Η Αργώ της Καλύμνου - Καθημερινή ηλεκτρονική ενημέρωση για την Κάλυμνο και τα γύρω νησιά

Switch to desktop Register Login

Δανιήλ Α. Ζερβός: Δημοτικές Εκλογές 1884

Μια και διανύουμε προεκλογική περίοδο Δημοτικών εκλογών, σκέφτηκα ότι θα ήταν ενδιαφέρον να ρίξουμε μια ματιά σε κάποιες μαρτυρίες για τις Δημοτικές εκλογές που έγιναν στην Κάλυμνο πριν 130 χρόνια.

 

Οι μαρτυρίες αυτές βρίσκονται στις διακηρύξεις και τα πρακτικά της Δημογεροντίας, που σχετίζονται με τις εκλογές του Ιανουαρίου 1884, από όπου μαθαίνουμε αρκετές λεπτομέρειες για τον τρόπο που οι πρόγονοί μας αναδείκνυαν τους Δημογέροντες, οι οποίοι ασκούσαν σημαντικότατες εξουσίες, διοικητικές, οικονομικές και δικαστικές, στα πλαίσια της σχεδόν αυτονομίας, που εξασφάλιζαν στην Κάλυμνο τα ‘‘προνόμια’’.

Την εποχή εκείνη η θητεία του ‘‘Δημογεροντικού Σωματείου’’, δηλαδή των δύο Δημογερόντων, πρώτου και δεύτερου που αντίστοιχα ήταν ο Πρόεδρος και ο Ταμίας της Δημογεροντίας, και του Δημοτικού Συμβουλίου ήταν ετήσια. Έτσι οι εκλογές γινόντουσαν κάθε χρόνο. Οι εκλογές του 1884 ήταν οι δεύτερες εκλογές μετά την επανένωση το 1882 των δύο Δήμων, Χώρας και Ποθαίας σε μία, και προκηρύχθηκαν με την ακόλουθη διακήρυξη των Δημογερόντων:

Ἡ Δημογεροντία Καλύμνου

Πρὸς ἅπαντας τοὺς ἐνταῦθα κατοίκους

Διακηρύττει,

 Ὅτι τὴν προσεχῆ Δευτέραν, 2 Ἰανουαρίου 1884 ἄρχονται αἱ ἐκλογαὶ τῆς διὰ ψηφοφορίας ἐκλογῆς τῶν ἐκλογέων ἐν μὲν τῇ Χώρᾳ εἰς τὸν Ναὸν τῆς Κεχαριτωμένης, ἐν δὲ τῇ Ποθαίᾳ εἰς τὸν Ναὸν τῆς μεταμορφώσεως τοῦ Χριστοῦ. Προσκαλοῦνται ὅθεν ἅπαντες οἱ πολῖται νὰ προσέλθωσιν εἰς τὰς ἐπὶ τούτῳ κάλπας μέχρι τῆς ἑσπέρας τῆς προσεχοῦς Τετάρτης, 4ης Ἰανουαρίου 1884, ὅτε λήγει ἡ ψηφοφορία, ἵνα ἐκλέξωσι τοὺς τεσσαράκοντα ἐκλογεῖς των, εἴκοσιν ἐν Χώρᾳ καὶ εἴκοσιν ἐν Ποθαίᾳ κατὰ τὸν τρόπον τῆς ἐκλογῆς τοῦ παρελθόντος ἔτους.

τὴν 31ην Δεκεμβρίου 1883  ἐν Καλύμνῳ

Οἱ Δημογέροντες: Θέμελις Ὀλυμπίτης, Ἀντώνιος Σ. Πελεκάνος, ἰατρός

 

Από την διακήρυξη αυτή βλέπουμε ότι η εκλογή των Δημογερόντων και των Δημοτικών Συμβούλων ήταν έμμεση. Δηλαδή ο Λαός με γενική ψηφοφορία όλων των πολιτών, εννοείται μόνο των ενηλίκων ανδρών διότι τότε οι γυναίκες δεν είχαν ακόμη πολιτικά δικαιώματα, αναδείκνυε σαράντα αντιπροσώπους, ‘‘εκλογείς’’ κατά την διακήρυξη, είκοσι από την Χώρα και είκοσι από την Πόθια, οι οποίοι σε δεύτερη φάση εξέλεγαν τους Δημογέροντες και του Συμβούλους.

Από την ίδια διακήρυξη επίσης φαίνεται ότι η ψηφοφορία για την ανάδειξη των σαράντα αντιπροσώπων διαρκούσε τρεις ημέρες και γινόταν μέσα στις δύο μεγάλες εκκλησίες της Καλύμνου, την Παναγία της Χώρας, όπου ψήφιζαν οι Χωριανοί για τους είκοσι αντιπροσώπους τους, και τον Χριστό της Πόθιας, όπου ψήφιζαν οι Ποθιανοί για τους δικούς τους είκοσι αντιπροσώπους.

Ως αιτία για την επιλογή των εκκλησιών ως χώρων διεξαγωγής της ψηφοφορίας θα μπορούσαμε να υποθέσουμε, αφενός μεν το γεγονός ότι δεν υπήρχαν άλλοι δημόσιοι στεγασμένοι χώροι αυτού του μεγέθους, αφετέρου δε την πίστη των προγόνων μας ότι μέσα στον ιερό χώρο θα είχαν την Θεία επιφοίτηση για να ψηφίσουν τους καλύτερους.

Για την τριήμερη διάρκεια της ψηφοφορίας μπορούμε να υποθέσουμε ότι αφενός μεν δεν υπήρχε η δυνατότητα ανάπτυξης περισσοτέρων εκλογικών τμημάτων και άρα όλοι οι εκλογείς της κάθε πόλης θα έπρεπε να ψηφίσουν στην ίδια κάλπη, αφετέρου δε η διεξαγωγή των εκλογών σε εργάσιμες ημέρες, διότι την Κυριακή οι εκκλησίες δεν είναι ελεύθερες, δυσκόλευε την προσέλευση όλων των εκλογέων σε μία ημέρα.

Αρκετές ημέρες μετά την εκλογή τους οι αντιπρόσωποι και των δύο πόλεων της Καλύμνου συγκεντρώθηκαν στην εκκλησία της Παναγίας στη Χώρα και εξέλεξαν τους Δημογέροντες και τους Δημοτικούς Συμβούλους, όπως φαίνεται στο πρακτικό της εκλογής που ακολουθεί:

Πρακτικὸν  Ἐκλογῆς  τοῦ  Δημογεροντικοῦ Σωματείου διὰ ψηφοφορίας τῶν ἐκλογέων Χώρας καὶ Ποθαίας ἐν τῷ Ναῷ τῆς Κεχαριτωμένης ἐπὶ τῷ αὐτῷ ἠνωμένων.

Σήμερον τὴν εἰκοστὴν ἑβδόμην Ἰανουαρίου τοῦ χιλιοστοῦ ὀκτακοσιοστοῦ ὀγδοηκοστοῦ τετάρτου ἔτους, ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος Παρασκευὴν καὶ ὥραν τετάρτην μετὰ μεσημβρίαν, γενομένης τῆς ψηφοφορίας τῶν ἐκλογέων Ποθαίας καὶ Χώρας ἐν τῷ Ναῷ τῆς Κεχαριτωμένης, καθ᾿ ἣν ἐψηφοφόρησαν τριάκοντα δύο ἐκλογεῖς κατὰ τὸν ὑπὸ τοῦ Αἰδεσιμωτάτου ἱερέως Ἀγαθαγγέλου Ψαρομπᾶ κρατηθέντα κατάλογον τῶν ψηφοφόρων, τῶν λοιπῶν εἰς συμπλήρωσιν κωλυθέντων ὑπὸ δεδικαιολογημένων κωλυμάτων, καὶ γενομένης αὐθημερὸν τῆς διαλογῆς ἐν τῷ προῤῥηθέντι Ναῷ ἐξελέχθησαν διὰ πληονοψηφίας οἱ ἀποτελέσοντες τὸ Δημογεροντικὸν Σωματεῖον οἱ ἑπόμενοι:

1ον  Πρόεδρος: Ἀντώνιος Μ. Κουρεμέτης διὰ ψήφων εἴκοσι τριῶν 23

2 ον  Ταμίας: Ἀντώνιος Σ. Πελεκάνος, ἰατρός, διὰ ψήφων εἴκοσι τριῶν 23

3 ον  Σύμβουλοι δὲ οἱ ἑπόμενοι:

Θεοδόσιος Μιχ. Θεοδοσίου διὰ ψήφων τριάκοντα μιᾶς 31, Μιχαὴλ Τσικούρης διὰ ψήφων τριάκοντα 30, Θέμελις Ὀλυμπίτης διὰ ψήφων εἴκοσι ἐννέα 29, Νικήτας Ἰ. Περιβολαριᾶς διὰ ψήφων εἴκοσι ἐννέα 29, Σακελ. Μ. Διομαντὴς διὰ ψήφων εἴκοσι ὀκτὼ 28, Μιχαὴλ Ἰ. Γαλανὸς διὰ ψήφων εἴκοσι ἑπτὰ 27, Θεοφ. Παπᾶ Μιχαὴλ διὰ ψήφων εἴκοσι δύο 22, Σπυρίδων Χατζῆ Θέμελις διὰ ψήφων εἴκοσι μιᾶς 21, Ἰωάννης Περόνης διὰ ψήφων δεκαέξ 16, Μιλτιάδης Γ. Ζερβὸς  διὰ ψήφων δεκατεσσάρων 14.

Οἱ ἐκλογεῖς : Σπυρίδων Γ. Χατζῆ Θέμελις, Μιχαὴλ Ἰ Γαλανός, Γεώργιος Κουρεμέτης, Θεοφ. Γ. Παπᾶ Μιχαήλ, Ἰορδάνης Χατζῆ  Ἀλεξίου, Χρύσανθος Πελεκάνος, Ἰωάννης Σκουτέλλης, Λάμπρος Τσικούρης, Ἀναγνώστης Σπίρτος, Θεοδόσιος Μ. Θεοδοσίου, Ἰωάννης Κυπραῖος, Νικολῆς Θεοδοσίου, Μιχαὴλ Τσικούρης, Δρόσος Νικολῆς, Χατζῆ Ἰωάν. Τσικούρης διὰ Θέμ. Κων. Χατζῆ Θέμελι, Κωνσταντῖνος Σ. Δράκος, Κωνσταντῖνος Χατζῆ Θέμελις, Διὰ τὸν ἀγράμματον Δημήτριον Ἀλαχοῦζον Γεώργ. Ἐμ. Πιζάνιας, Νικόλαος Ἰ. Δράκος, Ἀπόστολος Γ. Τυλλιαννάκης, Μιχαὴλ Φούσκης, Χαρίλαος Χριστοφίλης, Ἰωάννης Μ. Θεοδοσίου, Χριστόδουλος Χριστοδουλάκης, Νικήτας Ἰ. Περιβολαριᾶς, Σακελ. Μ. Διομαντής, Ἰωάννης Τουλουμάρης, Ἐμμανουὴλ Ἀ. Κωλέττης

 

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι, ενώ η εκλογή των αντιπροσώπων φαίνεται από την προκήρυξη να είχε γίνει τις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 1884, η ψηφοφορία τους για την εκλογή των Δημογερόντων έγινε στις 27 Ιανουαρίου, δηλαδή πάνω από τρεις εβδομάδες αργότερα. Η αιτία, όπως φαίνεται από σειρά πρακτικών και αποφάσεων στον ίδιο Κώδικα του αρχείου της Δημογεροντίας, ήταν κάποια προβλήματα στην Πόθια, που προκάλεσαν διακοπή της διεξαγωγής των εκλογών επί έξι ώρες την πρώτη ημέρα και δύο ώρες την τρίτη ημέρα. Το γεγονός αυτό προκάλεσε κάποιες διαμαρτυρίες πολιτών που δεν πρόλαβαν να ψηφίσουν. Ακολούθησε «Έκτακτος Γενική Συνεδρίασις» των πολιτών στις 9 Ιανουαρίου, που αποφάσισε να συνεχιστεί η ψηφοφορία για μια επί πλέον ημέρα στις 13 Ιανουαρίου. Έτσι χάθηκε ένα δεκαήμερο.

Από το πρακτικό της εκλογής φαίνεται ότι η ψηφοφορία των αντιπροσώπων έγινε υπό τον έλεγχο ιερέα, προφανώς για την εξασφάλιση του αδιάβλητου. Επίσης ότι από τους 40 αντιπροσώπους ψήφισαν τελικά μόνο οι 32, ενώ οι υπόλοιποι δήλωσαν κάποιο κώλυμα, που κρίθηκε δικαιολογημένο.

Στο τέλος του πρακτικού υπάρχουν μόνο 28 υπογραφές αντί των 32 που ψήφισαν. Αυτό πιθανόν να οφείλεται σε αβλεψία του γραφέα, δεδομένου ότι δεν είναι το πρωτότυπο του πρακτικού, που πρέπει να ήταν σε κινητό φύλλο χαρτιού, αλλά αντίγραφό του στον Κώδικα.

Στο πρακτικό περιλαμβάνονται αρκετά ονόματα διακεκριμένων Καλύμνιων της εποχής εκείνης, μεταξύ των οποίων αρκετοί συμπατριώτες θα γνωρίσουν, πιστεύω με συγκίνηση, προγόνους και προγονικούς συγγενείς τους.

Τελευταία τροποποίηση στις
Δανιήλ Ζερβός

Δανιήλ Ζερβός

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι έχετε συμπληρώσει όλα τα πεδία με το (*). Η Αργώ της Καλύμνου διατηρεί το δικαίωμα ελέγχου των σχολίων πριν την ανάρτησή τους. Τα ανάρμοστα και προσβλητικά σχόλια δεν θα δημοσιεύονται.

Argo Kalymnos

Top Desktop version