Μια έννοια που μόνο κάτω από ιδεολογικές και πολιτικές φορτίσεις αντιμετωπίζουμε.
Η Εθνική Οικονομία σε αυτή τη προσέγγιση θεωρείται ως ένα «συνολικό» Σύστημα που η συνολικότητά του προσδιορίζεται από το «άθροισμα» ενός πλήθους υπό-συστημάτων οργανικά διασυνδεδεμένων μεταξύ τους.
Το λειτουργικό αποτέλεσμα του συστήματος εκφράζεται με τους οικονομικούς του δείκτες.
Ο Εκσυγχρονισμός ενός συστήματος αναφέρεται σε ένα πλέγμα συγκεκριμένων διαρθρωτικών παρεμβάσεων στη δομή του, με στόχο τον επαναπροσδιορισμό του, που προσδιορίζουν και το τελικό λειτουργικό αποτέλεσμα του συστήματος.
Μια Εκσυγχρονιστική, όπως η παραπάνω παρέμβαση στο Σύστημα της Εθνικής Οικονομίας, που είναι ένα «ανοικτό σύστημα», open-ended, με αποδυναμωμένα «σημεία» επανατροφοδότησης και ελέγχου, ευπαθή ισορροπία και στρεβλωμένη δομή, είναι ένα πολυσύνθετο τεχνικά και επιστημονικά εγχείρημα.
Απαιτεί επιστημονική εξειδίκευση και συναφή επαγγελματική εμπειρία.
Ο βασικός στόχος μιας τέτοιας Εκσυγχρονιστικής Διαδικασίας είναι η συμβολή της στον Αναπτυξιακό Προσανατολισμό της Οικονομίας μέσα από την ικανοποίηση δύο βασικών προϋποθέσεων τη βελτίωση της: παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.
Όμως τα μέχρι τώρα κριτήρια και παράμετροι που προσδιόριζαν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, αν δεν έχουν ήδη βασικά ανατραπεί, έχουν επαναπροσδιορισθεί και εμπλουτισθεί με νέα.
Ο ανταγωνισμός.
Κατά συνέπεια, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας συναρτάται, όχι μόνο, όπως μέχρι τώρα με τη βελτίωση της παραγωγικότητάς της, αλλά και με την έγκαιρη προσαρμογή της παραγωγής στη διεθνή ζήτηση όπως αυτή διαμορφώνεται από τον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό που έχει υπερβεί τα μέχρι τώρα παραδοσιακά πλαίσια διαμόρφωσής του.
Θα πρέπει ως εκ τούτου η παρέμβαση διαρθρωτικών προδιαγραφών στο σύστημα να είναι ενταγμένη σε μια δυναμική στρατηγική που να στοχεύει στην αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση της παραγωγής σε εναρμόνιση και «αντιστοιχία» με τους ρυθμούς, την ένταση και τη δυναμική του διεθνούς ανταγωνιστικού πλαισίου .
Είναι απαραίτητο σε αυτή την εκσυγχρονιστική διαδικασία να συνεκτιμήσει κανείς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνικοοικονομικής δομής του συστήματος. Διότι αυτή η εκσυγχρονιστική διαδικασία θα πρέπει να «περάσει» το σύστημα της οικονομίας από μια φάση προσαρμογής η οποία ενσωματώνει ένα κόστος οικονομικό και πολλές φορές κοινωνικό.
Το κόστος αυτό της προσαρμογής διαμορφώνεται από το γεγονός ότι ο επαναπροσδιορισμός της δομής του συστήματος απορρίπτει εξ αντικειμένου τα «ενσωματωμένα συμφέρονται – vested interests» που έχουν από πολλού ενσωματωθεί στη παραγωγική του βάση παράγοντας έτσι «ρήξεις» και «τομές» στον κοινωνικοοικονομικό ιστό του.
Η αξιολόγηση, η αποτίμηση και ο προγραμματισμός αυτού του κόστους προσαρμογής είναι στοιχείο επιτυχίας του Τακτικού σκέλους αυτής της Στρατηγικής, ενώ η αξιόπιστη και με κοινωνικά κριτήρια κατανομή του κόστους σε εθνικό επίπεδο θα προσδιορίσει και την τελική επιτυχία του εγχειρήματος.
Η Εκσυγχρονιστική Διαρθρωτική Διαδικασία θα πρέπει να σχεδιασθεί και υλοποιηθεί μέσα στα πλαίσια της εννοιολογικής διαφοροποίησης του όρου Ανάπτυξη από εκείνης της Μεγέθυνσης.
Τα μεγέθη.
Στη περίπτωση της Μεγέθυνσης, παρότι οδηγούμεθα στη μεγέθυνση των οικονομικών μεγεθών, κινδυνεύουμε να έχουμε τα συμπτώματα της διατήρησης και αναπαραγωγής αρκετών στοιχείων και στρεβλώσεων της παλαιάς δομής.
Αντίθετα η έννοια της Ανάπτυξης ενσωματώνει εννοιολογικά και τεχνικά την οριοθέτηση και αποδοχή διαρθρωτικών εκσυγχρονιστικών διαδικασιών, έτσι ώστε να έχουμε, παράλληλα, βραχυπρόθεσμα μια μεγέθυνση μεγεθών και μια σημαντική θετική επίπτωση στη βελτίωση της παραγωγικότητας.
Η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική που υλοποιείται μέσα από μία Εκσυγχρονιστική Διαδικασία, θα πρέπει απαραίτητα να θεωρεί και τα χαρακτηριστικά της δομής του συστήματος της οικονομίας που χαρακτηρίζεται από ένα μειωμένο βαθμό δράσης-αντίδρασης, την εγγενή αδυναμία του να περάσει σε μια φάση αυτορρύθμισης και τις διαρθρωτικές αδυναμίες του.
Του συστήματος της οικονομίας, όπου ως αποτέλεσμα των πρόσφατων αποφάσεων του Μάαστριχ, η μακροοικονομική πολιτική για τα επόμενα χρόνια θα πρέπει κινηθεί σε ένα πλαίσιο που προσδιορίζεται από συγκεκριμένους δημοσιονομικούς και νομισματικούς στόχους.
Το Μακροοικονομικό περιβάλλον, θα πρέπει να δημιουργηθεί προκειμένου να ωφεληθούμε από τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η διαμόρφωση της Ενιαίας Αγοράς, θα πρέπει να είναι ευνοϊκό, διευκολύνοντας και προωθώντας της επενδύσεις.
Κατά την άποψή μας, το πρόβλημα της Ανάπτυξης της Εθνικής Οικονομίας θα πρέπει κατ’ ανάγκη να το θεωρήσουμε μέσα από το πλαίσιο του διαρθρωτικού εκσυγχρονισμού της.
Διαφορετικά, η όποια πολιτική προς τούτο, δηλαδή απλής διεύρυνσης των οικονομικών μεγεθών, θα είναι αναποτελεσματική.
Η καταρχήν Σταθεροποίηση και μετά Ανάπτυξη της οικονομίας, απλώς μετατοπίζει το σημείο «ισορροπίας» του συστήματος, δεν εξαλείφει όμως τις διαρθρωτικές στρεβλώσεις της παραγωγικής του βάσης, δεν αντιμετωπίζει σε όλο της το φάσμα τις αιτίες που προκαλούν τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία και δεν αντιμετωπίζει ταυτόχρονα ή έγκαιρα το θέμα της Ανάπτυξης.
Απλώς το μεταθέτει χρονικά.
Η Εφαρμογή
Η σταθεροποίηση με απλή μετατόπιση του σημείου «ισορροπίας» του συστήματος σε χαμηλότερο επίπεδο ,χωρίς τις αναγκαίες διαρθρωτικές παρεμβάσεις σε αυτό, «ανακόπτει τη δυναμική» της οιασδήποτε μέχρι τώρα συμπεριφοράς του συστήματος της οικονομίας.
Αποτελεί «χρυσό κανόνα» για τους επαΐοντες ότι η οικονομική θεωρία δεν παρέχει ένα σύνολο κατασταλαγμένων συμπερασμάτων άμεσης, «άνευ επεξεργασίας», δυνατότητας εφαρμογής στα οικονομικά προβλήματα.
Είναι, θα έλεγε κανείς, μάλλον μια μέθοδος-μεθοδολογία ,ένας «μηχανισμός λειτουργίας» του μυαλού , μια τεχνική σκέψης, που βοηθούν αυτόν που πραγματικά κατέχει την οικονομική επιστήμη ,να συλλαμβάνει, να σχεδιάζει και να υλοποιεί ρεαλιστικά εφαρμόσιμες λύσεις ,συνάγοντας και οδηγούμενος σε ορθά συμπεράσματα και ρεαλιστικά αποτελέσματα.
Το θέμα του Εκσυγχρονισμού της Εθνικής Οικονομίας δεν είναι δόγμα ή ιδεολογισμός.
Είναι μία πάρα πολύ σοβαρή αν όχι η σοβαρότερη υπόθεση, που αφορά και στην επιβίωση του Έθνους.
(Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα «Έθνος» στις 13-10-1992)
