«σε αξιόλογη προσπάθεια» και «χρήσιμες σημειώσεις»;
Αθήνα 30 Μαρτίου 2014
Αρχείο Δημογεροντίας- Δημαρχίας Καλύμνου
Καταγραφή – παρουσίαση Κ. Χατζηδάκης- Ελένη Σκυλλά
Μια αναγκαία παρέμβαση
1. Το θέμα
α. Ο κ. Κυριάκος Χατζηδάκης, με τη συνεργάτιδά του κ. Ελένη Σκυλλά παρουσίασαν στις 22-2-2014, στο Αναγνωστήριο Καλύμνου, την καταγραφή 285 (διακοσίων ογδόντα πέντε) τόμων (βιβλίων) του Αρχείου της Δημογεροντίας -Δημαρχίας Καλύμνου, όπως το ονόμασαν.
β. Η αείμνηστη Καλυμνιά επιστήμων Ευδοκία Φ. Ολυμπίτου Επίκουρη Καθηγήτρια Εθνολογίας στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου , τα καλοκαίρια του 2005 και 2009 (α΄ και β΄ τετραετία Γιώργου Ρούσσου), με εντολή του Δημοτικού Συμβουλίου, είχε κατατάξει και κατά γράψει 179 (εκατόν εβδομήντα εννέα) τόμους από τους 285 του ίδιου αυτού αρχείου. Κατάρτισε κατάλογο αποτελούμενο από 93(ενενήντα τρεις) σελίδες, ο οποίος περιλαμβάνει τους τίτλους των εγγράφων κάθε τόμου και περίληψη του περιεχομένου τους. Του προσέδωσε δε τον τίτλο: «Δημοτικό Αρχείο Καλύμνου» (Δ.Α.Κ.) Όπως μου είχε εξηγήσει, θεωρούσε, με την επιστημονική επάρκεια και εγκυρότητα της γνώσης της ότι ο τίτλος αυτός αντιστοιχούσε με περισσότερη ακρίβεια στο περιεχόμενο του αρχείου, από την ανεπίσημη και απλώς καθιερωμένη ονομασία «Αρχείο της Δημογεροντίας Καλύμνου», γιατί περιλαμβάνει αρχεία, χρονολογικά πέραν από τη Δημογεροντική περίοδο, μέχρι και το έτος 1960.
γ. Ο κατάλογος αυτός επρόκειτο να σταλεί στον Δήμο μέσα στο 2011 αλλά ο ξαφνικός της θάνατος (Μάιος του 2011) ανέτρεψε τα πάντα!
δ. Μετά τον θάνατό της Ευδοκίας ,συνεργάτες της στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.) στην Αθήνα έστειλαν ενημερωτική - κατατοπιστική επιστολή στον Δήμο Καλυμνίων για συνεννόηση, σχετική με την εκκρεμότητα αποστολής του καταλόγου αλλά δεν έλαβαν καμία απάντηση. (Δημαρχία Διακομιχάλη)
ε. Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και με δική μου συνεννόηση με συνεργάτιδα της Ευδοκίας στο Ε.Ι.Ε, απεστάλη ο κατάλογος ηλεκτρονικά στον Δήμο και περιήλθε άμεσα σε γνώση του κ. Χατζηδάκη ο οποίος είχε ήδη ορισθεί από τη Δημαρχία Διακομιχάλη επικεφαλής επιτροπής καταγραφής του αρχείου, ( Απρίλιος του 2011) η οποία, έτσι πίστευα, βάσει της κοινής λογικής, ότι θα συμπλήρωνε το έργο της Ολυμπίτου, με την καταγραφή των υπολοίπων 100 (εκατό) περίπου βιβλίων που είχαν απομείνει.
2.Οι δυσερμήνευτες ενέργειες
α. Η Ευδοκία Ολυμπίτου εκπόνησε την εργασία της βάσει της εντολής που πήρε από το Δ.Σ. του Δήμου Καλυμνίων το 2005 και για την οποία ο Δήμος πλήρωσε ένα ποσόν, όπως έχει αναφερθεί. Επομένως ήταν μια επίσημη ανάθεση ερευνητικής εργασίας , σε εξειδικευμένη επιστήμονα η οποία απλώς δεν πρόλαβε να την παραδώσει επισήμως!
β. Ο κ. Χατζηδάκης, όταν πήρε την εντολή από το Δημοτικό Συμβούλιο της Δημαρχίας Διακομιχάλη, (Απρίλιος του 2011) άρχισε ουσιαστικά την εργασία του όπως ο ίδιος μας πληροφορεί στον πρόλογό του τον Ιούνιο του 2012, γνώριζε δε την εργασία επί των 180 τόμων της Ολυμπίτου.
γ. Για κάποιους λόγους που δεν μας εξηγεί άρχισε την καταγραφή από την αρχή όλων των τόμων! Δηλ. αγνόησε την εργασία της Ευδοκίας Ολυμπίτου, την εγκυρότητα και αξιοπιστία μιας ειδικής επιστήμονος, την απαξίωσε την υποβίβασε ,την έβαλε στην άκρη και άρχισε εκ νέου την καταγραφή. Μάλιστα, για να μην αφήσει καμιά αμφιβολία γι’ αυτόν τον υποβιβασμό, μας πληροφορεί στον πρόλογο που ανέγνωσε στην παρουσίαση, στο Αναγνωστήριο: «…Ήταν η πιο αξιόλογη προσπάθεια ως τότε ,για την καταγραφή των αρχείων που συμπληρώθηκε μάλιστα με τη φωτογράφηση 34 τόμων». Και αλλού «…κυρίως να αναφερθούμε στην αείμνηστη συμπατριώτισσά μας Ευδοκία Ολυμπίτου που, με ομάδα φοιτητών της, κατέγραψαν… αφήνοντας σε μας χρήσιμες σημειώσεις»! Ονόμασε δηλ.(με ποιο κριτήριο;) ολόκληρη επιστημονική δουλειά, ανατεθειμένη επίσημα, σε «αξιόλογη προσπάθεια» και «χρήσιμες σημειώσεις» .
δ. Επιπλέον ο κ. Χατζηδάκης κατήργησε τον τίτλο «Δημοτικό Αρχείο Καλύμνου» (Δ.Α.Κ) τον οποίο είχε προσδώσει η Ολυμπίτου, με σκεπτικό που έχει αναφερθεί παραπάνω και το ονόμασε «Αρχείο Δημογεροντίας-Δημαρχίας Καλύμνου».
ε. Το γεγονός ότι δεν είναι πλέον στη ζωή η Ευδοκία Ολυμπίτου έπρεπε να είναι ένας παράγων προβληματισμού για το χειρισμό και τη στάση των υπευθύνων απέναντι στο έργο που άφησε: Δεν μπορεί να υπερασπιστεί το έργο της και να ζητήσει εξηγήσεις για το ποιοι και με ποιους ακαδημαϊκούς τίτλους το υποβίβασαν «σε αξιόλογη προσπάθεια» και «χρήσιμες σημειώσεις».
στ. Η παράλειψη της αναφοράς στο όνομα της Δημαρχίας του κ. Ρούσσου, των συνεργατών του και επίσης της μη αναφοράς στο όνομα της προέδρου και των μελών του Δ.Σ του Δ.ΟΠ. κατά τις περιόδους που εκπονήθηκε το πρώτο μέρος καταγραφής , ήταν λάθος, ας το ονομάσουμε δεοντολογικό, επιεικώς.
Ο τότε Δήμαρχος κ. Γιώργος Ρούσσος δεν ήταν ένας απλός και τυπικός παρατηρητής της ερευνητικής ομάδας. Είχε θεωρήσει ευτυχή συγκυρία την πρόταση της Ευδοκίας Ολυμπίτου και πολύ συχνά είχε προσωπική και άμεση ενημέρωση για την πορεία των εργασιών, περνώντας από τα γραφεία του Δ.Ο.Π., όπου στεγάζονταν οι δραστηριότητες.
ζ. Σοβαρή εντούτοις παράλειψη είναι και η απουσία αναφοράς στα ονόματα του αείμνηστου Γιάννη Ροδίτη, πρ. Γραμματέα του Δήμου Καλυμνίων και του συμπατριώτη Γιώργου Κάππα. Η συνεισφορά τους στη διάσωση του αρχείου ήταν μεγάλη. Χωρίς τη δική τους διασωστική εργασία, από το αρχείο θα μας είχε μείνει μόνο η «τέφρα» του.
η. Σωστική επίσης ήταν και η πρωτοβουλία του πρ. προέδρου του Δημοτικού συμβουλίου κ. Χαράλαμπου Κουρούνη να κατασκευάσει ειδικές ντουλάπες για τη φύλαξή τους.
Επίλογος
Ο καθένας πλέον καλόπιστος πολίτης ας βγάλει τα συμπεράσματά του και ας σκεφτεί ποιες καθοριστικές αλήθειες για την εργασία της Ευδοκίας Ολυμπίτου θα έμεναν στην αφάνεια χωρίς αυτή την παρέμβαση και κυρίως γιατί, χωρίς καμία αξιολόγηση αρμοδίως της εργασίας της, τής επιφυλάχθηκε αυτός ο χειρισμός!
Μια επίσης καίρια ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί: Ο κ. Διακομιχάλης, Δήμαρχος Καλυμνίων, και το Δημοτικό Συμβούλιο είναι ενήμεροι για τα προαναφερθέντα δεδομένα στην υπόθεση καταγραφής του αρχείου;
Προσωπικά θεώρησα ηθική υποχρέωση μου να γνωστοποιήσω όσα γνώριζα ,όσο επώδυνο συναισθηματικά κι αν αποδειχθεί αυτό για μένα, στις σχέσεις μου με φίλους, συνεργάτες και όσο παράξενο κι αν φανεί σ’ όσους έσπευσαν να χαρακτηρίσουν περίπου μικροψυχία, τη διατύπωση ενστάσεων στους συγκεκριμένους χειρισμούς!
Υ.Γ Η καθυστέρηση της παρέμβασης οφείλεται σε μια αρχική εκτίμηση ότι δεν έπρεπε αυτή να συμπέσει με τη προεκλογική περίοδο. Όμως τελικά επικράτησε η άποψη ότι η ενημέρωση δεν μπορεί να περιμένει, για ένα θέμα που αφορά κυρίως αποκατάσταση μνήμης εκλιπούσας συμπατριώτισσας μας και άλλων άδικων συμπεριφορών
Φανή Καπελλά - Κουτούζη
πρ. πρόεδρος Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού
συνταξιούχος εκπαιδευτικός
μέλος του Δ.Σ. του Αναγνωστηρίου «Αι Μούσαι»
