Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Δανιήλ Α. Ζερβός: Μπάζωμα παραλίας στην Πόθια του 1876

Η Κάλυμνος, όπως είναι γνωστό, στο μεγαλύτερο μέρος της βραχώδης και άγονη, έχει πολύ λίγη καλλιεργήσιμη γη.

Γι αυτό οι πρόγονοί μας όταν έχτιζαν τα σπίτια τους φρόντιζαν να δεσμεύουν όσο το δυνατό λιγότερη γη. Αυτό σε συνδυασμό και με την ανάγκη να έχουν αποθήκες και καταστήματα όσο το δυνατό πλησιέστερα στις αποβάθρες του λιμανιού, τους οδήγησε να αναζητήσουν οικόπεδα στη . . . θάλασσα. Ένα μεγάλο μέρος της σημερινής Πόθιας είναι χτισμένο σε μπαζωμένη θάλασσα, γεγονός που δεν είναι νομίζω άσχετο με το πρόβλημα των πλημμυρών, που μέχρι και σήμερα ακόμη ταλανίζει τα καταστήματα του κεντρικού εμπορικού δρόμου και της παραλίας.

Σε ένα από τα βιβλία της Δημογεροντίας βρήκα ένα επίσημο συμφωνητικό του 1876, που νομίζω ότι έχει αρκετό ενδιαφέρον. Είναι μια «μαρτυρία» για την επέκταση της Πόθιας εις βάρος της θάλασσας.

Δύο Καλύμνιοι της εποχής συμφωνούν, με από κοινού και εξ ημισείας δαπάνη και προσωπική εργασία, να μετατρέψουν σε στεριά ένα μέρος της παραλίας μπροστά από τις, γειτονικές μεταξύ τους, ιδιοκτησίες τους, που και αυτές ασφαλώς θα ήσαν αποτέλεσμα παλαιότερων όμοιων εργασιών.

Είναι αξιοπρόσεκτη η πρόβλεψη στο συμφωνητικό ότι η στεριά που θα προκύψει από το μπάζωμα της θάλασσας δεν θα οικοδομηθεί, αλλά θα μείνει ελεύθερη για κοινή χρήση των δύο γειτόνων, και προφανώς θα είναι συνιδιοκτησία τους.

Θα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον αν μπορούσε να προσδιοριστεί η θέση των ιδιοκτησιών αυτών, ώστε να δούμε πως είναι σήμερα και πόσο έχει «προχωρήσει» η Πόθια εις βάρος της θάλασσας στον περίπου ένα και μισό αιώνα που πέρασε από τότε. Δυστυχώς από τα ελάχιστα στοιχεία του συμφωνητικού δεν είναι δυνατός, τουλάχιστο σε εμένα, αυτός ο προσδιορισμός.

Το συμφωνητικό

[Το κείμενο του συμφωνητικού είναι στις φωτογραφίες διότι δεν είναι πλέον δυνατή η πολυτονική καταχώρησή του.]

Παρατηρήσεις και Σχόλια

1. Επίτροπος του απουσιάζοντος = Εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος, που ασκούσε τις αρμοδιότητες του απουσιάζοντος αξιωματούχου. Όταν ένας αιρετός αξιωματούχος, όπως εν προκειμένω ο πρόεδρος της Δημογεροντίας Ιωάννης Τηλιακός, επρόκειτο να απουσιάσει από την Κάλυμνο, όριζε με επιστολή του έναν άνθρωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του ως ‘‘επίτροπό’’ του, ο οποίος ασκούσε όλες τις εξουσίες και αρμοδιότητες στο όνομα και με ευθύνη του απουσιάζοντος. Ο Πελοπίδας Τσαούσης ήταν την εποχή εκείνη Γραμματέας της Δημογεροντίας.

2. Χερσώνω = Σύμφωνα με τα λεξικά (Μπαμπινιώτη, Τεγόπουλου) σημαίνει «μετατρέπω ένα καλλιεργημένο τόπο σε χέρσο». Εδώ όμως είναι φανερό ότι σημαίνει την επέκταση της στεριάς εις βάρος της θάλασσας.

3. Την εποχή εκείνη ήταν συνηθισμένο  να έχει κάποιος ιδιωτική αποβάθρα μπροστά στο κατάστημα ή την αποθήκη του, που ήταν χτισμένα σε οικόπεδα σχηματισμένα με μπάζωμα της θάλασσας.

4. Στο πρωτότυπο η, όπως φαίνεται ιδιόχειρη, υπογραφή του δεύτερου συμβαλλόμενου είναι κατά γράμμα: «Διμητριος μαηνας ηποσχομε», ενώ στο κείμενο, που φαίνεται γραμμένο από αρκετά εγγράμματο γραφέα, αναφέρεται ως «Δημήτριος Μαϊνάρης», που μάλλον είναι το πραγματικό όνομα.

Τελευταία τροποποίηση στις
Δανιήλ Ζερβός

Δανιήλ Ζερβός

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Έκθεση εικόνων

Argo Kalymnos