Logo
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Δανιήλ Α. Ζερβός: 1865. Η Κάλυμνος ‘‘εξάγει’’ Δασκάλους

Οι Καλύμνιοι συνηθίζουμε να λέμε, καμαρώνοντας για το Νησί και τους προγόνους μας, ότι η Κάλυμνος υπήρξε ο «Φάρος των Γραμμάτων και του Πολιτισμού» που «φώτισε» όλα τα γειτονικά, και όχι μόνο, νησιά.

Αν παραβλέψουμε τη ναρκισσιστική υπερβολή, την οποία δυστυχώς συνηθίζουμε ως γνήσιοι Έλληνες, ο παραπάνω ισχυρισμός έχει αρκετά ερείσματα στην ιστορία του 19ου, κυρίως, αιώνα.

Πράγματι από τα τέλη του 18ου αιώνα στην Κάλυμνο παρατηρείται μια στροφή προς τα γράμματα και την παιδεία, και όλο τον 19ο αιώνα συντελείται αυτό που ο Μεγάλος Δάσκαλος και Σχολάρχης της Καλύμνου Νικόλαος Καλαβρός χαρακτηρίζει «παλιγγενεσία των γραμμάτων».

Στα πλαίσια αυτής της μορφωτικής ανάπτυξης της Καλύμνου, κάποιοι Καλύμνιοι Δάσκαλοι αναζητούν και βρίσκουν εργασία και σε γειτονικά νησιά, συμβάλλοντας έτσι στην μορφωτική και πολιτιστική τους ανάπτυξη.

Σε ένα βιβλίο της Δημογεροντίας Καλύμνου βρήκα ένα συμβόλαιο, συνταγμένο από τους Δημάρχους της Καλύμνου το 1865, μεταξύ ενός Καλύμνιου Ελληνοδιδασκάλου και ενός, επίσης Καλύμνιου, επίσημα όμως εξουσιοδοτημένου από προύχοντες της Χάλκης, σύμφωνα με το οποίο ο Δάσκαλος αναλαμβάνει να διδάξει σε Δημόσιο σχολείο της Χάλκης για ένα χρόνο, έναντι μισθού αρκετά μεγαλύτερου από αυτόν που έπαιρναν οι Δάσκαλοι στην Κάλυμνο.

Το συμβόλαιο αυτό πιστεύω πως έχει αρκετό ενδιαφέρον και γι αυτό το παραθέτω στη συνέχεια με λίγες παρατηρήσεις και σχόλια σε υποσημειώσεις.

Το Συμβόλαιο

[Το κείμενο του συμβολαίου παρατίθεται στο τέλος σε φωτογραφία διότι δεν είναι πλέον δυνατή η πολυτονική γραφή]

Παρατηρήσεις και σχόλια

(1) Προφανώς το «Δημοτικό Σχολείο» έχει εδώ την έννοια του Δημόσιου Σχολείου και όχι, όπως σήμερα του πρωτοβάθμιου Σχολείου βασικής εκπαίδευσης.

(2) Όπως φαίνεται δεν υπήρχαν ακόμη στην Χάλκη ντόπιοι Ελληνοδιδάσκαλοι. Η Ελληνική γλώσσα διδασκόταν την εποχή εκείνη μετά τα «κοινά γράμματα» (γραφή, ανάγνωση και απλή αριθμητική), στον δεύτερο βαθμό εκπαίδευσης, που ήταν το «Ελληνικό Σχολείο», όπου φοιτούσαν οι μαθητές από την ηλικία των 10-12 ετών.

(3) Το επώνυμο, λόγω φθοράς του πρωτοτύπου, δεν διακρίνεται.

(4) Το ποσό των 100 οθωμανικών λιρών, ίσο με 12000 αγοραία γρόσια Καλύμνου (στην αγορά της Καλύμνου, σύμφωνα με επίσημα δημοσιευμένη απόφαση των Δημάρχων, η χρυσή οθωμανική λίρα ισοδυναμούσε με 120 γρόσια αντί 100, που ήταν η επίσημη κυβερνητική ισοτιμία)  είναι αρκετά μεγαλύτερο από τον ετήσιο μισθό των Ελληνοδιδασκάλων στην Κάλυμνο, ο οποίος οριζόταν στις 6 ή 7 χιλιάδες αγοραία γρόσια, όπως φαίνεται σε αντίστοιχα συμβόλαια της ίδιας ημέρας. Για μια αντιστοιχία με τη σημερινή αξία των ποσών αυτών, αν λάβουμε υπόψη ότι:  α) με την απόφαση των Δημάρχων της εποχής εκείνης για τον καθορισμό της ισοτιμίας προς το γρόσι διαφόρων νομισμάτων, καθορίζεται η τιμή στην Κάλυμνο της μεν χρυσής οθωμανικής λίρας σε 120 γρόσια, της δε χρυσής λίρας Αγγλίας σε 131 γρόσια, και β) στη εποχή μας, σύμφωνα με τα δελτία τιμών της Τράπεζας της Ελλάδος, η μέση τιμή της χρυσής λίρας Αγγλίας κυμαίνεται περί τα 240 Ευρώ, συμπεραίνουμε ότι ένα γρόσι Καλύμνου του 1865 αντιστοιχούσε με 240/131=1,832 σημερινά Ευρώ. Έτσι ο ετήσιος μισθός που θα έπαιρνε ο Καλύμνιος Ελληνοδιδάσκαλος στην Χάλκη αντιστοιχεί σε 12000χ1,832= (περίπου) 21000 Ευρώ, ενώ οι Ελληνοδιδάσκαλοι στην Κάλυμνο έπαιρναν σχεδόν τα μισά ή λίγο περισσότερα. Την ίδια εποχή ο ετήσιος μισθός του Δημοτικού γιατρού στην Κάλυμνο ήταν πάνω από 20 χιλιάδες γρόσια, δηλαδή αντιστοιχούσε σε πάνω από 36000 Ευρώ.

(5) Ο Δημήτριος Κ. Κόνσολας ήταν γιατρός, καταγόμενος από την Θήβα, ο οποίος είχε μετακληθεί από την Κοινότητα της Καλύμνου και είχε υπηρετήσει ως Δημοτικός γιατρός στην Κάλυμνο από το έτος 1861 μέχρι και τον Ιανουάριο του 1866. Αργότερα, αφού για μερικά χρόνια μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι, εξελίχθηκε σε καθηγητή Μαιευτικής και Γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Τελευταία τροποποίηση στις
Δανιήλ Ζερβός

Δανιήλ Ζερβός

E-mail Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Έκθεση εικόνων

Argo Kalymnos