μυστικό.  Η επιστροφή τη ψυχής, μετά  το θάνατό, στον αιώνιο κόσμο των Ιδεών, κοντά στους Θεούς, ήταν για τον πονεμένο Κωλέττη παραμυθία. Τον είχε κλονίσει η απώλεια του γιού του, Μανόλη, που έφυγε στο άνθος της ηλικίας του (το 1957, 24 χρ.) και ενώ βρισκόταν στο τελευταίο έτος της Ιατρικής Αθηνών.  Ο δάσκαλός μας μαλάκωνε τον πόνο του με την πλατωνική φιλοσοφία, που έβλεπε ως πρόδρομο του Χριστιανισμού.

Και την αξία του Κωλέττη την ανακάλυπταν οι μαθητές του στις πανεπιστημιακές αίθουσες. Η διδασκαλία του για τη μεταφυσική του Πλάτωνα, επιτρέψτε μου μια προσωπική αναφορά, με στήριξε καθοριστικά στο 3ο έτος της Φιλοσοφικής-Φιλολογικό Τμήμα, όταν ο καθηγητής Ιω. Θεοδωρακόπουλος μας εξέτασε στα ίδια ακριβώς θέματα που μας ανέλυσε ο Κωλέττης. Επίσης, στις πτυχιακές μου εξετάσεις, ο καθηγητής Ευάγγελος Μουτσόπουλος μας έβαλε το εξαιρετικά δύσκολο θέμα «Πλατωνική θέαση -Μπερξονική Ενόραση», όμως αποδείχτηκε και πάλι σωτήριος ο Κωλέττης. Ήταν ο γυμνασιάρχης με επιστημονικό ανάστημα καθηγητή πανεπιστημίου. 

 

Κλείνω τα διδακτικά με την αναφορά μου στην ανάλυση που μας έκανε στον Επιτάφιο του Θουκυδίδη. Ήταν και εδώ μοναδικός. Ανέλυε με παραστατικότητα το πολίτευμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, την ουσία των θεσμών, την αξιοκρατία, τις ευκαιρίες για τον κάθε ικανό και φιλοπρόοδο πολίτη και στεκόταν στη μέγιστη κατάκτηση του Αθηναίου πολίτη να ισορροπεί την αγάπη του προς το ωραίο με την αποφυγή της σπατάλης. Να «φιλοκαλεί μετ’ ευτελείας» και παράλληλα, να καταγίνεται με τη φιλοσοφία, χωρίς να καταντάει μαλθακός, να «φιλοσοφεί άνευ μαλακίας». Στον Επιτάφιο ο Κωλέττης ανέλυε την κάθε λέξη, την κάθε φράση και αναδείκνυε τις αντιθέσεις που συνενώνονταν διαλεκτικά σε χρυσή ισορροπία. Και ήταν τόσο πολλά αυτά που είχε να πει, ώστε συχνά εξαντλούσε τη διδακτική ώρα σε μόνο 2-3 γραμμές. Διδασκόμασταν αρχές και αξίες, τις οποίες πρώτος εκείνος ακολουθούσε.

Και σ’ αυτό το θέμα πρέπει να σημειώσω ότι οι αναλύσεις του Κωλέττη στον Επιτάφιο, είχαν σαφέστατες επιδράσεις από το βιβλίο του Ιω. Κακριδή «Ερμηνευτικά σχόλια στον Επιτάφιο του Θουκυδίδη» (έκδ. 1941) – το βιβλίο αυτό επανεκδόθηκε το 1981. Το βιβλίο αυτό κατά τον Ν. Χουρμουζιάδη  «ήταν η πρώτη, όχι μόνο στον ελληνικό χώρο, διεισδυτική μελέτη ενός πυκνού και δυσνόητου κειμένου…». (ΤΑ ΝΕΑ 10/1/2000). Αυτή την πρωτοπορία έφερε στο Νικηφόρειο ο φιλόλογος Κωλέττης. Μακάρι και σήμερα να κινούμασταν σε παρόμοια επίπεδα. 

Ωραία, θα πει κάποιος νεότερος: άριστος φιλόλογος ο Κωλέττης, άριστος καθηγητής, όμως όλα αυτά μόνο μες στην τάξη. Ποια ήταν η σχέση του με τους μαθητές; Μόνο οι αυστηρές τιμωρίες; Όχι βέβαια.  

Ο Κωλέττης δεν ήταν κανένας φοβισμένος διευθυντής που είχε ως μοναδικό του όπλο τις τιμωρίες. Εκτός του ότι σε κάθε μάθημα δεν παρέλειπε να ξεκουράζει την τάξη με ένα διάλειμμα «αστεϊσμών»,  στην κατ’ ιδίαν επικοινωνία του με τους μαθητές χρησιμοποιούσε γλώσσα φιλική.

Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι ανέπτυξε πνευματική ζωή στο Νικηφόρειο. Οι πνευματικές του δραστηριότητες έρχονταν ως προέκταση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Μαζί με τους καθηγητές και τους μαθητές εξέδιδε το «Δελτίο του Νικηφορείου Γυμνασίου», από τον Απρίλη του 1952. Ονόμασε το περιοδικό «όργανο της σχολικής κοινότητας του συλλόγου των καθηγητών και κηδεμόνων του γυμνασίου αρρένων». Και η ενδιαφέρουσα υποσημείωση στο εσώφυλλο του περιοδικού αυτού έγραφε: «Αι συνθέσεις των μαθητών μας είναι γραμμένες στο σχολείο, στα όρια της διδακτικής ώρας και δεν τις μεταβάλλουμε. Σεβόμαστε την εργασία τους». Είναι άξιο θαυμασμού: έκδοση σχολικού περιοδικού με αρθρογράφους καθηγητές και μαθητές, και με δαπάνες των γονέων. Ο αυστηρός Κωλέττης ήταν πολύ συνεργάσιμος και επιδίωκε τη συλλογική εργασία. Έδινε πλήρη ελευθερία έκφρασης στους μαθητές του. Δεν επέβαλλε λογοκρισία, μέτρο που καταδυνάστευε τότε την εκπαίδευση αλλά και την κάθε μορφής ενημέρωση: εφημερίδες περιοδικά κ.λπ. Οι μισοί συνεργάτες στο περιοδικό ήταν μαθητές και με ποιήματα και οι εργασίες πάνω σε εθνικά θέματα και προβληματισμούς από τα φιλολογικά μαθήματα, Οιδίποδας κ.λπ. Οι περισσότεροι από τους συνεργάτες-μαθητές αργότερα εξέδωσαν βιβλία. Με το περιοδικό είχαν βρει χώρο να ξεδιπλώσουν τις ικανότητές τους και εξελίχθηκαν.

Να σημειώσω και εδώ ότι την ιδέα του σχολικού περιοδικού την είχε φέρει από το Βαρβάκειο.  Εκεί εκδιδόταν το περιοδικό «Μαθητική Ζωή». Όμως το περιοδικό αυτό δεν έμελλε να έχει μεγάλο ταξίδι, γιατί αντιμετώπιζε ανυπέρβλητο χρηματοδοτικό πρόβλημα, καθώς Μετά από έξι τεύχη το περιοδικό έκλεισε. Ξεκίνησε τον Απρίλη του 1952, έκλεισε το Μάιο του 1953.

Αυτή είναι η συνολική εικόνα του γυμνασιάρχη και φιλολόγου-καθηγητή  Δρόσου Κωλέττη. Αυτή ήταν η πολυσχιδής προσφορά του από το 1946 έως το 1963 που βγήκε στη σύνταξη, έχοντας στο ενεργητικό του συνολική εκπαιδευτική θητεία 54 ετών.

Τον Αύγουστο του 1979 εγκατέλειψε τα εγκόσμια, σε ηλικία 74 ετών, αφού από το 1971 είχε χάσει την όρασή του λόγω διαβήτη, κάτι που δεν του επέτρεψε να καταγίνει με το συγγραφικό του έργου.

Η κηδεία του έγινε στο μητροπολιτικό ναό του Χριστού με κάθε επισημότητα. Φέτος κλείνουν 35 χρόνια από το θάνατο του.

Τι να κρατήσουμε λοιπόν ως υπέρτερο από τον αείμνηστο γυμνασιάρχη και καθηγητή-φιλόλογο Δρόσο Κωλέττη; 

Για κατακλείδα θα πω ότι η προσωπικότητα του αείμνηστου Δρ. Κωλέττης ήταν μια δημιουργική σύνθεση των αντιθέτων.  Ήταν αυστηρός γυμνασιάρχης, μαζί και ο σοφός φιλόλογος, ο σπάνιος δάσκαλος και ο απόλυτα ευσυνείδητος  εκπαιδευτικός. Ήταν δημιούργημα της εποχής του αλλά και δημιουργός νέας εποχής για την Εκπαίδευση της Καλύμνου.

 (Κάλυμνος, 25 Ιουλίου 2014)

***

Δρ. Κούρος Σταμάτης

τ. Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.

Θεαγένους Χαρίση 68

54639 Θεσσαλονίκη

 

Προς τιμήν του αείμνηστου Γυμνασιάρχη Δρόσου Κωλέττη

Σήμερα είμαστε συγκεντρωμένοι εδώ οι μαθητές του αείμνηστου Γυμνασιάρχη μας Δρόσου Κωλέττη για να τιμήσουμε τη μνήμη του.

Το γεγονός και μόνον ότι ο συμπατριώτης μας και μαθητής του κ. Καρπάθιος Θεμιστοκλής, ένας κορυφαίος καθηγητής της παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη σημερινή εκδήλωση, στη συνδιοργάνωση της οποίας προσέτρεξε προθύμως το πνευματικό μας κέντρο και  ανταποκρίθηκαν στη πρόσκλησή τους οι παρευρισκόμενοι, που αποτελούν επίσης εκλεκτές συνιστώσες του πολιτισμικού κεφαλαίου του νησιού μας, μαρτυρεί ότι ο αείμνηστος Γυμνασιάρχης μας Δρόσος Κωλέττης δεν ήταν ένας συνηθισμένος εκπαιδευτικός, αλλά μια χαρισματική προσωπικότητα στο χώρο της παιδείας.

Η βαθειά και πλατειά επιστημονική του γνώση στο γνωστικό αντικείμενο της κλασσικής φιλολογίας, η παιδαγωγική και διδακτική του ευρυμάθεια και ικανότητα ως και τα εξαιρετικά διοικητικά του προσόντα συνδυάζονταν στο πρόσωπό του με τόσο ταιριαστό τρόπο, ώστε μετά από δεκαετίες εμείς οι παλιοί μαθητές του να έχουμε χαραγμένες στη μνήμη μας, όχι μόνο τις γνώσεις που μας μετέδωσε, αλλά υπό το πρίσμα πλέον της ωριμότητας  που διαθέτει ο καθένας μας, να θυμόμαστε το αίσθημα εκείνο της πειθαρχημένης ελευθερίας που μας έκανε ως μαθητές του Νικηφορείου από την πρώτη ακόμη τάξη, να νοιώθουμε ελεύθεροι μεν αλλά όχι ανεξέλεγκτοι και ασύδοτοι.

 Διοικητικό Προφίλ

Θα επιχειρήσω μια πιο αναλυτική περιγραφή της προσωπικότητας του αρχίζοντας από τα διοικητικά του χαρίσματα που πρόσφεραν στο σύνολο της σχολικής μας μονάδας το ήρεμο και συναισθηματικά ασφαλές περιβάλλον, το οποίο αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την οικοδόμηση της γνώσης και της προσωπικότητας των μαθητών.

Το ασφαλές συναισθηματικά σχολικό περιβάλλον το βιώναμε ως μαθητές σε όλα τα επίπεδα από την πρώτη έως και την έκτη τάξη και με όλους τους καθηγητές μας, οι οποίοι χωρίς αυταρχισμό, εκνευρισμούς και αλαζονεία αντιμετώπιζαν κάθε δυσκολία μας μαθησιακή ή συμπεριφορική.

Η συμπεριφορά αυτή των καθηγητών μας δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Ασφαλώς συνέβαλλε και η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας του καθενός. Αλλά νομίζω πως καθοριστικής σημασίας ήταν ο τρόπος διοίκησης του προϊσταμένου τους – Γυμνασιάρχη, ο οποίος στις σχέσεις του με τους υφισταμένους του έδινε έμφαση στην αξιοπρέπεια του κάθε συναδέλφου του καθηγητή και στη δημιουργία συνθηκών αλληλοεμπιστοσύνης. Έτσι το συναίσθημα υπηρεσιακής και συναισθηματικής ασφάλειας του εκπαιδευτικού προσωπικού στο Νικηφόρειο αντανακλούσε στις σχέσεις του με τους μαθητές.

Το ήρεμο κλίμα που επικρατούσε μεταξύ του Γυμνασιάρχη και των καθηγητών ήταν προϊόν του εκ φύσεως δημοκρατικού χαρακτήρα του και όχι μόνον. Θεωρούμενη η δημοκρατική συμπεριφορά του υπό τη σημερινή οπτική μας  δείχνει ότι μία από τις συνιστώσες στην ευρυμάθεια του Γυμνασιάρχη μας ήταν και οι γνώσεις του περί των ψυχολογικών συνεπειών που επιφέρει σε εκπαιδευτικούς και κατ’ επέκταση σε μαθητές η αυταρχική συμπεριφορά ενός προϊσταμένου σχολικής μονάδας.

Συγκεκριμένα, έδειχνε να γνωρίζει πως ο καταπιεσμένος εκπαιδευτικός παρουσιάζει μια εικόνα ανώριμης και ανολοκλήρωτης προσωπικότητας στην οποία είναι εμφανή τα χαρακτηριστικά του φόβου, της δουλοπρέπειας και της έλλειψης εμπιστοσύνης στον εαυτό του και στους γύρω του. Χαρακτηριστικά  δηλαδή που απομακρύνουν το άτομο από το γνήσιο εαυτό του.

Απέφευγε δε αυτές τις δύσκολες υπηρεσιακές εξαρτήσεις, γιατί ήξερε ότι το φοβικό κλίμα που δημιουργούν καθιστούν αφενός μεν άτολμους τους εκπαιδευτικούς για ανάληψη πρωτοβουλιών και καινοτομιών στην εκπαιδευτική διαδικασία, αφετέρου δε προκαλούν αντισταθμιστικές αντιδράσεις και διάφορες εσωτερικές συγκρούσεις που βρίσκουν διέξοδο στους μαθητές με ποικίλες αρνητικές επ’ αυτών επιδράσεις.

Η ήρεμη λειτουργία και ομαλή πορεία της σχολικής μονάδας εξασφαλίζονταν έτι περαιτέρω με τη φροντίδα του για την εφαρμογή των κανονισμών του σχολείου και των κανόνων σωστής συμπεριφοράς από τους μαθητές. Τις οδηγίες του τις έδινε ενώπιον όλων των τάξεων με παιδαγωγικό τακτ, σε ήρεμο, σταθερό τόνο, χωρίς φωνές και απειλές, χωρίς αυταρχισμό, ενώ δεν του έλειπε κάποιες φορές και το παιδαγωγικό χιούμορ που είχε έμφυτο.   

Το παιδαγωγικό του αυτό τακτ συνταιριασμένο  με μια διακριτή μακροθυμία εντυπωσίαζε όταν ήταν υποχρεωμένος να τιμωρήσει κάποιον μαθητή. Επέβαλλε την κατά το δυνατό ηπιότερη ποινή με έκδηλη τη στεναχώρια του, ενώ ταυτόχρονα τον συμβούλευε πατρικά στοχεύοντας να μην τραυματίσει την εφηβική ψυχή του και να μην τον ταπεινώσει ενώπιον της σχολικής μονάδας.

Η βαθειά συγκαταβατικότητα και κατανόησή του προς τους μαθητές δείχνει ότι ο Γυμνασιάρχης μας διέθετε γνώσεις και εμπειρία σε προβλήματα εφήβων.

Τη σημασία και αξία της δημοκρατικής συμπεριφοράς του αείμνηστου Γυμνασιάρχη μας Δρόσου Κωλέττη, ως σχολικού ηγέτη, τη συνειδητοποιεί κανείς καλύτερα αν την εντάξει στα χρονικά πλαίσια της εποχής του και την αναστοχασθεί συγκριτικά με την υπάρχουσα τότε νοοτροπία υπέρμετρου αυταρχισμού σε όλη την κλίμακα της ιεραρχίας στην ελληνική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Ο βαθμός του γυμνασιάρχη κατά τα χρόνια της υπηρεσιακής του σταδιοδρομίας αντιστοιχούσε με αυτόν του επιθεωρητή της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, που ήταν ένας θεσμός πανίσχυρος με εξουσία επί των δασκάλων του «δεσμείν και λύειν». Από το 1911 μάλιστα έως και το 1950 κάθε γυμνασιάρχης ήταν μέλος στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο των δασκάλων, όπου προήδρευε άλλοτε ένας δεσπότης, άλλοτε ένας πρωτοδίκης.

Αν και δε συνέτασσε υπηρεσιακές εκθέσεις για τους υφισταμένους του καθηγητές, εν τούτοις η γνώμη του προς το γενικό επιθεωρητή μέσης εκπαίδευσης (αρμόδιο για τη σύνταξη αυτών) όσον αφορά το ήθος και την υπηρεσιακή ευσυνειδησία τους, είχε βαρύνουσα σημασία.

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ενός συνομήλικου συναδέλφου μου από τη Μακεδονία, ο οποίος σε γενομένη συζήτηση για τις επικρατούσες συνθήκες στο γυμνάσιό τους, μου είπε σε «σχήμα καθ’ υπερβολήν» : πιο εύκολα ήταν, όχι μόνο για μας τους μαθητές, αλλά και για τους καθηγητές να μπούνε σε γραφείο υπουργού παρά στο γραφείο του γυμνασιάρχη.

Στα λόγια του αυτά έφερα συνειρμικά κατ’ αντιδιαστολή στη σκέψη μου την προσήνεια του δικού μας Γυμνασιάρχη.

Απ’ όσα προανέφερα γίνεται σαφές ότι στο διοικητικό προφίλ του Γυμνασιάρχη μας συνταιριάζονταν αποδοτικά και οι δύο ρόλοι: του Διευθυντή – Διαχειριστή / Διοικητή και του Διευθυντή – Ηγέτη.

Ως Διευθυντής – Διαχειριστής / Διοικητής ήταν αποτελεσματικός στη διαχείριση προσώπων, οικονομικών, εξωτερικών και εσωτερικών πιέσεων, δηλαδή στη διατήρηση των υφιστάμενων δομών του σχολικού οργανισμού.

Ως Διευθυντής – Ηγέτης δε φρόντιζε μονάχα για τη διατήρηση των υφιστάμενων δομών, αλλά και για την αλλαγή τους επί τα βελτίω. Για το σκοπό αυτό καθόριζε το όραμα και την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το σχολείο προς επίτευξη του οράματος αυτού. Όριζε τους στόχους, τα κίνητρα και τις πράξεις των άλλων, ενθάρρυνε και έφερνε την αλλαγή.

Τεκμήριο αδιαμφισβήτητο που δείχνει ότι συνδύαζε στο πρόσωπό του το Διευθυντή – Διαχειριστή / Διοικητή και το Διευθυντή – Ηγέτη αποτελεί η με δική του πρωτοβουλία και δικές του ενέργειες ανέγερση του νέου διδακτηρίου στο Νικηφόρειο.

Ως Διευθυντής – Διαχειριστής / Διοικητής ήλεγχε τα  διαθέσιμα μέσα προκειμένου να συνεχίσει την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μας μονάδας.  Ως Διευθυντής – Ηγέτης καθόρισε το όραμα ανέγερσης νέου διδακτηρίου, αφού έβλεπε ότι οι υφιστάμενες κτιριακές δομές ήταν ανεπαρκείς.  Για την πραγμάτωση αυτού του οράματος επηρέασε τα μέλη της ομάδας της οποίας ηγείτο, δηλαδή το σύνολο των καθηγητών. Όρισε τους στόχους, τα κίνητρα και τις πράξεις των άλλων, ώστε να εξασφαλισθεί η εισροή οικονομικών πόρων και πέτυχε με τους κατάλληλους ηγετικούς χειρισμούς του τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Φέρνοντας στο νου μας μετά από δεκαετίες την εικόνα του ως ηγετική μορφή του Νικηφορείου Γυμνασίου, νομίζω ότι όλοι ξαναβλέπουμε στη στάση του, στις κινήσεις του, στη συμπεριφορά του, τη σοβαρότητα, την ψυχραιμία, τη σταθερότητα του χαρακτήρα, την αυτοκυριαρχία, την υπερηφάνεια και όλα αυτά χωρίς υπεροψία. Όλες δηλαδή τις αρετές οι οποίες συνιστούν την έννοια που σημαίνει αξιοπρέπεια.

 Το παιδαγωγικό – διδακτικό του ‘‘προφίλ’’

                Οι σοβαρές διοικητικές του φροντίδες, ως Γυμνασιάρχη, δεν επιδρούσαν ανασταλτικά στο διδακτικό του έργο.

                Όλοι οι μαθητές του ασφαλώς θυμόμαστε πόσο απολαυστικό, αποδοτικό και ωφέλιμο ήταν το μάθημα του, όταν δίδασκε Οιδίποδα ή Αντιγόνη.

                Βέβαια ως μαθητές κρίναμε τη διδασκαλία του με την κατανόηση και απολαυστικότητα του μαθήματος. Σήμερα, ώριμοι πλέον με γνώση και εμπειρία συνειδητοποιούμε ότι στη διδασκαλία του πετύχαινε  την αρμονική σύζευξη της επιστήμης, της τεχνικής και της καλλιτεχνικής προσέγγισης.

                Η τεχνική διάσταση γινόταν αισθητή από τις οργανωτικές και διδακτικές του δεξιότητες  κατά τη διδακτική πράξη, ενώ κατά την καλλιτεχνική του προσέγγιση ένοιωθες να σε συναρπάζει καθώς απήγγελλε την κάθε ενότητα από την τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» που μας δίδασκε κατά το σχολικό έτος 1962-1963 στην ΣΤ΄ τάξη.

                Άρχιζε την απαγγελία από την έδρα, ενώ στη συνέχεια, καθώς εξελίσσονταν ο θεατρικός λόγος της αρχαίας τραγωδίας, διέκρινε κανείς στο πρόσωπό του μια έκσταση που τον ωθούσε να σηκωθεί για να σταθεί στο μέσο της τάξης και από εκεί να συνεχίσει. Η απαγγελία του τότε έφθανε στην κορύφωση και ομολογουμένως εκείνες τις στιγμές νομίζω ότι όλοι νοιώθαμε πως στο Γυμνασιάρχη μας ενσαρκώνονταν όλη η αρχαιοελληνική μεγαλοπρέπεια για την οποία τόσες φορές μας είχε μιλήσει.

                Δεν αγαπούσε απλά το γνωστικό του αντικείμενο, ήταν παθιασμένος με τον αρχαίο ελληνικό λόγο. Τον απολάμβανε απαγγέλλοντας ο ίδιος, αλλά έδειχνε επίσης μεγάλη ευχαρίστηση και στο άκουσμα του από την καλή απαγγελία μαθητών.

                Η διδασκαλία του ως επιστήμη μας καθήλωνε καθώς διαπιστώναμε πόσο κατείχε σε βάθος και πλάτος το μορφωτικό αγαθό που μας μετέδιδε.

                Το κατείχε σε βάθος διότι ήταν συνεχώς ενημερωμένος για τις εξελίξεις στον τομέα της επιστήμης του, ενώ το πλάτος του ήταν διακριτό από τις εμπλουτισμένες γνώσεις του στον τομέα των ανθρωπιστικών εν γένει επιστημών από τις οποίες αντλούσε την προσήκουσα ύλη για να τη συσχετίσει με το εννοιολογικό περιεχόμενο της εκάστοτε διδασκομένης ενότητας.

                Η βαθειά και πολύπλευρη επιστημονική του κατάρτιση του προσέδιδε κατά τη διδασκαλία ένα αυτοσυναίσθημα βεβαιότητας που τον ανέβαζε ακόμη πιο ψηλά στην εκτίμηση μας.

                Ο τρόπος  που μας οδηγούσε μεθοδικά στην προσέγγιση και κατανόηση της κάθε διδακτικής ενότητας έδειχνε ότι η διδασκαλία του ως επιστήμη συνδυάζονταν επίσης με γνώσεις παιδαγωγικού – διδακτικού περιεχομένου.

                 Στην αρχή έθετε τους επιδιωκόμενους στόχους και στη συνέχεια προχωρούσε στην ανάγνωση – απαγγελία της διδακτικής ενότητας.

Κατά την ανάλυση  - ερμηνεία ακολουθούσε με επαγωγικό τρόπο μια σταδιακή πορεία. Επεδίωκε σε πρώτη φάση την εξομάλυνση του κειμένου περιοριζόμενος στα απολύτως αναγκαία σημασιολογικά πραγματολογικά και συντακτικά στοιχεία, ώστε να βοηθηθούμε στην πρώτη μετάφραση.

                Για μια όμως βαθύτερη κατανόηση και ερμηνεία, μας οδηγούσε με κατάλληλες ερωτήσεις κατά τρόπο αυτενεργό στη γλωσσική, πραγματολογική, ιδεολογική και μορφολογική επεξεργασία κάθε οργανικής υποενότητας.

                Κατά την επισήμανση των πολιτιστικών στοιχείων ή των κάθε είδους γνωμών και ιδεών των υποκριτών και του χορού επέμενε στο συσχετισμό τους με τη σύγχρονη ζωή και στην αξιοποίηση τους, ώστε να διευρυνθεί ο πνευματικός μας ορίζοντας και να γίνουμε ικανότεροι στην αντιμετώπιση, μελλοντικών προβλημάτων της ζωής.

                Εντυπωσιακή ήταν η διδασκαλία του, όταν μας ανέλυε σε βάθος το ήθος, το χαρακτήρα, τον τρόπο αντίδρασης των προσώπων στις καταστάσεις μέσα στην τραγωδία του Οιδίποδα.

                Ενδεικτικά και πολύ συνοπτικά αναφέρω τον παραλληλισμό αντιθέσεων που μας επεσήμαινε στις αντιδράσεις του Οιδίποδα μέσα στην πυρετώδη και αδυσώπητη έρευνα του για την αποκάλυψη της αλήθειας γύρω από το φονιά του Λάιου : Τραγικότητα αλλά και μεγαλείο, αποτροπιασμός αλλά και αξιοπρέπεια, θρίαμβος της λογικής αλλά και φοβερή αυταπάτη.

                Με την ίδια εμπεριστατωμένη ανάλυση προχωρούσε στην ηθογραφία και των υπολοίπων προσώπων της τραγωδίας του Οιδίποδα: της Ιοκάστης, του Τειρεσία, του Κρέοντα, των δύο βοσκών.

                Επιχείρησα με τα παραπάνω, με τρόπο κατά το δυνατόν συνοπτικό, να σκιαγραφήσω και το παιδαγωγικό-διδακτικό προφίλ του αείμνηστου Γυμνασιάρχη μας Δρόσου Κωλέττη, ο οποίος κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, τυφλός εξ αιτίας του σακχαρώδους διαβήτη από τον οποίο έπασχε, δε σταμάτησε ποτέ να έχει επαφή με τη μεγάλη του αγάπη την κλασσική φιλολογία και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

                Ο εγγονός του Γιάννης Πατέλλης, σήμερα ορθοπεδικός χειρουργός, ήταν τα μάτια με τα οποία έβλεπε για να μελετά και να στοχάζεται.

                Στην κατάσταση εκείνη, μακριά από τους μαθητές του, μακριά από την κοινωνία, μακριά γενικά από την ζωή, ίσως νόμιζε κανείς ότι ήταν μόνος. Μόνος όμως φαινομενικά, γιατί στην ουσία κανείς δεν είναι μόνος όταν ενώνεται με το νου, την καρδιά, τη συνείδηση του ανώτερου εαυτού. Όταν συνεχίζει να χτίζει μια εσωτερική σχέση με τους εκφραστές του αγαθού, τους μύστες, τους φιλόσοφους όλων των εποχών.

                 Η ένωση αυτή μέσω της εσωτερικής σχέσης που ο άνθρωπος συνεχίζει να χτίζει τον κάνει να νοιώθει ότι αναγεννιέται σε ένα πιο διευρυμένο επίπεδο κάθε φορά. Αυτό εννοούσε ο Σενέκας όταν πριν από δύο χιλιάδες χρόνια έλεγε: « Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ο άνθρωπος πρέπει να μαθαίνει να ζει, και αυτό που θα σας εκπλήξει ακόμα περισσότερο, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ο άνθρωπος πρέπει να μαθαίνει να πεθαίνει».

                Ο αείμνηστος Γυμνασιάρχης μας Δρόσος Κωλέττης ήξερε ότι έπρεπε να μάθει να συνεχίσει να ζει ως τραγικός πατέρας. Είχε μάθει όμως και με τι τρόπο έπρεπε να περιμένει το τέλος του. Έτσι μέσα στην εσωτερική εκείνη σχέση και ένωση με τον ανώτερο εαυτό του απεβίωσε, αλλά δεν πέθανε, γιατί το πνεύμα του ζει μέσα στη σκέψη και στις καρδιές όλων μας.

***

Η ομιλία του προέδρου του Αναγνωστηρίου Καλύμνου « ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ» κ. Παναγιώτη Γιαμαίου

Η Κάλυμνος ευτύχησε να έχει, τόσο προπολεμικά, όσο και μεταπολεμικά, εκπαιδευτικούς δικούς της,  λαμπρούς επιστήμονες, οι οποίοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εκπαίδευση των νέων του νησιού μας, στα πέτρινα εκείνα χρόνια. Με βαθιά επιστημονική κατάρτιση και με τη φλόγα, τη μοναδική φλόγα του δασκάλου, διαμόρφωσαν στο νησί μας ένα κλίμα στροφής προς τα γράμματα, γίνανε οι φωτεινοί οδοδείκτες, χάραξαν με το διδασκαλικό άστρο τους νέα πορεία, νέο προσανατολισμό στη μαθητιώσα νεολαία του χειμαζόμενου τότε νησιού. Και το πέτυχαν. Όλοι εμείς, αγαπητοί προσκεκλημένοι, είμαστε μαθητές εκείνης της ηρωικής από κάθε άποψη γενιάς των δασκάλων.

     Η πλειάδα των επιστημόνων που γέννησε αυτός ο τόπος, που κάλυψαν όλα  τα επιστημονικά πεδία, οφείλεται, πέρα από την  επιμονή της κλαοφόρας Καλυμνιάς μάνας, του τρυγητή των βυθών και κάθε βιοπαλαιστή πατέρα, και στην ποιότητα των δασκάλων και των δύο βαθμίδων εκείνης της περιόδου. Τιμούμε άπαντες και ανάβουμε απόψε νοερά ένα κεράκι στη μνήμη τους.

     Σ΄ αυτή την πολυπληθή χορεία των φωτισμένων δασκάλων, δυσανάλογη αριθμητικά με το μέγεθος της πατρώας γης που τους γέννησε, υπήρξε, κατά γενική ομολογία, μια τριανδρία που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στα γράμματα και στα τοπικά εκπαιδευτικά πράγματα. ΄Ηταν οι αείμνηστοι καθηγητές – γυμνασιάρχες: Δρόσος Κωλέττης, Γιώργης Κουκούλης και Νικόλαος Δράκος.

     Απόψε τιμούμε με την εδώ παρουσία μας τον αείμνηστο γυμνασιάρχη Δρόσο Κωλέττη. Κι είναι, πράγματι, συγκινητικό, όταν μαθητές ενός δασκάλου, πενήντα και πλέον χρόνια μετά την αποφοίτησή τους από το Γυμνάσιο  και τριάντα πέντε μετά την εκδημία του, νιώθουν την ανάγκη να του πουν όλοι μαζί  ένα ευχαριστώ και να ψιθυρίσουν το « αιωνία του η μνήμη ». Αυτή, νομίζω, είναι η μεγαλύτερη δικαίωση ενός δασκάλου, έστω και μετά θάνατον.

     Ο Δρόσος Κωλέττης, ο γυμνασιάρχης, ανήκε στη γενιά των περήφανων δασκάλων. Κι όταν λέμε περήφανους, εννοούμε τους δυνατούς, τους προικισμένους.  Τους Ικτίνους, τους καλλιτέχνες, τους Καλλικράτες  δασκάλους, αυτούς με τα πλούσια κοιτάσματα της φυσικής δωρεάς.

     Για την προσωπικότητα του αείμνηστου γυμνασιάρχη θα μιλήσουν οι μαθητές του Σταμάτης Κούρος και Σακελλάρης Τρικοίλης. Στιγμιότυπο από τη σχολική ζωή με γυμνασιάρχη τον Δρόσο Κωλέττη θα παρουσιάσει ο  μαθητής του Σακελλάρης Ζερβός. Σχετικό φωτογραφικό υλικό επιμελήθηκε και θα παρουσιάσει ο, επίσης μαθητής του, Σακελλάρης Καρπάθιος.

     Δεν είχα την τύχη να τον έχω δάσκαλο, παρότι παρακολούθησα τις τρεις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου, του σημερινού δηλαδή Λυκείου, του ιστορικού Νικηφορείου, την τριετία 1975  1978, όταν εκείνος είχε, βέβαια, προ πολλού συνταξιοδοτηθεί. Απ΄ τις περιγραφές, όμως, που έχω ακούσει κατά καιρούς από μαθητές του, τον έχω ταυτίσει με τον δάσκαλο, έτσι όπως τον περιγράφει ο Δημήτρης Λιαντίνη σ΄ένα απόσπασμα από το βιβλίο του  « Τα Ελληνικά », στο κεφάλαιο « Ιδέ ο δάσκαλος». Γράφει:

    « ... Στο ψηφιδωτό των επαγγελμάτων ο δάσκαλος δεν είναι η μια ψηφίδα ανάμεσα στις άλλες. Αλλά είναι ο καλλιτέχνης νους, ο  κοσμητικός και ο επόπτης που φιλοτεχνεί ολόκληρο το ψηφιδωτό. Δημιουργεί, δηλαδή, ανθρώπους κατά την έννοια ότι τους αποσπά από τη δικαιοδοσία του φυτού και του ζώου και τους υψώνει στην οντολογική μοναδικότητα του νοήμονος πλάσματος.

     Μάθηση δίκαιη και σωστή, σημαίνει ζωντάνια, αμεσότητα, σφυγμούς μαστιγωμένους, κρούση κατά μέτωπο με τα πράγματα. Και συνεχίζει:

     Ο δάσκαλος είναι ο ποιητής του ανθρώπου... Αν έλειπαν οι δάσκαλοι, η γη μας θα ΄ταν τυφλή. Και το σύμπαν ανυπόστατο.

     Μη λησμονούμε, λέει, πως ο τελευταίος στόχος της παιδείας είναι να διαπλάσει έτσι τον νέο, ώστε την ορισμένη στιγμή που θα αποδοθεί στο στίβο της ζωής να μπορεί να προσαρμόζεται στην άγρια ανάγκη των πραγμάτων και των ανθρώπων. Ωσάν ξαφνικά να τον πετάξουμε, πες Ρομβισόνα Κρούσο στο νησί. Και να του πούμε:

     Τώρα ψάξε να βρεις τον τρόπο για να ζήσεις. Νίκα την πείνα και τη δίψα σου, το κρύο και τη μοναξιά. Νίκα την απειλή του ουρανού και της θάλασσας και τον αρχέγονο τρόμο της ύπαρξης. Και καταλήγει:

     Ο δάσκαλος πρέπει να ΄ναι η δύναμη,  πράξη ο μαθητής και το σχολείο γιορτή.

     Ένα είναι βέβαιο, κυρίες και κύριοι, ότι ο Δρόσος Κωλέττης, ο γυμνασιάρχης, διέγραψε την εκπαιδευτική του τροχιά, έχοντας κατά νου τη ρήση του Πλούταρχου: ¨Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει ν ΄ ανάψει¨.

     Σίγουρα,  ο αείμνηστος άναψε αυτή τη φωτιά σε όλους εσάς τους μαθητές του, γιατρούς, πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, καθηγητές, δασκάλους, καπετάνιους, επιχειρηματίες. Κι αυτή η φωτιά σας ακολουθεί. Αυτή σας έφερε απόψε εδώ.

     Κλείνοντας, θα πω τούτο: Όλοι εμείς είχαμε την τύχη να μορφωθούμε από άξιους δασκάλους, πραγματικούς λειτουργούς, βιοπαλαιστές, ανθρώπους με αξιοπρέπεια, με μέτρο και σύνεση. Βλέποντάς σας όλους απόψε εδώ, καταλήγω στο συμπέρασμα, ότι  το αποτέλεσμα αυτής της πνευματικής διεργασίας δικαιώνει τον Πλάτωνα που είπε: « Όταν ο άνθρωπος πάρει σωστή εκπαίδευση, γίνεται θεϊκό και πολύ ήρεμο ζώο. Κι όταν δεν ανατραφεί αρκετά ή κατάλληλα, γίνεται το πιο άγριο απ΄όσα γέννησε η φύση ».

      Ως κατακλείδα επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω την Αριστοτέλεια ρήση που διαβάσατε και στο οπισθόφυλλο της πρόσκλησης που λάβατε:  « Αυτοί που δίνουν καλή εκπαίδευση στα παιδιά  πρέπει να τιμώνται περισσότερο από εκείνους που τα γέννησαν, γιατί οι γονείς τούς έδωσαν μόνο τη ζωή, οι παιδαγωγοί όμως την ικανότητα να ζουν καλά ».

     Αυτό κάνουμε κι εμείς απόψε. Τιμούμε, μαθητές και Αναγνωστήριο Καλύμνου ¨ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ ¨, τον αείμνηστο γυμνασιάρχη Δρόσο Κωλέττη. Και γι΄ αυτό, εξ ονόματος του Διοικητικού Συμβουλίου του πνευματικού μας σωματείου  σας ευχαριστώ για την ανταπόκρισή σας  σ΄ αυτό το  κάλεσμα.   

***

Επιστολή Θεμιστοκλή Καρπάθιου
Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών

      

Κάλυμνος 10/08/2014

Αγαπητέ Σακελλάρη 

Περισσότερο από τις φήμες που ακολουθούν τον καθένα μας και λιγότερο από προσωπική αντίληψη είχα την αίσθηση ότι ήσουν ένας πολύ καλός φιλόλογος - Λυκειάρχης, που πλούτιζες τις γνώσεις των μαθητών σου και τους μάθαινες να αποτυπώνουν τις σκέψεις τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ότι είσαι ένας μακρόβιος εκδότης της Καλυμνιακής εφημερίδας «Αργώ της Καλύμνου» και ένας καλλίφωνος δεξιός ψάλτης στον ιερό ναό της Μητρόπολης μας.

Με αυτά κατά νουν, αφού ανέλαβα την πρωτοβουλία οργάνωσης τιμητικής εκδήλωσης σε μνήμη του μεγάλου όντως δασκάλου μας, Γυμνασιάρχου Δρόσου Κωλέττη, σου ζήτησα να είσαι ένας από τους δύο κυρίους ομιλητές, που θα εξιστορούσαν και θα ανέλυαν το έργο του.

Μετά την προσωπική επαφή, που είχαμε στις λίγες συγκεντρώσεις της οργανωτικής επιτροπής, κυρίως όμως μετά το άκουσμα της εισήγησής σου, πλούτισα τις γνώσεις μου για τις πραγματικές δυνατότητές σου. Ήσουν όντως υπέροχος, συγκινητικός, βαθυστόχαστος και πραγματιστής. Ανέλυσες, συνέθεσες και σχολίασες την προσωπικότητα και το έργο του τιμώμενου με απόλυτη ευθυκρισία, χωρίς να αποφεύγεις τους φαινομενικούς, όπως απέδειξες, σκοπέλους.

Θυμάμαι ότι στην πρώτη συγκέντρωση της οργανωτικής επιτροπής είχαμε ειπεί να αποφύγουμε το σχολιασμό της «υπερβολικής» αυστηρότητάς του. Εσύ είχες τη βωβή αντίρρηση, την οποία βροντοφώνησες στην εισήγησή σου, και είχες δίκιο.

Έδωσες σε όλους μας το μάθημα ότι, η εξιστόρηση των πραγματικών συστατικών στοιχείων της προσωπικότητας ενός ανθρώπου, σε συνάρτηση με την εποχή που έζησε και έδρασε,  είναι δυνατόν να σηματοδοτεί όχι μόνο την απαξία αλλά και την αξία του, όπως εν προκειμένω απέδειξες για τον Γυμνασιάρχη μας. Η εξιστόρηση συναφών βιωμάτων της δικής σου ζωής υπήρξε το καλύτερο δείγμα των υψηλών πνευματικών προσόντων σου και είναι αυτή που ανέδειξε και εξύψωσε στο πραγματικό της επίπεδο την προσωπικότητά του Γυμνασιάρχη μας. Μπράβο Σακελλάρη.

Με εκτίμηση

Θεμιστοκλής Ε. Καρπάθιος

_______

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όσες ομιλίες και τοποθετήσεις της εκδήλωσης μας έλθουν με e-mail θα τις προσθέσουμε στο ρεπορτάζ αυτό.

 

 

Τελευταία τροποποίηση στις

Πολυμέσα

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι έχετε συμπληρώσει όλα τα πεδία με το (*). Η Αργώ της Καλύμνου διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων πριν την ανάρτησή τους. Τα ανάρμοστα και προσβλητικά σχόλια δεν θα δημοσιεύονται.

Argo Kalymnos

Top Desktop version