Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Δανιήλ Α. Ζερβός: Διορισμός φύλακα στο λιμάνι το 1821

Το περασμένο καλοκαίρι στην Κάλυμνο είχα την ευκαιρία να φωτογραφίσω μερικά Καλύμνικα έγραφα των 18ου και 19ου αιώνα,

 που είχε την καλοσύνη να μου διαθέσει για φωτογράφιση και ενδεχόμενη δημοσίευση η παλιά μου μαθήτρια και σήμερα εκλεκτή συνάδελφος, φιλόλογος Κυρία Νίκη Ρήγα, την οποία θερμότατα ευχαριστώ.Από τα έγγραφα αυτά, μερικά έχουν νομίζω ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι περιέχουν σημαντικές πληροφορίες για διάφορες λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής των Καλύμνιων της εποχής εκείνης, και για αυτό θα προσπαθήσω να τα παρουσιάσω.

Και αρχίζω σήμερα με ένα επίσημο κοινοτικό έγγραφο, με χρονολογία πολύ κοντά στην αρχή της Ελληνικής Επανάστασης, που απευθύνεται σε έναν πολίτη και του ανακοινώνει την πρόσληψη του στην υπηρεσία της Κοινότητας ως «βαρδιάνος της Σκάλας» δηλαδή φύλακας της αποβάθρας στο λιμάνι, καθώς και τις απολαβές που θα έχει.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο μισθός του δεν καθορίζεται άμεσα σε χρήμα αλλά έμμεσα, ίδιος με τον μισθό άλλου υπαλλήλου, που είχε παλιότερα παρεμφερή καθήκοντα. Ακόμη του δίδεται το δικαίωμα να παίρνει ένα ποσό από κάθε πλοίο που πραγματοποιεί συναλλαγή στην αποβάθρα.

Το έγγραφο

1821  Φεβρουαρίου  19

Διὰ τοῦ παρόντος ἡμῶν κοινοῦ καὶ ἐνυπογράφου γράμματος(1) φανερώνομεν ἡμεῖς οἱ κατὰ καιρὸν(2) προ­ε­στοί(3) καὶ λοιποὶ οἰκοκυροί(4) ὅτι, μὲ τὸ νὰ εἴχαμεν χρείαν εἰς τὸ νὰ ἀλλάξωμεν, κατὰ τὴν συνήθειαν, τὸν βαρδιάνον τῆς Σκάλας μας, τὴν σήμερον λοιπὸν εὑρήκαμεν ἄξιον καὶ ἐπιτήδειον ἄνθρωπον διὰ αὐτὴν τὴν ὑπερεσίαν τὸν Χατζῆ Γεώργη Λισγάρη, καὶ τοῦ δίδωμεν καὶ διὰ κόπον τὸν καθέκαστον μῆνα τὰ ὅσα ἔπαιρνεν τὸ παλαιὸν ἐξωβίγλι(5), δηλαδὴ ὁ Νικήτας Μανιᾶς.

Ἐπὶ τούτο λοιπὸν δεδώκαμεν τὸ παρὸν ἡμῶν κοι­νὸν γράμμα εἰς χεῖρας τοῦ ἄνωθεν Χατζῆ Γεωρ­γίου, εἰς ἔνδειξιν καὶ βεβαίωσιν τῆς ἀληθείας.

Ἀκόμα νὰ παίρνῃ καὶ ἀπὸ τὸ καΐκι ὁποῦ (θὰ) κάμῃ ἀλισιβερίσι(6) μαϊδία(7) 20.

,, Χατζῆ Γεώργης Νομικάκης καὶ Γέροντας.

,, Χαρτοφύλης(8) Κλάππας καὶ Πρῶτος.

,, Διάκο Μιχάλης Σκόνης καὶ Γραμματικός .

Παρατηρήσεις και Σχόλια

1. κοινό γράμμα = γράμμα του Κοινού, επίσημο κοινοτικό έγγραφο.

2. κατά καιρόν = έκφραση που αναφέρεται σε φορείς αιρετών αξιωμάτων και προσδιορίζει τον κάτοχο του αξιώματος την συγκεκριμένη εποχή.

3. προεστοί = Τρεις αιρετοί άρχοντες με ετήσια θητεία που ασκούσαν την τοπική διοίκηση στην Κάλυμνο: Ο Γέροντας, που ήταν ο ιεραρχικά ανώτερος, ο Πρόεδρος της Κοινότητας με σημερινούς όρους, ο Πρώτος, που ήταν ο Κοινοτικός Ταμίας και ο Γραμματικός, ο τίτλος του οποίου όμως δεν είχε κυριολεκτική σημασία, δεδομένου ότι συχνά τα επίσημα έγγραφα δεν τα έγραφε ο Προεστός Γραμματικός αλλά επαγγελματίας «υπηρεσιακός» γραφέας.

4. Φαίνεται ότι οι προεστοί ασκούσαν μεν την τοπική διοίκηση, αλλά για τα σημαντικά θέματα είχαν γνώμη και οι «νοικοκυροί» δηλαδή οι προύχοντες της μικρής κοινωνίας του νησιού.

5. εξωβίγλι = παρατηρητής στις έξω Βίγλες. Σε κάποιες κατάλληλα επιλεγμένες βουνοκορφές υπήρχαν παρατηρητήρια (Βίγλες), από όπου κάποιος, ορισμένος από την Κοινότητα παρατηρητής (βιγλάτορας), παρατηρούσε το πέλαγος και όταν έβλεπε πειρατικό πλοίο άναβε φωτιά, ειδοποιώντας έτσι τους κατοίκους, που κλεινόντουσαν στο Κάστρο.

6. αλισιβερίσι = δοσοληψία, συναλλαγή (Τουρκ. alişveriş) (Ι. Τ. ΠΑΜΠΟΥΚΗ, ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ, ΠΑΠΑΖΗΣΗ 1988).

7. μαϊδία (μαϊδιά) = Το μαΐδι ή μεδίνα ήταν παλιό (τέλη 16ου αιώνα) Αιγυπτιακό ασημένιο νόμισμα, που κυκλοφορούσε σε όλη την Οθωμανική αυτοκρατορία μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα, οπότε κυκλοφόρησε ο (Οθωμανικός) ασημένιος παράς, ίσης αξίας με το μαΐδι, και λίγο αργότερα το γρόσι (1 γρόσι = 40 παράδες). Την εποχή του εγγράφου στις καθημερινές συναλλαγές είναι εν χρήσει το γρόσι και ο παράς, ο οποίος όμως στην Κάλυμνο λεγόταν από τους περισσότερους μαΐ (1 γρόσι = 40 μαϊδιά), από την ονομασία του παλιού ίσης αξίας μαϊδίου. (Πληροφορίες από: ΕΥΤΥΧΙΑΣ Δ. ΛΙΑΤΑ: ΝΟΜΊΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΧΩΡΟΥ (15ος-18ος αι.), σελ.94)

8. Χαρτοφύλης =όνομα βαπτιστικό από το εκκλησιαστικό αξίωμα ‘‘Χαρτοφύλαξ’’, που ήταν ο υπεύθυνος για το αρχείο της Μονής, της Μητρόπολης, του Πατριαρχείου.

 

Τελευταία τροποποίηση στις
Δανιήλ Ζερβός

Δανιήλ Ζερβός

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Έκθεση εικόνων

View the embedded image gallery online at:
http://www.argokalymnos.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1650:%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD%25EF%25BF%25BD-1821&tmpl=component&print=1&Itemid=363#sigProGalleria70a2a4e888
Argo Kalymnos